Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna (PSSE) i Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) podpisały porozumienie, które ma przekształcić Pomorze w centrum polskiej transformacji energetycznej. Budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Lubiatowo-Kopalino, oparta na technologii Westinghouse AP1000, to nie tylko krok ku zeroemisyjnej energii, ale i szansa na rozwój przemysłu, edukacji i rynku pracy.
W lipcu 2025 roku Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna (PSSE) i Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) podpisały strategiczne porozumienie, które ma przygotować Pomorze na epokę energetyki jądrowej. Celem jest nie tylko budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w Lubiatowo-Kopalino, ale także stworzenie ekosystemu gospodarczego, który przyciągnie inwestycje, rozwinie lokalny przemysł i wzmocni rynek pracy. Projekt, oparty na trzech reaktorach Westinghouse AP1000 o łącznej mocy 3750 MWe, jest największym przedsięwzięciem infrastrukturalnym w Polsce od dekad, z szacowanym kosztem 150 mld zł.
Porozumienie PSSE i PEJ, ogłoszone podczas spotkania z przedsiębiorcami w Agencji Rozwoju Pomorza, to odpowiedź na potrzebę maksymalizacji tzw. local content – udziału polskich firm w projekcie.
Baza pod sukces jądrowy
Kluczowym elementem porozumienia PSSE i PEJ jest rozwój kompetencji technicznych i inżynieryjnych na Pomorzu. Wspólne działania obejmują organizację praktyk, staży i szkoleń dla pracowników lokalnych firm oraz studentów. PEJ, we współpracy z konsorcjum Westinghouse–Bechtel, deklaruje wsparcie w uzyskaniu międzynarodowych certyfikatów jakości, takich jak ASME (American Society of Mechanical Engineers) czy ISO 19443, dedykowana dla sektora jądrowego. Certyfikaty te umożliwią pomorskim firmom wejście do globalnego łańcucha dostaw dla energetyki jądrowej.
Programy szkoleniowe będą realizowane w partnerstwie z lokalnymi instytucjami, takimi jak Agencja Rozwoju Pomorza, oraz zagranicznymi ekspertami z Bechtel, którzy omówili wymagania dla dostawców podczas spotkania w lipcu 2025 roku.
Pomorskie jako centrum transformacji energetycznej
Budowa elektrowni jądrowej w Lubiatowo-Kopalino to nie tylko projekt energetyczny, ale także katalizator rozwoju gospodarczego Pomorza. PSSE widzi w nim szansę na stworzenie nowych gałęzi przemysłu, przyciągnięcie inwestycji i rozwój rynku pracy. Elektrownia, która ma dostarczać energię dla 12 milionów gospodarstw domowych, stworzy bezpośrednio i pośrednio tysiące miejsc pracy – od inżynierów po techników i pracowników budowlanych. Szacuje się, że projekt zwiększy regionalny PKB o 1–2% w ciągu dekady.
PSSE stawia na synergię między energetyką jądrową a morską energetyką wiatrową, która rozwija się na Bałtyku (pierwsze farmy wiatrowe ruszą w 2027 roku). Razem mają uczynić Pomorze liderem zeroemisyjnej energii w Polsce. Porozumienie z PEJ ma zapewnić długofalowe warunki wzrostu, wspierając lokalne firmy i budując infrastrukturę dla przyszłych inwestycji.
Local content, czyli lokalny udział w projekcie narodowym
Rząd i PEJ kładą nacisk na maksymalizację local content, czyli udziału polskich firm w budowie elektrowni jądrowej. Konsorcjum Westinghouse–Bechtel, odpowiedzialne za projektowanie, zamówienia i budowę (umowa EPC), deklaruje, że znaczna część prac przypadnie polskim podwykonawcom, w tym z Pomorza. Przykładem jest kontrakt Elektrotimu na stację elektroenergetyczną 110/15 kV za 161,8 mln zł, który otwiera drzwi dla innych firm.
