Rosyjskie siły zbrojne popełniły zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne, systematycznie atakując ludność cywilną dronami w obwodzie chersońskim – wynika z raportu Niezależnej Międzynarodowej Komisji Śledczej ONZ ds. Ukrainy. Ataki, które trwały ponad 10 miesięcy, miały na celu sianie terroru i zmusiły tysiące osób do ucieczki.

Raport, opracowany przez komisję pod przewodnictwem norweskiego sędziego Erika Mose, dokumentuje rosyjskie ataki dronów na prawym brzegu Dniepru w obwodzie chersońskim od lipca 2024 roku. Niezależna Międzynarodowa Komisja Śledcza ONZ ds. Ukrainy, powołana przez Radę Praw Człowieka po inwazji Rosji w 2022 roku, oskarża rosyjskie wojsko o „powszechne, systematyczne i zaplanowane” działania przeciwko cywilom, naruszające międzynarodowe prawo humanitarne.

Systematyczne ataki na ludność cywilną

Dochodzenie wykazało, że rosyjscy operatorzy dronów wojskowych celowo atakowali cywilów, w tym karetki pogotowia, w celu siania terroru.

– Te akty były prowadzone z naruszeniem zasad międzynarodowego prawa humanitarnego – stwierdza raport. Ataki, trwające ponad 10 miesięcy na rozległym obszarze, obejmowały morderstwa, które komisja klasyfikuje jako zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne.

Komisja przeanalizowała setki filmów rozpowszechnianych na rosyjskich kanałach Telegram powiązanych z jednostkami wojskowymi. Nagrania, niektóre z tysiącami subskrybentów, pochodziły z transmisji dronów i „nie pozostawiają wątpliwości co do zamiaru atakowania cywilów”. Systematyczność i skala ataków wskazują na ich zaplanowany charakter, a zmuszenie tysięcy ludzi do ucieczki może stanowić dodatkową zbrodnię przymusowego przesiedlenia ludności.

Brak współpracy ze strony Rosji

Trzyosobowa komisja, w której skład wchodzą eksperci z Norwegii, Kolumbii i Bośni, nie otrzymała wsparcia od władz rosyjskich, które nie uznają jej mandatu. Moskwa konsekwentnie odrzuca oskarżenia o zbrodnie wojenne, mimo dowodów zebranych przez ONZ, organizacje takie jak Amnesty International czy Human Rights Watch oraz Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK), który w 2023 roku wydał nakaz aresztowania prezydenta Władimira Putina za deportacje ukraińskich dzieci.

Agencja AFP podkreśla, że raport opiera się na niezależnych dochodzeniach, w tym analizie materiałów wizualnych, zeznań świadków i danych satelitarnych. Komisja odwiedziła Ukrainę 16 razy, gromadząc dowody w Chersoniu i innych regionach, mimo ograniczonego dostępu do okupowanych terytoriów.

Kontekst i znaczenie raportu

Obwód chersoński, częściowo okupowany od początku inwazji, jest jednym z najbardziej dotkniętych rosyjskimi atakami. Po wyzwoleniu miasta Chersoń w listopadzie 2022 roku Rosja nasiliła ostrzały prawobrzeżnej części regionu, w tym za pomocą dronów FPV i Shahed-136. Ataki na cywilów, w tym na personel medyczny, potwierdzają wcześniejsze raporty ONZ, takie jak ten z marca 2025 roku, który dokumentował egzekucje 32 jeńców wojennych.

Raport wzmacnia międzynarodowe wysiłki na rzecz pociągnięcia Rosji do odpowiedzialności. W marcu 2025 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję wzywającą do reparacji za zniszczenia na Ukrainie, a MTK kontynuuje śledztwa w sprawie zbrodni wojennych. Eksperci ONZ wskazują, że systematyczne ataki na cywilów mogą być podstawą do dalszych oskarżeń przed trybunałami międzynarodowymi.

Źródła: ONZ / Reuters