Zespół AGH Space Systems z Krakowa zaprezentował rakietę Turbulencja, pierwszą w Polsce studencką konstrukcję napędzaną paliwem ciekłym. Pierwszy lot rakiety, wyposażonej w silnik Zawisza4000, odbędzie się w lipcu 2025 roku na poligonie w Toruniu.
W piątek, 13 czerwca 2025 roku, studenci z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie zaprezentowali rakietę Turbulencja, pierwszą w Polsce studencką rakietę zasilaną ciekłym paliwem. Projekt, realizowany przez zespół AGH Space Systems, jest efektem wieloletnich prac rozpoczętych w 2017 roku. Według konstruktorów, rakieta stanowi przełom w polskich projektach studenckich, wprowadzając zaawansowaną technologię napędu ciekłopaliwowego (Liquid Rocket Engine, LRE). Pierwszy lot Turbulencji zaplanowano na drugą połowę lipca 2025 roku podczas wydarzenia Loty Rakiet Eksperymentalnych, organizowanego przez Polskie Towarzystwo Rakietowe na poligonie w Toruniu.
Innowacyjna konstrukcja i silnik Zawisza4000
Rakieta Turbulencja, jak wyjaśnił Mikołaj Ostrowski, lider sekcji rakiet AGH Space Systems, jest najnowszą i najbardziej zaawansowaną wersją projektu zapoczątkowanego w 2017 roku. Jej sercem jest silnik Zawisza4000, ewolucja wcześniejszego modelu Zawisza500, który generuje średni ciąg 4 kN i impuls całkowity 40 kNs, co czyni go najpotężniejszym silnikiem rakietowym zaprojektowanym przez studentów AGH. Silnik wykorzystuje mieszankę etanolu i podtlenku azotu jako propelenty, przechowywane w innowacyjnym zbiorniku z ruchomym, szczelnym tłokiem, który oddziela paliwo od utleniacza, zapewniając bezpieczeństwo i efektywność.
Rakieta ma 4,5 metra długości, 20 cm średnicy i waży 60 kg bez paliwa (80 kg z paliwem). Może przenosić ładunek o masie do 4 kg, a jej bezpieczny powrót na Ziemię zapewnia dwustopniowy system odzysku z dwoma spadochronami. Konstrukcja została zoptymalizowana na podstawie doświadczeń z poprzednich prototypów, w tym testów silnika Zawisza w 2017 roku, kiedy to zespół osiągnął pierwszy udany zapłon i stabilną pracę silnika.
Wieloletni rozwój i sukcesy
Projekt Turbulencja narodził się w październiku 2017 roku z ambicją stworzenia pierwszej polskiej rakiety na paliwo ciekłe, zdolnej osiągnąć pułap 9 kilometrów. Początkowo planowano dwustopniową konstrukcję z silnikami Zawisza, ale zespół ostatecznie wybrał jednostopniowy projekt z mocniejszym napędem, co uprościło konstrukcję i przyspieszyło prace. W 2018 roku Turbulencja zdobyła 2. miejsce w kategorii rakiet ciekłopaliwowych na prestiżowym konkursie Spaceport America Cup w USA, co potwierdziło wysoki poziom projektu mimo braku pełnych testów systemów.
W kolejnych latach zespół przeprowadził serie testów silników w małej i dużej skali, dopracowując elektronikę, systemy odzysku i strukturę rakiety. W marcu 2025 roku, podczas testów w Rzepienniku Biskupim, Turbulencja ustanowiła rekord 8-sekundowego spalania, a nowy mechanizm zaworów umożliwił cztery udane odpalenia w jeden dzień. Testy w maju 2025 roku potwierdziły gotowość rakiety do lipcowego lotu.
Przełom dla polskiego sektora kosmicznego
Turbulencja, jako pierwsza polska studencka rakieta na paliwo ciekłe, jest ważnym krokiem w rozwoju krajowych technologii kosmicznych. AGH Space Systems, działające od 2014 roku, ma na koncie sukcesy w międzynarodowych konkursach, takich jak CanSat Competition, Global Space Balloon Challenge czy Australian Rover Challenge 2025, gdzie ich łazik Kalman zdobył 1. miejsce. Projekt rakiety zyskał także wsparcie w ramach programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza AGH, który finansuje działalność kół naukowych.
Źródło: PAP
