Orlen i Krajowa Grupa Spożywcza (KGS) podpisały porozumienie, które przyspieszy rozwój produkcji biometanu w Polsce. Współpraca obejmuje budowę instalacji biometanowych, wykorzystanie odpadów rolniczych i poprodukcyjnych oraz dystrybucję niskoemisyjnego paliwa, wspierając dekarbonizację i bezpieczeństwo energetyczne kraju.

W obliczu globalnych wyzwań związanych z transformacją energetyczną i koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych, Polska stawia na rozwój paliw alternatywnych, takich jak biometan. Grupa Orlen, lider sektora paliwowo-energetycznego w Europie Środkowo-Wschodniej, oraz Krajowa Grupa Spożywcza (KGS), największy państwowy producent żywności, podpisały porozumienie, które ma na celu zwiększenie produkcji biometanu i rozwój gospodarki obiegu zamkniętego. Współpraca ta łączy kompetencje obu podmiotów, umożliwiając optymalne wykorzystanie odpadów rolniczych i poprodukcyjnych, a także gruntów należących do KGS, do produkcji niskoemisyjnego paliwa.

Biometan, będący odnawialnym odpowiednikiem gazu ziemnego, odgrywa kluczową rolę w dekarbonizacji transportu, przemysłu i energetyki. Porozumienie Orlen i KGS to kolejny krok w realizacji ambitnych celów strategicznych obu podmiotów, które dążą do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski, poprawy stabilności systemu energetycznego oraz wsparcia lokalnych społeczności poprzez tworzenie nowych miejsc pracy. W tym artykule przyjrzymy się szczegółom porozumienia, jego znaczeniu dla transformacji energetycznej oraz planom obu spółek w zakresie produkcji i dystrybucji biometanu.

Na czym polega porozumienie Orlenu i KGS?

Porozumienie podpisane przez Orlen i Krajową Grupę Spożywczą zakłada ścisłą współpracę w kilku kluczowych obszarach związanych z produkcją biometanu. Jego celem jest stworzenie efektywnego systemu, który pozwoli na przekształcenie odpadów rolniczych i poprodukcyjnych w odnawialne paliwo, wspierające zieloną transformację polskiej gospodarki. Główne elementy współpracy obejmują:

• Partnerzy skoncentrują się na optymalnym wykorzystaniu odpadów rolniczych i poprodukcyjnych, takich jak resztki roślinne, obierki czy wytłoki, które mogą być substratami do produkcji biogazu, a po oczyszczeniu – biometanu. Dodatkowo, poferment, czyli produkt uboczny procesu fermentacji, będzie wykorzystywany jako naturalny nawóz na gruntach KGS, co wpisuje się w ideę gospodarki cyrkularnej.
• Pierwszym krokiem będzie analiza gruntów należących do KGS pod kątem budowy instalacji biometanowych. Partnerzy nie wykluczają jednak realizacji projektów w innych lokalizacjach, jeśli okażą się one bardziej odpowiednie z punktu widzenia dostępności substratów czy infrastruktury.
• Współpraca obejmuje rozwój technologii produkcji biometanu, jego dystrybucję oraz uzyskanie niezbędnych pozwoleń administracyjnych i certyfikatów potwierdzających odnawialne pochodzenie paliwa. Orlen i KGS chcą stworzyć model biznesowy, który zapewni efektywną sprzedaż biometanu, w tym w formie bioLNG (skroplonego biometanu) dla transportu ciężarowego.
• Firmy planują realizację projektów w ramach joint venture, a także zakup biometanu od innych producentów w ramach umów off-take, co pozwoli na szybsze osiągnięcie celów związanych z Narodowym Celem Wskaźnikowym (NCW).

Dlaczego biometan?

Biometan to gaz odnawialny produkowany z biogazu, który powstaje w wyniku fermentacji beztlenowej biomasy, takiej jak odpady rolnicze, obornik, resztki roślinne czy odpady poprodukcyjne. Po oczyszczeniu z dwutlenku węgla, siarki i innych zanieczyszczeń biogaz osiąga parametry gazu ziemnego, co pozwala na jego wykorzystanie w sieciach gazowych, transporcie (jako bioLNG) czy przemyśle. Kluczowe zalety biometanu to:

• Biometan pozwala na znaczną redukcję emisji CO2 w porównaniu z paliwami kopalnymi, szczególnie w transporcie ciężarowym, gdzie może zastąpić olej napędowy.
• Wykorzystanie odpadów do produkcji paliwa zmniejsza ilość odpadów składowanych na wysypiskach i wspiera lokalne rolnictwo poprzez produkcję pofermentu jako nawozu.
• Produkcja biometanu w Polsce zmniejsza zależność od importu gazu ziemnego, szczególnie w kontekście zakończenia kontraktów na dostawy rosyjskiego surowca przez Orlen w czerwcu 2025 roku.
• Budowa biometanowni generuje nowe miejsca pracy, a współpraca z rolnikami zapewnia stabilne źródło dochodów z dostarczania substratów.