Zaangażowanie lokalnych przedsiębiorstw oznacza nie tylko zlecenia, ale także transfer technologii i rozwój know-how. Polskie firmy mogą dostarczać komponenty, usługi budowlane, logistyczne i inżynieryjne, a także uczestniczyć w utrzymaniu elektrowni po jej uruchomieniu w 2036 roku.
Wzrost konkurencyjności i eksportu dzięki atomowi
Porozumienie PSSE i PEJ otwiera przed pomorskimi firmami możliwość wejścia na globalny rynek energetyki jądrowej. Certyfikowani dostawcy, spełniający międzynarodowe standardy, będą mogli brać udział w projektach jądrowych w innych krajach, takich jak Czechy, które planują nowe reaktory, czy Wielka Brytania, rozwijająca małe reaktory modułowe (SMR).
Inwestycja w elektrownię jądrową może stworzyć w Polsce wyspecjalizowany przemysł jądrowy, generujący przychody z eksportu komponentów i usług. Szacuje się, że projekt stworzy 10–15 tys. miejsc pracy w regionie, obejmujących nie tylko inżynierów, ale także techników, operatorów, logistyków i pracowników budowlanych. Transfer technologii od Westinghouse i Bechtel wzmocni kompetencje polskich firm, czyniąc je bardziej konkurencyjnymi.
Nowoczesna edukacja dla nowej gospodarki
PSSE i PEJ zapowiadają wspólne programy edukacyjne, które przygotują młode kadry do pracy w sektorze jądrowym i OZE. Inicjatywy obejmują szkoły średnie, uczelnie techniczne i politechniki, ze szczególnym naciskiem na Gdańsk, Gdynię i Słupsk. Programy obejmują stypendia, praktyki w PEJ i u partnerów konsorcjum oraz kursy specjalistyczne, np. z zakresu technologii jądrowych i bezpieczeństwa.
Współpraca z uczelniami, takimi jak Politechnika Gdańska, ma uczynić Pomorze hubem edukacji jądrowej. Planowane są nowe kierunki studiów, takie jak inżynieria jądrowa czy zarządzanie projektami energetycznymi, oraz laboratoria badawcze wspierane przez Westinghouse.
Ramy prawne i finansowe. Gdzie jesteśmy?
Elektrownia jądrowa w Lubiatowo-Kopalino, oparta na trzech reaktorach Westinghouse AP1000, ma zostać uruchomiona w 2036 roku, z pełną operacyjnością do 2040 roku. PEJ otrzymało już decyzję środowiskową (2023 rok) i zasadniczą, a projektowanie trwa. Konsorcjum Westinghouse–Bechtel wkrótce rozpocznie negocjacje nad umową EPC, która formalnie zainicjuje prace budowlane w 2026 roku.
Rząd notyfikował w Komisji Europejskiej pomoc publiczną w wysokości 60,2 mld zł, obejmującą dokapitalizowanie PEJ i kontrakt różnicowy, który zagwarantuje stabilność finansową projektu. Dodatkowe środki pochodzą z KPO (115 mld zł) i Funduszu Modernizacyjnego (55 mld zł).
Atom jako impuls dla całej Polski
Projekt elektrowni jądrowej w Lubiatowo-Kopalino to nie tylko szansa dla Pomorza, ale i impuls dla całej polskiej gospodarki. Inwestycja wzmocni bezpieczeństwo energetyczne, redukując zależność od węgla i gazu, oraz przyczyni się do osiągnięcia celów klimatycznych UE (redukcja emisji CO₂ o 21 mln ton rocznie). Zaangażowanie polskich firm, takich jak Elektrotim, buduje nowy sektor przemysłu jądrowego, który może generować eksport i przyciągać inwestycje.
Współpraca PSSE i PEJ pokazuje, jak synergia między przemysłem, samorządem i edukacją może napędzać rozwój. Długofalowo atom ma szansę nie tylko zasilić polskie domy, ale także wzmocnić innowacyjność, edukację i konkurencyjność kraju na globalnym rynku.
Źródło: PAP
