– Praktycznie każdy producent nowoczesnych systemów uzbrojenia musi mierzyć się z utrzymaniem łańcucha dostawców i terminowości dostaw. Jest to bardzo istotne w aktualnej sytuacji międzynarodowej, przy ograniczonej podaży surowców i komponentów oraz rywalizacji pomiędzy przedsiębiorstwami o dostęp zarówno do surowców jak i maszyn, automatów i innych środków produkcji. Nie jest to jednak problem zupełnie nowy, a wyzwania tego rodzaju są nieodłączną częścią działalności producentów. PGZ w tym obszarze prowadzi szereg działań mających na celu zarówno rozszerzanie puli naszych poddostawców i partnerów, jak również rozwoju ich zdolności produkcyjnych na rzecz naszych kluczowych produktów, towarów i usług – odpowiada biuro prasowe Polskiej Grupy Zbrojeniowej.
Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ) aktywnie rozwija współpracę z globalnymi liderami przemysłu obronnego, takimi jak południowokoreański Hyundai Rotem oraz amerykański Raytheon, w ramach strategicznych programów modernizacji Sił Zbrojnych RP.
PGZ i Hyundai Rotem podpisały w lipcu 2024 roku nową umowę konsorcjum, która otwiera drogę do produkcji 180 czołgów K2PL oraz pojazdów towarzyszących, takich jak wozy zabezpieczenia technicznego i mosty szturmowe. Współpraca zakłada polonizację czołgów, m.in. integrację polskich systemów, takich jak zdalnie sterowany moduł uzbrojenia ZSMU A5 z 12,7-mm karabinem WKM-Bm od PIT-Radwar czy system obserwacji dookólnej SOD-1 Atena od PCO. Produkcja K2PL, oparta na zmodyfikowanym projekcie z wzmocnionym pancerzem i aktywnym systemem ochrony, ma odbywać się w Polsce, głównie w Wojskowych Zakładach Motoryzacyjnych w Poznaniu i Bumar-Łabędy w Gliwicach. Umowa obejmuje transfer technologii, co wzmacnia kompetencje polskiego przemysłu. Wiceminister obrony Paweł Bejda podkreśla, że trwają negocjacje dotyczące szczegółów polonizacji, uwzględniające uwagi wojska z eksploatacji pierwszych 77 czołgów K2 dostarczonych w ramach kontraktu z 2022 roku.
Program Wisła z Raytheon
W ramach programu Wisła, PGZ współpracuje z Raytheon w obu fazach pozyskania zestawów Patriot. W I fazie polskie spółki, w tym WZE S.A., OBR CTM S.A., PIT-RADWAR S.A., WZU S.A., HSW S.A. i ZM Tarnów S.A., dostarczają elementy systemu, takie jak pojazdy-nośniki. W II fazie konsorcjum PGZ-Wisła realizuje produkcję 48 wyrzutni Patriot M903, anten IFF, kontenerów wsparcia logistycznego oraz komponentów do radarów LTAMDS. Porozumienia z Raytheon otwierają możliwości udziału w globalnym łańcuchu dostaw, zwiększając kompetencje polskich firm i szanse na kontrakty eksportowe. Przykładem jest budowa laboratorium Hardware-In-The-Loop w Zielonce, wspierającego program Wisła, realizowana z Lockheed Martin.
Wyzwania w produkcji nowoczesnego uzbrojenia
Produkcja zaawansowanych systemów, takich jak bojowy wóz piechoty Borsuk czy przenośny zestaw przeciwlotniczy Piorun, napotyka na trudności związane z globalnymi ograniczeniami w łańcuchach dostaw. Kluczowe wyzwania to:
- Ograniczona podaż surowców i komponentów, np. mikroprocesorów (globalny deficyt w 2024 roku szacowany na 15% według Deloitte), oraz rywalizacja o dostęp do maszyn i automatów produkcyjnych.
- Opóźnienia w dostawach komponentów, np. dla systemów elektronicznych Borsuka, wydłużają harmonogramy (testy kwalifikacyjne Borsuka rozpoczęły się w lipcu 2022 roku, a seryjna produkcja planowana jest na 2026 rok).
- Rosnące zapotrzebowanie na sprzęt wojskowy w Europie (budżety obronne UE wzrosły o 20% w latach 2022–2024) zwiększa presję na dostawców. PGZ przeciwdziała tym problemom, rozszerzając pulę poddostawców i inwestując w ich zdolności produkcyjne, np. poprzez dokapitalizowanie Mesko S.A. i HSW S.A. z Funduszu Inwestycji Kapitałowych.
Plany zwiększenia efektywności finansowej PGZ
Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ) dąży do podwojenia wskaźnika EBITDA w ciągu najbliższych kilku lat, realizując szeroko zakrojoną transformację organizacyjną i operacyjną. Celem tych działań jest zwiększenie efektywności kosztowej, poprawa terminowości realizacji zamówień oraz maksymalne wykorzystanie rosnących nakładów państwa na obronność, które w 2024 roku mają wynieść 137 miliardów złotych, czyli 4% PKB.
