W okresie styczeń–maj 2025 roku fińskie służby odnotowały 84 przypadki zakłóceń sygnału GPS na wodach Zatoki Fińskiej, trzykrotnie więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku (27 incydentów). Problemy koncentrują się we wschodniej części zatoki, blisko granicy z Rosją. Fińskie władze ostrzegają przed nasileniem zakłóceń w sezonie letnim, apelując o korzystanie z tradycyjnych map i kompasów. Eksperci wskazują na rosyjskie systemy walki elektronicznej w obwodzie królewieckim i okolicach Petersburga jako źródło problemów.
Fińskie służby graniczne i transportu morskiego poinformowały o trzykrotnym wzroście zakłóceń sygnału GPS na wodach morskich w porównaniu z poprzednim rokiem:
- Styczeń–maj 2025: 84 przypadki zakłóceń, głównie we wschodniej części Zatoki Fińskiej, blisko granicy z Rosją.
- Wiosna 2024: 27 incydentów w tym samym regionie.
Zakłócenia dotyczą zarówno jammingu (zakłócania sygnału przez silniejsze nadawanie na tej samej częstotliwości), jak i spoofingu (podawania fałszywych danych o lokalizacji). Problem nasila się od kwietnia 2024 roku, a fińskie władze przewidują dalszy wzrost w sezonie letnim, gdy ruch morski w Zatoce Fińskiej jest bardziej intensywny.
– Mapa i kompas to niezawodny zestaw, jeśli ma się wiedzę, jak z tego korzystać – podkreślił Mikko Hirvi, szef departamentu bezpieczeństwa morskiego w fińskiej straży granicznej. Zaznaczył, że elektroniczne plotery nawigacyjne, choć popularne, nie są uznawane za podstawowe narzędzia nawigacyjne zgodnie z fińską ustawą o ruchu wodnym.
Zakłócenia GPS stwarzają poważne ryzyko dla bezpieczeństwa morskiego, szczególnie w Zatoce Fińskiej, gdzie wąskie i płytkie szlaki żeglugowe wymagają precyzyjnej nawigacji. Fińska straż graniczna musiała wielokrotnie ostrzegać statki przed zbliżaniem się do wysp lub mielizn z powodu utraty sygnału GPS lub błędnych danych w systemach AIS (Automatic Identification System).
Fińskie służby apelują do załóg jednostek pływających o:
- Szkolenia z tradycyjnej nawigacji: Umiejętność korzystania z map morskich i kompasu jest kluczowa w przypadku awarii systemów elektronicznych.
- Zwiększoną czujność: W regionach o wysokim ryzyku zakłóceń, takich jak wschodnia Zatoka Fińska, załogi powinny monitorować alternatywne źródła nawigacji.
Rosyjskie systemy walki elektronicznej
Fińska Agencja Transportu i Komunikacji (Traficom) potwierdziła, że liczba zakłóceń GPS w przestrzeni powietrznej w 2024 roku wzrosła do 2800 incydentów w porównaniu z 200 w 2023 roku, a trend utrzymuje się w 2025 roku. Władze wskazują na Rosję jako główne źródło problemów, powołując się na jej zaawansowane zdolności w walce elektronicznej:
- Lokalizacje systemów: Rosyjskie bazy w obwodzie królewieckim (Kaliningrad) oraz w rejonie Petersburga i Pskowa są wyposażone w urządzenia do jammingu i spoofingu GPS, takie jak systemy Zhitel czy Borisoglebsk-2.
- GLONASS: Rosja korzysta z własnego systemu nawigacji satelitarnej, co pozwala jej minimalizować wpływ zakłóceń GPS na własne operacje.
Były dowódca fińskich sił zbrojnych, gen. Jarmo Lindberg, obecnie poseł, twierdzi, że Rosja celowo zakłóca GPS w regionie Finlandii, aby chronić strategiczne cele (np. porty naftowe w Zatoce Fińskiej) przed ukraińskimi atakami dronów. „To element rosyjskiej kampanii hybrydowej, mającej na celu destabilizację regionu” – ocenił Lindberg.
Źródło: Yle news