– Produkcja biometanu to idealny przykład gospodarki cyrkularnej, gdzie odpad staje się paliwem i przynosi realne korzyści na poziomie gospodarki nie tylko lokalnej, ale również krajowej. Biometan, stanowiący niskoemisyjną alternatywę dla gazu ziemnego, odgrywa ważną rolę w procesie transformacji energetycznej, przyczyniając się m.in. do dekarbonizacji transportu. Współpraca z Krajową Grupą Spożywczą, producentem o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa żywnościowego Polski, to kolejny, bardzo ważny krok w realizacji celów strategicznych Grupy Orlen – podkreśla Grzegorz Bujnowski, Dyrektor Wykonawczy ds. Handlu Gazem Orlen.

Plany Orlenu w zakresie biometanu

Grupa Orlen od lat inwestuje w rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym biogazu i biometanu, jako kluczowego elementu strategii ORLEN2030, która zakłada osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 roku. W ramach tej strategii ORLEN planuje produkcję 1 miliarda m³ biogazu rocznie do 2030 roku, z czego znaczna część zostanie przekształcona w biometan.

Kluczowe projekty Orlenu:

• Pierwsza w Polsce ekologiczna biometanownia o mocy 5 MW, budowana w Głąbowie (woj. warmińsko-mazurskie), rozpocznie działalność w drugiej połowie 2025 roku. Inwestycja o wartości 180 milionów złotych umożliwi produkcję ponad 7 milionów m³ biometanu rocznie, który zostanie przekształcony w 5,5 tysiąca ton bioLNG dla transportu ciężarowego. Lokalizacja została wybrana ze względu na dostępność substratów rolniczych, takich jak resztki roślinne i odpady organiczne.
• Orlen, poprzez spółkę PGNiG BioEvolution, posiada trzy biogazownie w Konopnicy (woj. łódzkie), Wojnach-Wawrzyńcach (woj. podlaskie) oraz Buczku (woj. kujawsko-pomorskie). Każda z nich zostanie zmodernizowana do produkcji biometanu, co pozwoli na osiągnięcie mocy produkcyjnych rzędu 7 milionów m³ rocznie na instalację.
• Orlen planuje budowę lub przejęcie około 100 instalacji biogazowych do 2030 roku, co zapewni produkcję 1 miliarda m³ biogazu rocznie. Część z nich będzie przekształcona w biometanownie lub instalacje bioLNG.
• W 2022 roku Orlen jako pierwsza firma w Polsce zaimportowała certyfikowany biometan, co było krokiem w kierunku testowania technologii i budowania kompetencji w tym obszarze.

Orlen planuje również inwestycje w inne biopaliwa, takie jak HVO (uwodorniony olej roślinny) i bioetanol drugiej generacji, co wzmocni jego pozycję jako regionalnego lidera w produkcji paliw alternatywnych. W perspektywie 2035 roku ORLEN zamierza wykorzystywać 0,24 miliarda m³ biometanu rocznie na cele NCW, osiągając ten cel zarówno poprzez własne instalacje, jak i umowy off-take.

Rola Krajowej Grupy Spożywczej w projekcie

Krajowa Grupa Spożywcza (KGS), jako największy państwowy podmiot działający w sektorze rolno-spożywczym, wnosi do współpracy strategiczne zasoby, które mają kluczowe znaczenie dla powodzenia projektu. Przede wszystkim, dzięki swojej dominującej pozycji w przetwórstwie rolnym, KGS ma stały dostęp do znacznych ilości odpadów poprodukcyjnych, takich jak wytłoki owocowe, resztki roślinne czy obierki warzywne, które stanowią doskonały surowiec do produkcji biogazu. Ponadto spółka zarządza tysiącami hektarów gruntów rolnych rozmieszczonych na terenie całego kraju. Umożliwia to efektywne zagospodarowanie pofermentu – produktu ubocznego procesu fermentacji beztlenowej – jako nawozu organicznego, który może być wykorzystywany w sposób zrównoważony w rolnictwie, wspierając lokalne ekosystemy i gospodarkę obiegu zamkniętego.

KGS dysponuje również rozbudowaną infrastrukturą logistyczną, obejmującą sieć zakładów przetwórczych oraz sprawny system transportu. Dzięki temu możliwa jest nie tylko efektywna organizacja dostaw substratów do biometanowni, ale także dystrybucja wyprodukowanego biogazu w formie gotowego paliwa, co znacząco zwiększa operacyjną efektywność i skalowalność całego przedsięwzięcia.

– Inwestycja w biogaz i biometan to naturalny kierunek rozwoju, wpisujący się w nasze dążenie do innowacyjności i zrównoważonego rozwoju. Zaplecze logistyczne i dostęp do strumieni surowcowych pozwalają zamieniać odpady poprodukcyjne w czystą energię. W partnerstwie z ORLENEM przyspieszamy zieloną transformację całego łańcucha rolno-spożywczego. Łącząc kompetencje, wzmacniamy bezpieczeństwo energetyczne, zmniejszamy ślad węglowy oraz tworzymy nowe miejsca pracy, wspierając rozwój lokalnych społeczności – zaznacza Olga Adamkiewicz, Członek Zarządu Krajowej Grupy Spożywczej.

Źródło: Orlen