Jednym z kluczowych kierunków zmian jest konsolidacja i specjalizacja działalności w ramach Grupy. PGZ zamierza ograniczyć rozproszenie kompetencji w ponad 50 spółkach, poprzez centralizację wybranych linii biznesowych. Przykładem takich działań jest skoncentrowanie produkcji amunicji w Mesko S.A. oraz radarów w spółce PIT-Radwar. Mniejsze podmioty są stopniowo scalane i podporządkowywane silniejszym organizacyjnie spółkom, takim jak Huta Stalowa Wola, która odpowiada za realizację programu Borsuk. Równolegle Grupa prowadzi intensywną digitalizację i optymalizację procesów przemysłowych. Wdrożenie zaawansowanych systemów APS (Advanced Planning and Scheduling) oraz MES (Manufacturing Execution System) pozwala na lepsze planowanie produkcji i zarządzanie utrzymaniem ruchu (MRO), co – według szacunków PGZ – może przełożyć się na obniżenie kosztów operacyjnych o 10–15%. Modernizacja parków maszynowych oraz wdrażanie zasad lean management mają z kolei zwiększyć produktywność o 20% na roboczogodzinę do 2027 roku.
Usprawnienie obszaru zakupów i logistyki to kolejny istotny element transformacji. PGZ wdraża centralizację zakupów surowców i komponentów, stosuje ujednolicone procedury przetargowe i negocjacyjne, a także eliminuje nadprodukcję i poprawia synchronizację logistyki w całej Grupie. Te działania mają na celu uproszczenie i przyspieszenie łańcuchów dostaw, a także obniżenie kosztów operacyjnych. Ważnym aspektem strategii rozwoju są także umowy offsetowe i tworzenie joint ventures z międzynarodowymi partnerami. Współpraca z takimi firmami jak Hyundai Rotem, Raytheon czy MBDA UK umożliwia transfer technologii, zwiększa dostęp do nowoczesnych rozwiązań oraz pozwala na produkcję komponentów w Polsce przy niższych kosztach. Dobrym przykładem jest umowa z Raytheon dotycząca produkcji elementów systemu Wisła, która nie tylko wzmacnia krajowy przemysł obronny, ale także otwiera PGZ drogę do obecności na globalnych rynkach.
Korzyści z członkostwa w ASD
Przystąpienie Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ) do Aerospace, Security and Defence Industries Association of Europe (ASD) w 2024 roku znacząco wzmocniło jej pozycję na europejskim rynku obronnym. Dzięki członkostwu w tej organizacji PGZ uzyskała możliwość aktywnego uczestniczenia w kształtowaniu polityki bezpieczeństwa i obronności Unii Europejskiej oraz zacieśniania współpracy z wiodącymi podmiotami branży zbrojeniowej w Europie.
Jedną z kluczowych korzyści wynikających z przynależności do ASD jest możliwość reprezentowania interesów Grupy na najwyższym szczeblu politycznym. PGZ uczestniczy w pracach grupy roboczej ds. obronności (Defence Business Unit – DBU), która prowadzi dialog z instytucjami unijnymi w imieniu europejskiego przemysłu obronnego. W kontekście wojny w Ukrainie oraz rosnącego zapotrzebowania na sprzęt wojskowy – przykładowo dostawy amunicji dla Ukrainy wzrosły w 2024 roku o 30% – DBU odgrywa kluczową rolę w formułowaniu wspólnych stanowisk przemysłu wobec priorytetów UE. Ważnym obszarem działalności ASD, z którego korzysta PGZ, jest również cyberbezpieczeństwo oraz szeroko pojęty rynek bezpieczeństwa. Dzięki zaangażowaniu w działania Security Business Unit (SBU), PGZ może współtworzyć europejską strategię przemysłową w zakresie bezpieczeństwa, co z kolei otwiera dostęp do unijnych programów badawczo-rozwojowych, takich jak Horyzont Europa. Program ten dysponuje budżetem w wysokości 5,4 miliarda euro na lata 2021–2027, a jego cele są ściśle związane z innowacjami w sektorze obronnym i bezpieczeństwa.
Członkostwo w ASD znacząco zwiększa także konkurencyjność PGZ na europejskim rynku. Grupa zyskuje możliwość budowania partnerstw z takimi firmami jak Airbus czy Leonardo, co przekłada się na szerszy dostęp do kontraktów i projektów realizowanych w ramach unijnych inicjatyw obronnych. W 2024 roku wartość unijnego rynku bezpieczeństwa szacowano na około 40 miliardów euro, co czyni go jednym z kluczowych kierunków ekspansji dla PGZ. Dodatkowo, poprzez aktywny udział w strukturach ASD, PGZ ma realny wpływ na kształtowanie regulacji dotyczących europejskiego rynku wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa i obronności. Dzięki temu możliwe jest skuteczniejsze promowanie eksportu produktów Grupy, takich jak systemy rakietowe Piorun, których kontrakty eksportowe obejmują m.in. państwa bałkańskie i kraje bałtyckie na lata 2025–2027.
