Bułgaria zawarła przełomową umowę z amerykańskim bankiem Citi, która umożliwi finansowanie rozbudowy elektrowni jądrowej w Kozłoduju – największego projektu energetycznego w kraju od dekad. Citi, jako wyłączny koordynator kredytów eksportowych, wesprze inwestycję opartą na nowoczesnej technologii AP1000 firmy Westinghouse, tej samej, która zostanie wykorzystana w pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.
Bułgaria osiągnęła kluczowy etap w realizacji swojego największego projektu energetycznego w XXI wieku, podpisując strategiczną umowę z globalnym gigantem bankowym Citi na finansowanie rozbudowy elektrowni jądrowej w Kozłoduju. Umowa, finalizowana podczas rozmów w Nowym Jorku, czyni Citi wyłącznym koordynatorem i organizatorem kredytów eksportowych dla tego przedsięwzięcia. Projekt, określany przez bułgarski resort energii jako priorytetowy, zakłada budowę nowych jednostek – 7 i 8 – z wykorzystaniem zaawansowanej technologii AP1000 od amerykańskiego koncernu Westinghouse. Inwestycja, będąca największym projektem jądrowym Citi w Europie Środkowo-Wschodniej, ma zapewnić Bułgarii energetyczną niezależność i przyczynić się do realizacji celów klimatycznych Europy.
Elektrownia jądrowa w Kozłoduju, położona nad Dunajem w północno-zachodniej Bułgarii, działa od lat 70. XX wieku i opiera się na radzieckiej technologii VVER-1000. Obecnie funkcjonują tam dwa reaktory – jednostki 5 i 6 – o mocy odpowiednio 963 MWe i 1003 MWe, które po modernizacji i przedłużeniu licencji do 60 lat (do 2027 roku dla jednostki 5 i 2029 roku dla jednostki 6) dostarczają około 34% energii elektrycznej kraju. Cztery starsze jednostki VVER-440 zostały wycofane z eksploatacji w latach 2004–2006 w ramach przygotowań Bułgarii do członkostwa w UE.
Nowy projekt zakłada budowę dwóch dodatkowych jednostek – 7 i 8 – opartych na technologii AP1000 firmy Westinghouse, która jest uznawana za jedną z najbardziej zaawansowanych na świecie dzięki pasywnym systemom bezpieczeństwa i modułowej konstrukcji. Pierwsza z nowych jednostek ma rozpocząć komercyjną eksploatację w 2035 roku, a druga w 2037 roku. Technologia AP1000, wybrana również dla polskiej elektrowni jądrowej w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu, oferuje wysoką efektywność i bezpieczeństwo, co czyni ją kluczowym elementem transformacji energetycznej w regionie. Przejście na amerykańską technologię to dla Bułgarii strategiczny krok w kierunku uniezależnienia się od rosyjskich dostawców paliwa jądrowego i technologii, szczególnie w kontekście geopolitycznych napięć po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku.
Westinghouse już od 2022 roku wspiera Kozloduy w dywersyfikacji dostaw paliwa jądrowego, dostarczając paliwo dla jednostki 5, a w 2024 roku podpisując kontrakt na analizy bezpieczeństwa dla jednostki 6. Projekt nowych reaktorów, wspierany przez konsorcjum Westinghouse i południowokoreańskiej firmy Hyundai Engineering & Construction, obejmuje również planowanie, licencjonowanie i przygotowanie operacyjne, co czyni go jednym z najbardziej zaawansowanych przedsięwzięć jądrowych w Europie.
Citi jako kluczowy partner finansowy
Amerykański bank Citi odegra kluczową rolę w finansowaniu rozbudowy elektrowni w Kozłoduju, pełniąc funkcję wyłącznego koordynatora i organizatora kredytów eksportowych. Umowa, finalizowana podczas rozmów bułgarskiego ministra energii Zhecho Stankova z przedstawicielami Citi w Nowym Jorku, w tym z Stephanie von Friedeburg, globalną dyrektor ds. bankowości sektora publicznego, jest największym projektem jądrowym finansowanym przez Citi w Europie Środkowo-Wschodniej. Choć szczegóły kwoty finansowania nie zostały ujawnione, resort energii Bułgarii podkreśla, że projekt ma strategiczne znaczenie dla regionu, a partnerstwo z Citi świadczy o zaufaniu międzynarodowych instytucji do bułgarskiego sektora energetycznego.
Citi, jako koordynator, będzie odpowiedzialne za pozyskanie środków z międzynarodowych źródeł, w tym potencjalnie z amerykańskiego Exim Banku (do 8 mld USD na działania Westinghouse i bułgarskich podwykonawców) oraz instytucji południowokoreańskich wspierających Hyundai. Dodatkowo Bułgaria planuje sfinansować część projektu (ok. 700 mln USD) ze sprzedaży dwóch nieużywanych reaktorów rosyjskich Ukrainie, które posłużą do ukończenia elektrowni w Chmielnickim.
Źródło: PAP
