Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) rozpoczynają przełomowy etap budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino w gminie Choczewo. Jesienią 2025 roku ruszą prace przygotowawcze na obszarze 330 ha, obejmujące wytyczenie terenu, ogrodzenie, wycinkę roślinności i wyrównanie gruntu. Projekt, oparty na technologii reaktorów AP1000, osiągnie moc 3750 MWe i ma zostać uruchomiony w 2036 roku.

Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) otrzymały pozwolenie wojewody pomorskiego na rozpoczęcie prac przygotowawczych dla pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino, w gminie Choczewo. Prace, zaplanowane na jesień 2025 roku, obejmują wytyczenie terenu, ogrodzenie obszaru, usunięcie roślinności oraz wyrównanie gruntu na powierzchni około 330 ha. To kluczowy etap inwestycji, która docelowo dostarczy 3750 MWe mocy, pokrywając zapotrzebowanie nawet 12 milionów gospodarstw domowych. Projekt Lubiatowo-Kopalino, realizowany we współpracy z konsorcjum Westinghouse-Bechtel, wykorzysta trzy reaktory AP1000 generacji III+, znane z wysokiego poziomu bezpieczeństwa i efektywności. Prace przygotowawcze, rozpoczęte po uzyskaniu decyzji środowiskowych i lokalizacyjnych, są kontynuacją badań geologicznych i środowiskowych prowadzonych od 2017 roku. Inwestycja wpisuje się w Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ), który zakłada uruchomienie pierwszego bloku w 2036 roku.

Zakres prac przygotowawczych

Prace przygotowawcze do budowy elektrowni jądrowej w Lubiatowo-Kopalino obejmują obszar około 330 ha w gminie Choczewo. Działania podzielono na dwa etapy, które mają przygotować teren pod główną fazę budowy, zaplanowaną na 2028 rok. Harmonogram zakłada rozpoczęcie prac jesienią 2025 roku i zakończenie wycinki roślinności do wiosny 2026 roku, by zminimalizować wpływ na środowisko.

Pierwszy etap obejmuje geodezyjne wytyczenie terenu, ogrodzenie obszaru oraz przygotowanie zaplecza technicznego, w tym dróg dojazdowych i placów składowych. W drugim etapie zaplanowano usunięcie drzew, krzewów i karpin, a także zebranie wierzchniej warstwy gleby (humusu) do późniejszego wykorzystania w rekultywacji. Następnie teren zostanie wyrównany, by umożliwić prace fundamentowe w kolejnych latach.

Prace przygotowawcze uwzględniają działania minimalizujące oddziaływanie na środowisko, takie jak montaż budek dla ptaków, skrzynek dla nietoperzy i przeniesienie chronionych gatunków roślin. W 2024 roku przeprowadzono badania pod kątem niewybuchów na obszarze 300 ha oraz monitoring „stanu zero” gleb, by ustalić poziomy zanieczyszczeń przed rozpoczęciem prac.

Bezpieczeństwo i badania

Bezpieczeństwo jest priorytetem na każdym etapie projektu Lubiatowo-Kopalino. Przed rozpoczęciem prac przygotowawczych teren został dokładnie zbadany pod kątem obecności stanowisk archeologicznych oraz niewybuchów (UXO – Unexploded Ordnance). W 2024 roku zakończono badania na obszarze 300 ha, wykluczając zagrożenia związane z pozostałościami wojennymi.

Geodezyjne wytyczenie terenu, jako pierwszy krok, zapewnia precyzyjne określenie granic inwestycji. W styczniu 2025 roku przeprowadzono monitoring „stanu zero” gleb, by ustalić bazowe poziomy zanieczyszczeń, co pozwoli na bieżąco kontrolować wpływ prac na środowisko. PEJ realizuje także kampanię monitoringu jakości powietrza i stanu gleb, która ruszy wraz z pracami przygotowawczymi.

Wszystkie działania są prowadzone zgodnie z rygorystycznymi normami bezpieczeństwa, zarówno dla pracowników, jak i mieszkańców okolicznych miejscowości. PEJ współpracuje z Urzędem Dozoru Technicznego (UDT), który weryfikuje dokumentację technologiczną, w tym rysunki i obliczenia urządzeń, zapewniając zgodność z międzynarodowymi standardami jądrowymi.

Lokalizacja i infrastruktura

Elektrownia jądrowa powstanie w nadmorskiej lokalizacji Lubiatowo-Kopalino, w gminie Choczewo, województwo pomorskie. Wybór tej lokalizacji, dokonany w 2021 roku, oparto na badaniach środowiskowych i lokalizacyjnych rozpoczętych w 2017 roku. Analizy potwierdziły, że teren spełnia wymagania dla elektrowni jądrowej, oferując dostęp do wody chłodzącej z Bałtyku, stabilne podłoże geologiczne i minimalny wpływ na obszary Natura 2000.

Od 2023 roku prowadzone są pogłębione badania geologiczne, zakończone w pierwszym etapie w 2025 roku, które potwierdziły odpowiednie warunki hydrogeologiczne i inżynierskie dla budowy trzech reaktorów AP1000. W 2023 roku PEJ otrzymała decyzję lokalizacyjną od wojewody pomorskiego, a w 2024 roku zakończono postępowanie administracyjne, potwierdzając Choczewo jako ostateczną lokalizację. Planowana infrastruktura obejmuje konstrukcję morską (MOLF) o długości 1100 m do rozładunku materiałów oraz rozbudowę sieci drogowej, kolejowej i elektroenergetycznej. Trwają prace nad decyzjami środowiskowymi dla linii kolejowych Lębork–Łeba i Wejherowo–Steknica, które ułatwią transport. Budowa stacji elektroenergetycznej zapewni integrację z krajową siecią.

Kolejne etapy

Prace przygotowawcze, rozpoczynające się jesienią 2025 roku, to wstęp do głównej fazy budowy zaplanowanej na 2028 rok. Po zakończeniu wycinki i wyrównania terenu w 2026 roku, PEJ złoży wniosek o pozwolenie na budowę do Państwowej Agencji Atomistyki (PAA). Pozwolenie na wstępne roboty budowlane expected w 2027 roku, a zezwolenie na pełną budowę w 2028 roku.

Harmonogram zakłada uruchomienie pierwszego bloku elektrowni w 2036 roku, drugiego w 2037 roku, a trzeciego w 2038 roku. Każdy blok, oparty na reaktorze AP1000, dostarczy 1110 MW mocy netto, dając łącznie 3750 MWe. Elektrownia wykorzysta wodne reaktory ciśnieniowe generacji III+, chłodzone wodą z Bałtyku, dostarczaną rurami o długości 5,5 km.

Kolejne etapy obejmują negocjacje umowy EPC (Engineering Procurement Construction) z konsorcjum Westinghouse-Bechtel oraz zabezpieczenie finansowania. W 2025 roku PEJ otrzymały deklaracje finansowe na ponad 95 mld zł od instytucji międzynarodowych, a rząd RP zabezpieczył 60 mld zł na lata 2025–2030.