Marszałkowie województw i Związek Powiatów Polskich zaapelowali do rządu o finansowanie i rozwiązania prawne wspierające samorządy we wdrażaniu dyrektywy NIS2 oraz nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (UKSC). Nowe przepisy nakładają na jednostki samorządu terytorialnego (JST) kosztowne obowiązki, a brak wsparcia grozi problemami wdrożeniowymi i karami – alarmują przedstawiciele samorządów.
Podczas posiedzenia Konwentu Marszałków Województw RP przyjęto stanowisko wzywające rząd do wsparcia JST w realizacji wymogów dyrektywy NIS2 (Network and Information Security Directive 2) oraz nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (UKSC). Z podobnym apelem wystąpił Związek Powiatów Polskich (ZPP).
Dyrektywa NIS2, przyjęta przez Parlament Europejski i Radę UE, ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Wprowadza m.in.:
- Obowiązek raportowania incydentów cybernetycznych.
- Szkolenia personelu w zakresie bezpieczeństwa cyfrowego.
- Współpracę z innymi instytucjami, np. CSIRT NASK.
- Dostosowanie infrastruktury IT do audytów i kontroli.
Nowelizacja UKSC, implementująca NIS2 w Polsce, rozszerza te wymagania na samorządy, które wcześniej nie były bezpośrednio objęte takimi regulacjami. W 2024 roku w Polsce odnotowano 12 tysięcy incydentów cybernetycznych w sektorze publicznym, z czego 20 procent dotyczyło JST, co podkreśla pilność problemu.
Obawy samorządów
Marszałkowie i ZPP wskazują, że nowe obowiązki generują znaczne koszty, m.in. na:
- Modernizację systemów IT (np. firewalle, oprogramowanie antywirusowe).
- Szkolenia pracowników (szacowany koszt: 5–10 tysięcy złotych na osobę rocznie).
- Zaangażowanie ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa (rynek w Polsce ma deficyt ok. 10 tysięcy specjalistów).
– Wdrożenie oznacza dodatkowe zadania i koszty, a zagrożenie karami za niewykonanie wzmacnia poczucie braku wsparcia państwa – podkreślili marszałkowie. Brak finansowania może prowadzić do poważnych problemów wdrożeniowych, zagrażających ciągłości usług publicznych, takich jak e-usługi czy ochrona danych mieszkańców.
ZPP dodaje, że bez zewnętrznego wsparcia samorządy nie sprostają rosnącym oczekiwaniom w zakresie ochrony danych i bezpieczeństwa teleinformatycznego, co osłabi odporność państwa na cyberzagrożenia.
Postulaty Konwentu Marszałków
Konwent Marszałków Województw RP apeluje o:
- Stałe źródło finansowania: Pokrycie kosztów zadań cyberbezpieczeństwa ze środków innych niż budżety JST, uznając je za strategiczne dla bezpieczeństwa państwa.
- Nowe regulacje prawne: Uproszczenie procedur realizacji wymogów NIS2 i UKSC.
- Platforma dialogu: Stworzenie forum wymiany informacji między rządem a samorządami.
- Wsparcie techniczne: Organizacja spotkań technicznych i opracowanie przystępnego przewodnika po wymaganiach dyrektywy.
Postulaty Związku Powiatów Polskich
ZPP proponuje:
- Zwiększenie liczby szkoleń: Programy edukacyjne dla urzędników, by lepiej rozumieli zagrożenia, takie jak phishing (70 procent incydentów w JST w 2024 roku) czy ransomware.
- Finansowanie zewnętrzne: Inwestycje w cyberbezpieczeństwo jako element bezpieczeństwa narodowego.
- Powiatowe Centra Cyberbezpieczeństwa: Lokalne jednostki wspierające ochronę danych i infrastrukturę IT, szacowany koszt utworzenia jednego centrum to ok. 2 miliony złotych.
– Zapewnienie narzędzi dla JST to inwestycja w bezpieczeństwo państwa i ciągłość usług publicznych – podkreśla ZPP.
Źródło: PAP
