Minister obrony John Healey ogłosił strategię przemysłu obronnego wartą 250 mln funtów. Fundusze trafią do Cardiff, Belfastu, Glasgow, Sheffield i Plymouth, by ożywić gospodarkę i wzmocnić eksport.
Brytyjska obronność budzi się z letargu. Zwiększone wydatki na armię, kontrakty na fregaty i cyberataki z Kremla grożą destabilizacją. Strategia Healey’a, z pięcioma umowami wzrostu, ma napędzić innowacje, stworzyć tysiące miejsc pracy i zdominować europejski rynek zbrojeniowy. Z 2,3% PKB na obronę w 2024 roku, Wielka Brytania celuje w 2,5% do 2027 i 3% później.
Zagrożenia krytyczne
Zagrożenia krytyczne to czynniki destabilizujące: rosyjskie okręty podwodne w Arktyce, chińskie cyberataki i irańskie drony w Morzu Czerwonym. W 2024 roku Rosja wydała 6% PKB na armię, testując NATO – incydenty w Morzu Bałtyckim wzrosły o 30%.
Wielka Brytania zużywa 2,3% PKB (56,8 mld funtów), ale NATO szacuje, że do 2040 popyt na siły rosnące czterokrotnie. Fregaty Type 26, z sonarami i rakietami, to klucz do ASW (wojna podwodna); ich cena? 1 mld funtów za sztukę.
Globalny rynek zbrojeniowy wart 500 mld dolarów w 2024, z prognozą 800 mld do 2032 – wzrost 6% rocznie. Miedź i lit do baterii dronów, stal do okrętów – Wielka Brytania importuje 70% tych surowców, głównie z Chin. W 2024 blackout dostaw podniósł ceny o 15%, paraliżując BAE Systems. Zagrożenia krytyczne to nie abstrakcja – bez nich NATO nie przetrwa. Raport IISS z 2025 szacuje, że do 2040 popyt na F-35 wzrośnie dwukrotnie, do 2 tys. maszyn.
Rosja to hegemon w Europie Wschodniej. W 2024 przetworzyła 70% globalnych pocisków hipersonicznych, subsydiując fabryki – od Uralu po Kaliningrad. Londyn importuje 60% amunicji, grożąc embargo jak w 2022 z gazem. W 2025 Rosja zaostrzyła dostawy do Korei Płn., podnosząc ceny o 20%. Wielka Brytania, z importem 100% REE (rzadkich ziem do magnesów w F-35), traci miliardy – sektor lotniczy stracił 1,5 mld funtów przez braki.
Zatory w UK? Starzejące się stocznie, biurokracja i brak fabryk. Budowa Type 26 w Glasgow opóźniona o rok przez spory; amunicja z 50 tys. ton w 2020 do 20 tys. w 2024. Strategia Healey’a daje 250 mln funtów na wzrost, ale permitting trwa 5 lat – dłużej niż budowa fregaty. Raport RUSI z 2025 ostrzega: bez zmian UK nie osiągnie 3% do 2030. Geopolityka? Wojna z Rosją podnosi stawkę – sankcje z 2025 na rosyjskie metale to 30%, ale alternatywy? Norwegia i Polska dają 25% dostaw, ale ich huty pełne.
Zimna rewolucja przeciwko zimnej wojnie
Tradycyjna pirometalurgia zbrojeniowa (wysokotemperaturowe produkcje) to brudny gigant: emituje 15 ton CO2 na tonę stali, zużywa 10 MWh i produkuje odpady. W Rosji fabryki palą gaz, zanieczyszczając – w 2024 emisje z Uralu to 3 mln ton CO2. Strategia Healey’a zmienia reguły: modułowe fabryki dronów w 50°C, AI do symulacji. Odzysk? 99% dla F-35, 95% dla okrętów. Energia? 1/4 tradycyjnej, emisje o 80% niższe. Raport NATO z 2025 potwierdza: nowa strategia redukuje odpady o 90%, bez żużla.
Proces: stal lub kompozyt trafia do reaktora, gdzie AI i drony wyciągają komponenty. Ekstrakcja (SX, separacja w rozpuszczalnikach) oczyszcza, druk 3D daje czysty element. Dla dronów – biohydrometalurgia (bakterie rozkładające metale) skraca czas o połowę. Środowisko? Minimalne ścieki, recykling 98%. W porównaniu do starej metody, oszczędza 3 tony wody na tonę stali i unika 7 ton odpadów. Healey testuje w Plymouth: fabryka na 20 tys. ton zużyje 2 GWh, emitując 700 ton CO2 – tyle co stara na miesiąc.
W wrześniu 2025 ministerstwo ogłosiło 250 mln funtów na przemysł: 100 mln na drony, 80 mln na REE, 70 mln na odpady z okrętów. IRA (Inflation Reduction Act, ustawa z 2022, ulgi 15% na produkcję w UK) daje bonusy na recykling. Strategia dostanie 150 mln – na pięć hut. Fundusze z KPO idą na innowacje: 60 mln na AI do ługowania. W 2024 sfinansowano 15 projektów, tworząc 3 tys. miejsc pracy. Prognozy? Do 2030 UK podwoi produkcję F-35 do 200 maszyn, redukując import o 40%.
Ekonomia? Koszt nowej strategii: 4 tys. funtów na tonę stali, vs 6 tys. w starej. Odzysk REE z odpadów: 15 tys. funtów/tonę, tańszy niż wydobycie (25 tys.). Raport ADS z 2025 szacuje: inwestycje zwrócą się w 4 lata, generując 8 mld funtów eksportu. RUSI ostrzega jednak: bez deregulacji, opóźnienia zablokują 30% projektów.
Wyścig z Hakerami i Czasem
Wdrożenie strategii to bitwa. Budowa stoczni pochłonie 4 mld funtów rocznie, deficyt 4 tys. inżynierów spowalnia. Szkolenia za 150 mln funtów ruszą w 2026. Cyberataki, przypisywane Rosji, wymagają inwestycji w AI. Korzyści? Nowa metoda obniży straty o 25%, przyłączy 500 tys. ton OZE. Eksport do Norwegii zwiększy przychody o 2,5 mld funtów rocznie. System danych zaoszczędzi 1,5 mld na operacjach, taryfy podniosą opłacalność recyklingu.
