„Wolność Francji jest zagrożona jak nigdy od 1945 roku” – powiedział prezydent Emmanuel Macron w przemówieniu z 13 lipca 2025 roku, ogłaszając nową strategię obronną, która ma przygotować kraj na potencjalną wojnę wysokiej intensywności w Europie do 2030 roku. Revue Nationale Stratégique (RNS) 2025, opublikowana w symbolicznym dniu święta narodowego 14 lipca, nie tylko definiuje cele militarne, ale kładzie nacisk na moralne przezbrojenie narodu, walkę z dezinformacją i reformę Gwardii Narodowej.
„Być wolnym w tym świecie, to być budzącym respekt. By budzić respekt, trzeba być silnym” – powiedział prezydent Emmanuel Macron 13 lipca 2025 roku w Hôtel de Brienne, w przeddzień obchodów Dnia Bastylii. Jego przemówienie do żołnierzy i narodu, wygłoszone w tonie niespotykanej powagi, zbiega się z publikacją Revue Nationale Stratégique (RNS) 2025, strategicznego dokumentu, który ma przygotować Francję na potencjalny konflikt wysokiej intensywności w Europie do 2030 roku. Tło tych deklaracji jest ponure: trwająca od 2022 roku wojna w Ukrainie, narastające napięcia między NATO a Rosją, groźby hybrydowe, w tym cyberataki i dezinformacja, oraz niepewność co do zaangażowania USA w europejskie bezpieczeństwo po zmianach w administracji Donalda Trumpa.
RNS 2025, opublikowana przez Sekretariat Generalny Obrony i Bezpieczeństwa Narodowego (SGDSN), podkreśla, że „realność rosyjskiego zagrożenia dla interesów Francji i Europy jest bezprecedensowa”. Dokument nie tylko aktualizuje strategię militarną, ale wzywa do pełnej mobilizacji społeczeństwa, gospodarki i instytucji. Moralne przezbrojenie narodu, walka z dezinformacją i reforma Gwardii Narodowej mają przygotować Francuzów na najgorsze scenariusze, od wojny konwencjonalnej po ataki hybrydowe.
Co to jest Revue Nationale Stratégique?
Revue Nationale Stratégique (RNS) to kluczowy dokument strategiczny, który definiuje priorytety obronne i bezpieczeństwa Francji na kolejne lata, będąc drogowskazem dla sił zbrojnych, rządu i społeczeństwa. Publikowany cyklicznie – ostatnio w 2017 i 2022 roku – RNS jest odpowiedzią na zmieniające się zagrożenia globalne i regionalne. Wersja z 2025 roku, ogłoszona 14 lipca, wyróżnia się jednak swoim wojennym tonem i naciskiem na pełną mobilizację państwa. Opracowany przez SGDSN pod kierownictwem prezydenta, dokument obejmuje 11 celów strategicznych, od modernizacji sił nuklearnych po budowanie odporności społecznej na zagrożenia hybrydowe.
RNS 2025 różni się od poprzednich edycji swoim alarmistycznym charakterem i skupieniem na przygotowaniu do wojny wysokiej intensywności w Europie. W przeciwieństwie do wersji z 2017 roku, która koncentrowała się na operacjach ekspedycyjnych i walce z terroryzmem, obecny dokument wskazuje Rosję jako główne zagrożenie, wspominając ją ponad 80 razy. Podkreśla także potrzebę „moralnego przezbrojenia narodu” i przygotowania gospodarki na warunki wojenne. Jak zauważa SGDSN, „Francja musi być materialnie i moralnie gotowa do stawienia czoła konfliktowi w Europie do 2030 roku”.
Nowa doktryna polityczno-społeczna
Pojęcie „moralnego przezbrojenia” (réarmement moral), wprowadzone przez prezydenta Macrona, jest centralnym elementem RNS 2025 i odzwierciedla nową doktrynę polityczno-społeczną. W rozumieniu władz francuskich oznacza ono budowanie odporności psychicznej i patriotyzmu, które mają przygotować obywateli na poświęcenie w obliczu potencjalnego konfliktu. Chodzi o kształtowanie ducha obronnego, wzmacnianie więzi między narodem a armią oraz budowanie odporności na wojnę informacyjną, która destabilizuje społeczeństwa Zachodu.
Moralne przezbrojenie obejmuje kilka kluczowych działań. Po pierwsze, edukacja narodowa ma zostać wzbogacona o programy dotyczące bezpieczeństwa, patriotyzmu i odporności na dezinformację, skierowane zwłaszcza do młodych ludzi. Po drugie, rząd planuje współpracę z mediami, by promować spójny przekaz o zagrożeniach i roli obywateli w obronie kraju. Po trzecie, podkreśla się znaczenie jedności społecznej w obliczu prób polaryzacji, np. przez rosyjską propagandę w mediach społecznościowych. Jak wskazuje RNS, „odporność ideowa jest równie ważna jak siła militarna”. Przykładem jest planowany program dla młodzieży, który ma zostać uruchomiony do końca 2025 roku, łączący elementy służby cywilnej i wojskowej.
