3 czerwca 2025 roku w Rzymie premier Włoch Giorgia Meloni spotkała się z premierem Słowacji Robertem Fico, omawiając rozwój reaktorów jądrowych czwartej generacji, rozwiązania migracyjne, w tym włoskie ośrodki w Albanii, oraz współpracę w obronności i energetyce. Rozmowy dotyczyły także wojny w Ukrainie i zależności od rosyjskiego gazu, z naciskiem na gazociąg TurkStream.

Podczas spotkania w Rzymie Meloni i Fico podkreślili znaczenie współpracy w dziedzinie energii, szczególnie w rozwoju reaktorów jądrowych czwartej generacji, które oferują wyższą efektywność i bezpieczeństwo. Jak podano we wspólnym komunikacie, obaj przywódcy z zadowoleniem przyjęli perspektywę budowy takich instalacji. Rozmowy objęły także energię odnawialną, automatyzację, technologie i infrastrukturę transportową, co odzwierciedla dążenie obu krajów do innowacji i zrównoważonego rozwoju.

W Słowacji elektrownie jądrowe produkują 53 procent energii elektrycznej, stawia na rozbudowę sektora jądrowego, w tym małych reaktorów modułowych (SMR), co wpisuje się w jej strategię dekarbonizacji i bezpieczeństwa energetycznego. Włochy, które po referendum w 2011 roku zamknęły swoje elektrownie jądrowe, pod rządami Meloni rozważają powrót do energii jądrowej, widząc w niej stabilne źródło energii. Współpraca w tym zakresie, w tym joint venture między włoską firmą Newcleo a słowacką JAVYS na budowę reaktorów w Bohunice, może przyspieszyć te plany.

Podejście do migracji

Migracja była kluczowym tematem rozmów. Meloni i Fico pochwalili innowacyjne rozwiązania, takie jak włoskie ośrodki dla migrantów w Albanii, zlokalizowane poza UE. Te centra, uruchomione w 2024 roku, służą do rozpatrywania wniosków azylowych i deportacji migrantów z nakazem opuszczenia Włoch. Fico wyraził uznanie dla pragmatycznego podejścia Meloni, które wspiera także na forum Rady Europejskiej. Model albański, choć kontrowersyjny, jest postrzegany jako sposób na ograniczenie nielegalnej migracji, co jest priorytetem obu liderów.

Premierzy wyrazili zainteresowanie pogłębieniem współpracy w sektorze obronnym, szczególnie w ramach projektów wzmacniających przemysł zbrojeniowy, które wspierają wzrost gospodarczy i bezpieczeństwo. Omówiono także wojnę w Ukrainie, przy czym Fico podkreślił otwartość Meloni na różne punkty widzenia, odbiegające od dominującej narratywy UE.

– Chce poznać różne opinie, a nie tylko jedną uznawaną za obowiązkową – stwierdził.

Fico poruszył również kwestię dostaw energii po wstrzymaniu tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę od stycznia 2025 roku. Słowacja, zależna od rosyjskiego gazu, przestawiła się na gazociąg TurkStream, ostatni działający rurociąg łączący Rosję z UE przez Turcję. W lutym 2025 roku słowacka spółka SPP rozpoczęła import gazu tą trasą, z planami podwojenia dostaw od kwietnia. Temat ten, związany z bezpieczeństwem energetycznym, był istotny w rozmowach, zwłaszcza w kontekście unijnych planów uniezależnienia się od rosyjskich paliw do 2027 roku.

Źródło: Reuters