Niemcy planują zakup trzech dronów Heron TP od Izraela za blisko 1 miliard euro, ignorując apele europejskich sojuszników o presję na Izrael w związku z ofensywą w Gazie. Transakcja, będąca częścią szerszego programu zbrojeniowego, wzmacnia niemiecką Luftwaffe, ale budzi pytania o moralne i polityczne konsekwencje współpracy z Tel Awiwem.
W 2025 roku Niemcy intensyfikują modernizację armii, planując zakup trzech zaawansowanych dronów Heron TP od Israel Aerospace Industries (IAI) za 930 milionów euro. Umowa, negocjowana z izraelskim Ministerstwem Obrony, zwiększy flotę niemieckich Heronów z pięciu do ośmiu, wzmacniając zdolności rozpoznawcze i wywiadowcze Bundeswehry. Decyzja zapadnie 10 września na zamkniętym posiedzeniu komisji budżetowej Bundestagu, w cieniu krytyki wobec Izraela za działania w Strefie Gazy. Transakcja jest elementem ambitnego planu Berlina, który obejmuje ponad 80 zamówień wojskowych, w tym pojazdy opancerzone i systemy Patriot dla Ukrainy, finansowanych z nowego funduszu o wartości 500 miliardów euro.
Drony Heron TP, określane w Niemczech jako German Heron TP, to bezzałogowce klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance), zdolne do operacji na wysokości 12,500 metrów przez ponad 30 godzin. Wyposażone w kamery wysokiej rozdzielczości, radary i systemy rozpoznania elektromagnetycznego (SIGINT), mogą monitorować cele w każdych warunkach pogodowych. W 2024 roku jeden z dzierżawionych Heronów brał udział w operacji NATO „Baltic Sentry”, chroniąc podmorskie instalacje i szlaki żeglugowe na Bałtyku.
Umowa obejmuje zakup trzech maszyn za 630 milionów euro, a także koszty operacyjne (300 milionów euro do 2034 roku), części zamienne i szkolenia. Głównym wykonawcą jest izraelskie Ministerstwo Obrony, z IAI jako kluczowym podwykonawcą, wspieranym przez niemieckie firmy Plath GmbH i Airbus DS Airborne Solutions. Pierwsze drony mają przybyć w 2028 roku, a ich rozmieszczenie planowane jest w bazie Jagel w Szlezwiku-Holsztynie, skąd już operują dzierżawione Herony.
Kontrowersje wokół Gazy
Decyzja o zakupie budzi kontrowersje z powodu działań Izraela w Strefie Gazy. W październiku 2023 roku Niemcy pozwoliły Izraelowi użyć dwóch dzierżawionych Heronów TP w nalotach na Gazę, co wywołało krytykę organizacji praw człowieka. W sierpniu 2025 roku kanclerz Friedrich Merz zapowiedział wstrzymanie eksportu uzbrojenia, które mogłoby być użyte w Gazie, ale jednocześnie Bundestag zatwierdził zakup 90 zasobników celowniczych Litening 5 dla myśliwców Eurofighter, co podsyciło debatę o spójności niemieckiej polityki. Posty na X wskazują, że w ciągu 10 dni w sierpniu 2025 roku Niemcy dostarczyły Izraelowi 256 ton sprzętu wojskowego, co wzbudziło oskarżenia o hipokryzję.
Krytycy wskazują, że Herony TP, zdolne do przenoszenia pocisków rakietowych, były używane w atakach powodujących ofiary cywilne. W 2023 roku palestyńskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oskarżyło Izrael o użycie broni fosforowej w Gazie, gdzie zginęło 1100 osób, a 5339 zostało rannych. Niemcy, deklarując wsparcie dla Izraela, muszą balansować między strategicznymi interesami a presją sojuszników, takich jak Francja, wzywających do sankcji na Tel Awiw.
Szerszy plan zbrojeniowy
Zakup Heronów to część większego programu modernizacji Bundeswehry, napędzanego funduszem 500 miliardów euro, który omija konstytucyjne limity zadłużenia. Berlin planuje podwoić budżet obronny do 162 miliardów euro rocznie do 2029 roku, przekraczając cel NATO (3,5% PKB do 2035 roku). Wśród 80 zamówień są:
- Pojazdy opancerzone Patria: Umowa z fińską firmą Patria Land Oy na 3500–4500 sześciokołowych transporterów opancerzonych za 3,5–4,5 miliarda euro, zastępujących starzejące się pojazdy Fuchs. Program CAVS obejmuje współpracę z Finlandią, Szwecją, Łotwą i Danią.
- Systemy Patriot dla Ukrainy: Kontrakt za 114,2 miliona euro na zestawy do modernizacji wyrzutni Patriot do standardu PAC-3 MSE, z dostawą od 2026 roku.
- Myśliwce Eurofighter: Zakup 20 dodatkowych maszyn za 2 miliardy euro, wzmacniających Luftwaffe.
W 2024 roku Niemcy wydały 52 miliardy euro na obronność, co stanowi 2% PKB, spełniając minimalny cel NATO. Fundusz specjalny pozwoli na inwestycje w infrastrukturę i sprzęt do 2035 roku.
Dylematy moralne i strategiczne
Zakup Heronów wpisuje się w długoletnią współpracę Niemiec z Izraelem. Od 2010 roku Bundeswehra używa dronów Heron 1 w misjach w Afganistanie i Mali, a od 2018 roku dzierżawi pięć Heronów TP za 600 milionów USD na 9 lat. W 2024 roku pierwszy Heron TP wykonał lot nad Niemcami, a w 2023 roku Bundestag zatwierdził uzbrojenie ich w 140 pocisków rakietowych za 43 miliony euro.
Decyzja o zakupie budzi jednak pytania o moralność. Niemcy, jako największy europejski dostawca broni dla Izraela (30% importu uzbrojenia w 2023 roku), są krytykowane za wspieranie działań w Gazie. W 2024 roku eksport uzbrojenia do Izraela osiągnął wartość 1,2 miliarda euro, w tym części do dronów i systemów rakietowych. Jednocześnie Berlin wspiera Ukrainę, dostarczając systemy Patriot i planując zakup dronów LUNA NG.