Walka z dezinformacją jako kluczowy element bezpieczeństwa
Walka z dezinformacją stała się jednym z filarów bezpieczeństwa narodowego Francji, zwłaszcza w kontekście rosyjskich kampanii propagandowych, które destabilizują społeczeństwa Zachodu. RNS 2025 podkreśla, że Rosja aktywnie wykorzystuje media społecznościowe do siania podziałów, szerzenia fake newsów i osłabiania zaufania do instytucji. Przykładem są operacje informacyjne związane z wojną w Ukrainie, które, według francuskich służb, próbują podsycać antyukraińskie nastroje w Europie. „Rosyjska propaganda jest bronią hybrydową, równie groźną jak cyberataki” – ostrzega dokument.
Francja tworzy nowe struktury do monitorowania i przeciwdziałania dezinformacji, w tym specjalną jednostkę w ramach Ministerstwa Obrony, która ma integrować działania wojskowe i cywilne. Planuje się także współpracę z platformami technologicznymi, takimi jak Meta czy X, by ograniczać rozprzestrzenianie fałszywych treści. Inwestycje w cyberodporność obejmują szkolenia dla urzędników i kampanie edukacyjne dla obywateli, by zwiększyć ich świadomość zagrożeń. Francja wpisuje się tym samym w szerszy trend w UE, gdzie Niemcy i Polska również wzmacniają swoje strategie walki z dezinformacją. Jak zauważa Fanny Coulomb z Sciences Po w Grenoble, „walka z fake newsami to nie tylko technologia, ale budowanie zaufania społecznego, które jest kluczowe w czasie kryzysu”. Wyzwaniem pozostaje balans między wolnością słowa a kontrolą informacji, co budzi kontrowersje wśród francuskich liberałów.
Reforma Gwardii Narodowej
Gwardia Narodowa, utworzona w 2016 roku po zamachach terrorystycznych, pełniła dotychczas rolę rezerwy wspierającej wojsko i żandarmerię w operacjach wewnętrznych, takich jak ochrona obiektów publicznych. RNS 2025 nadaje jej nową, strategiczną rolę: szybkiej mobilizacji obywatelskiej w razie wojny lub kryzysu. Dokument zakłada podwojenie liczby rezerwistów z 40 000 do 100 000 do 2035 roku, zwiększenie ich wyposażenia i intensywności szkoleń.
Aby przyciągnąć ochotników, rząd oferuje zachęty: ulgi podatkowe, świadczenia socjalne i prestiż społeczny związany ze służbą. Programy promujące patriotyzm, takie jak kampania „Servir la France”, mają zachęcać młodych ludzi do angażowania się w Gwardię. Równolegle armia zawodowa, licząca 270 000 aktywnych żołnierzy, przechodzi modernizację, ale to rezerwy mają zapewnić elastyczność w razie konfliktu. Gwardia będzie wspierać logistykę, ochronę infrastruktury krytycznej i działania antyhybrydowe, np. przeciwdziałanie sabotażowi.
RNS 2025 zakłada ambitną modernizację francuskich sił zbrojnych, by przygotować je na wojnę wysokiej intensywności w Europie do 2030 roku. Kluczowe cele to: modernizacja sprzętu, budowa zdolności do konfliktu pełnoskalowego, odporność na ataki hybrydowe i integracja z NATO przy jednoczesnym zachowaniu autonomii strategicznej. Francja inwestuje w nowe myśliwce Rafale wyposażone w pociski AASM i MICA, rozwój broni hipersonicznej (np. pocisk ASN4G), modernizację okrętów podwodnych z napędem jądrowym oraz cyberarmię zdolną do obrony sieci łączności i energetycznych. Budżet obronny, który w 2025 roku wynosi 60 mld euro (2% PKB), ma wzrosnąć do 90 mld euro (3% PKB) do 2030 roku, co wymaga dodatkowych 150 mld euro w ciągu dekady.
Francja stawia na zdolność do dowodzenia operacjami koalicyjnymi w ramach NATO, ale także na autonomiczną obronę, w tym ochronę terytoriów zamorskich i infrastruktur krytycznych, takich jak elektrownie czy sieci 5G. RNS podkreśla znaczenie przygotowania na ataki hybrydowe – od sabotażu po zakłócenia w dostawach energii – co wymaga współpracy cywilno-wojskowej. Francja chce także wzmocnić europejski filar NATO, współpracując z Polską, Niemcami i Włochami, oraz rozwijać unijną autonomię strategiczną, np. poprzez wspólne projekty zbrojeniowe, takie jak FCAS (przyszły system walki powietrznej). Jak zauważa minister obrony Lecornu, „Francja musi być gotowa działać samodzielnie, ale w sojuszu jest silniejsza”. Wyzwaniem pozostaje jednak finansowanie – deficyt budżetowy Francji (5,5% PKB w 2024 roku) i presja na cięcia w innych sektorach, takich jak ochrona zdrowia, mogą ograniczyć ambitne plany.
Źródło: Defence24 / XYZ / Reuters
