W 2024 roku Nigeria i TotalEnergies podpisały przełomowy kontrakt o podziale produkcji (PSC) dla projektu gazowego Ubeta w ramach nowego prawa naftowego – Petroleum Industry Act (PIA) z 2021 roku. Inwestycja o wartości 550 mln USD, zlokalizowana w koncesji OML 58, ma rozpocząć produkcję w 2027 roku, dostarczając 350 mln stóp sześciennych gazu dziennie do terminala Nigeria LNG (NLNG).
Petroleum Industry Act (PIA) z 2021 roku to reforma nigeryjskiego sektora naftowo-gazowego, mająca na celu zwiększenie przejrzystości, poprawę zarządzania i przyciągnięcie inwestycji. PIA wprowadza jasne ramy fiskalne, rozdzielając regulacje dla ropy i gazu, co wcześniej zniechęcało inwestorów z powodu wysokich podatków i biurokracji. Kluczowe innowacje PIA to ulgi podatkowe, takie jak zwolnienia dla złóż gazu niezwiązanego z ropą, oraz zachęty inwestycyjne, np. odliczenia kosztów eksploracji. Ustawa ustanawia Nigerian Upstream Petroleum Regulatory Commission (NUPRC) jako regulatora, co zwiększa przejrzystość przetargów, jak w rundzie licencyjnej 2024 roku.
PIA wspiera ambitny cel Nigerii zwiększenia produkcji gazu do 3 mln baryłek ekwiwalentu ropy dziennie do 2030 roku. Kontrakt PSC dla Ubeta, pierwszy oparty na nowych zasadach, obejmuje premie za podpisanie umowy (10 mln USD) i produkcję, zapewniając równowagę między zyskami państwa a inwestorów.
Szczegóły umowy TotalEnergies
Umowa o podziale produkcji (PSC) dla projektu Ubeta, podpisana 1 września 2024 roku, obejmuje koncesję OML 58, gdzie TotalEnergies (40% udziałów, operator) współpracuje z NNPCL (60% udziałów). Wartość inwestycji to 550 mln USD, z czego większość pokryją prace wiertnicze i infrastruktura. Projekt zakłada budowę nowego klastra sześciu odwiertów (Ubeta Production Cluster, UPC), połączonego 11-kilometrowym podziemnym rurociągiem z istniejącym centrum przetwarzania w Obite. Produkcja ma rozpocząć się w 2027 roku, osiągając plateau 350 mln stóp sześciennych gazu dziennie (3,6 mld m³ rocznie). Kontrakt PSC, zgodny z PIA, oferuje 70% limit zwrotu kosztów dla TotalEnergies, premie produkcyjne (np. za 35 i 100 mln baryłek) oraz wymogi dotyczące lokalnej zawartości (90% godzin pracy lokalnie). To zapewnia korzyści dla nigeryjskiej gospodarki i zgodność z regulacjami.
Złoże Ubeta i jego potencjał
Złoże Ubeta, odkryte w 1964 roku, znajduje się w koncesji OML 58, 80 km na północny zachód od Port Harcourt w stanie Rivers. OML 58 obejmuje dwa działające pola – Obagi (ropa) i Ibewa (gaz i kondensat) – których gaz jest przetwarzany w centrum Obite i dostarczany na rynek krajowy oraz do terminala NLNG. Projekt Ubeta obejmuje klaster sześciu odwiertów, połączony 11-kilometrowym rurociągiem z centrum Obite.
Produkcja, planowana na 2027 rok, osiągnie 350 mln stóp sześciennych gazu dziennie (ok. 70 tys. baryłek ekwiwalentu ropy, w tym kondensaty). Złoże ma 10 rezerwuarów, z czego pięć zostanie zagospodarowanych w pierwszej fazie. Gaz z Ubeta zasili terminal NLNG w Bonny Island, który zwiększa zdolności z 22 do 30 mln ton LNG rocznie. TotalEnergies, z 15% udziałem w NLNG, widzi w projekcie szansę na zwiększenie eksportu.
Strategiczne znaczenie gazu dla Nigerii
Nigeria dysponuje 210,5 bln stóp sześciennych potwierdzonych zasobów gazu, co czyni ją jednym z największych posiadaczy rezerw w Afryce. W 2023 roku kraj wyprodukował 38,5 mld m³ gazu, ale tylko 20% zużyto na rynku krajowym, reszta poszła na eksport, głównie jako LNG.
PIA wspiera ambicję Nigerii przejścia na gospodarkę gazową, gdzie gaz ma być paliwem przejściowym, czystszym niż ropa i węgiel. W 2025 roku gaz stanowił 1,31 mln baryłek ekwiwalentu ropy dziennie, wobec 1,86 mln baryłek ropy i kondensatów, co pokazuje rosnącą rolę gazu w miksie energetycznym.
Projekty jak Ubeta wspierają cel zwiększenia produkcji gazu do 3 mln baryłek ekwiwalentu ropy dziennie do 2030 roku. Gaz ma napędzać elektrownie, przemysł i eksport LNG, zmniejszając zależność od ropy, która w 2023 roku generowała 80% przychodów eksportowych.
Nigeria LNG jako motor eksportu
Nigeria LNG (NLNG), zlokalizowany w Bonny Island, to kluczowy element strategii eksportowej Nigerii. Terminal, w którym TotalEnergies ma 15% udziałów, zwiększa zdolności produkcyjne z 22 do 30 mln ton LNG rocznie, co czyni Nigerię jednym z największych eksporterów LNG w Afryce.
Gaz z Ubeta zasili NLNG, wspierając eksport do Europy, Azji i innych rynków. W 2023 roku Nigeria wyeksportowała 16 mln ton LNG, generując 10 mld USD przychodów. Rozbudowa NLNG zwiększy te dochody, wzmacniając bilans handlowy kraju.
NLNG odgrywa też rolę w rozwoju lokalnym, finansując projekty infrastrukturalne i edukacyjne w stanie Rivers. Ubeta, dostarczając gaz do terminala, przyczyni się do zwiększenia miejsc pracy i inwestycji w regionie.
Geopolityczne znaczenie projektu
Nigeria, jako największy producent ropy w Afryce i kluczowy eksporter LNG, odgrywa strategiczną rolę na globalnym rynku energii. W 2023 roku dostarczyła 16% LNG do Europy, konkurując z Katarem, Algierią i USA. Projekt Ubeta wzmacnia tę pozycję, wspierając eksport do krajów szukających alternatyw dla rosyjskiego gazu. Umowa z TotalEnergies zwiększa atrakcyjność Nigerii dla inwestorów zagranicznych, co jest kluczowe w obliczu globalnego przejścia na czystsze paliwa. Wzrost eksportu LNG poprawi bilans handlowy i wzmocni pozycję Nigerii w negocjacjach w OPEC.
Projekt ma też znaczenie regionalne, wspierając stabilność energetyczną Afryki Zachodniej. Ghana, sąsiad Nigerii, planuje własne projekty gazowe w basenie Voltaian, co wskazuje na rosnącą konkurencję w regionie.
