Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł przyjmować wnioski o finansowanie w ramach programu budownictwa społecznego (SBC) do 30 września 2026 r., a pula środków BGK na ten cel wzrośnie do 6,9 mld zł – przewiduje projekt nowelizacji rozporządzenia opublikowany w wykazie prac legislacyjnych rządu.

• Program SBC obejmuje preferencyjne finansowanie zwrotne dla towarzystw budownictwa społecznego (TBS), spółdzielni mieszkaniowych, spółek gminnych oraz społecznych inicjatyw mieszkaniowych (SIM) na budowę mieszkań na wynajem lub lokali ze spółdzielczym prawem lokatorskim.
• Finansowanie zwrotne udzielane jest ze środków własnych BGK, natomiast dopłata do preferencyjnego oprocentowania pokrywana jest z budżetu państwa.
• Do tej pory nabór wniosków odbywał się w dwóch edycjach: wiosennej (1–31 marca) i jesiennej (1–30 września). Projekt przewiduje przedłużenie terminu składania wniosków do 30 września 2026 r.
• Ustawa nowelizująca SBC przewiduje zwiększenie limitu środków na dopłaty z 4,5 mld zł do 6,9 mld zł, co pozwoli BGK na większą akcję kredytową.
• Zmiany ograniczają możliwość przekształcenia najmu w najem z dojściem do własności do lokali poza największymi miastami (powyżej 100 tys. mieszkańców), przy 20% partycypacji w kosztach budowy lokalu.

Projekt nowelizacji rozporządzenia przewiduje wydłużenie terminu składania wniosków do Banku Gospodarstwa Krajowego o finansowanie w ramach rządowego programu budownictwa społecznego (SBC) do 30 września 2026 roku. Jednocześnie planowane jest zwiększenie puli środków BGK na ten cel do 6,9 mld zł.

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, opublikowanym na początku października, wskazano, że resort rozwoju i technologii przygotuje projekt rozporządzenia określającego warunki i tryb finansowania zwrotnego w ramach realizacji programu popierania budownictwa mieszkaniowego. Nowe przepisy mają także ustalić minimalne wymagania dotyczące lokali powstałych przy udziale tego finansowania.

Zgodnie z założeniami programu SBC, kredytobiorcami mogą być towarzystwa budownictwa społecznego (TBS), społecznie inicjatywy mieszkaniowe (SIM), spółdzielnie mieszkaniowe oraz spółki gminne. Podmioty te mogą ubiegać się o preferencyjne finansowanie zwrotne na realizację przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych polegających na budowie mieszkań na wynajem lub lokali mieszkalnych, do których ustanowione zostanie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.

Nowelizacja ma na celu nie tylko przedłużenie terminu składania wniosków i zwiększenie środków, ale również uproszczenie procedur oraz dostosowanie wymogów do aktualnych potrzeb rynku mieszkaniowego w Polsce, w tym zapewnienie większej liczby mieszkań dostępnych dla osób o średnich i niskich dochodach. Projekt przewiduje także możliwość monitorowania efektywności programu poprzez raportowanie liczby i standardu wybudowanych lokali oraz kontrolę prawidłowości wykorzystania środków finansowych przez beneficjentów.

Nowela przewiduje przedłużenie programu

Finansowanie zwrotne w ramach programu SBC jest udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków własnych, natomiast dopłata do preferencyjnego oprocentowania kredytów jest pokrywana z budżetu państwa. Kredytobiorcy wnoszą oprocentowanie pomniejszone o dopłatę BGK, co obniża koszt finansowania inwestycji.

Dotychczas nabór wniosków do programu odbywał się corocznie w dwóch edycjach: wiosennej (od 1 do 31 marca) oraz jesiennej (od 1 do 30 września). W ramach projektowanej nowelizacji rozporządzenia przewidziano przesunięcie ostatecznej daty składania wniosków na 30 września 2026 roku, co ma umożliwić beneficjentom lepsze przygotowanie wniosków i efektywne wykorzystanie środków.

Nowela ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz niektórych innych ustaw z 25 lipca 2025 roku przewiduje przedłużenie programu SBC do końca 2026 roku i podniesienie limitów wydatków budżetu państwa na dopłatę dla BGK do oprocentowania kredytu. Dzięki temu akcja kredytowa ze środków własnych BGK może wzrosnąć z początkowo ustalonej kwoty 4,5 mld zł do 6,9 mld zł, co pozwoli na zwiększenie liczby mieszkań realizowanych w formule wynajmu społecznego i spółdzielczego, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej programu.

Zmiany w nowelizacji

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów zwrócono uwagę, że nowelizacja ustawy wprowadza ograniczenia dotyczące możliwości przekształcenia umowy najmu na umowę najmu z dojściem do własności dla najemców lokali mieszkalnych w zasobach TBS/SIM. Zgodnie z nowymi przepisami, prawo do wniosku o zmianę formy umowy będzie dopuszczalne wyłącznie dla przedsięwzięć zlokalizowanych poza obszarem miasta będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa albo miasta na prawach powiatu liczącego ponad 100 tys. mieszkańców. Dodatkowo warunkiem skorzystania z tej opcji jest udział partycypacyjny najemcy w kosztach budowy lokalu na poziomie 20 proc. jego kosztów, chyba że umowa lub statut SIM przewiduje niższą wysokość partycypacji, która uprawnia do przekształcenia umowy w formę najmu z dojściem do własności.

W związku z tym zwrócono uwagę na konieczność uwzględnienia tych wymogów w regulacjach wykonawczych dotyczących programu SBC, aby zagwarantować utrzymanie wsparcia dla powstawania zasobów mieszkań na wynajem przeznaczonych dla osób, których dochody nie pozwalają na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych na rynku prywatnym.

Projekt rozporządzenia przewidujący te zmiany planowany jest do przyjęcia przez rząd w IV kwartale 2025 roku, co pozwoli na wprowadzenie odpowiednich mechanizmów realizacyjnych oraz zapewni kontynuację programu budownictwa społecznego w nowych ramach finansowych i prawnych.

Źródło: PAP