Polska osiągnęła pełną niezależność od importu gazu z Rosji dzięki rozbudowanej infrastrukturze i dywersyfikacji źródeł, a Gaz-System inwestuje w cyfryzację procesów przesyłowych oraz rozwój usług związanych z bioLNG i biometanem, wspierając zieloną transformację energetyczną.
Polska znacząco wzmocniła swoje bezpieczeństwo energetyczne, eliminując zależność od rosyjskiego gazu i rozwijając nowoczesną infrastrukturę przesyłową. Gaz-System, operator systemu gazowego, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu stabilności dostaw, inwestując w technologie cyfrowe i nowe usługi, takie jak certyfikacja bioLNG i biometanu w Terminalu LNG w Świnoujściu. Te działania wspierają zarówno niezależność energetyczną, jak i realizację unijnych celów klimatycznych.
Wyzwania związane z zapewnieniem stabilności dostaw gazu
Polska w pełni uniezależniła się od importu gazu z Rosji. To osiągnięcie jest efektem wieloletnich działań w zakresie dywersyfikacji dostaw i rozwoju infrastruktury energetycznej.
– Polska jest bezpieczna pod względem dostaw błękitnego surowca i przygotowana do elastycznego reagowania na zmiany zapotrzebowania na rynku gazu. Dzięki rozbudowanej infrastrukturze Polska może sprowadzać gaz z takich kierunków jak Norwegia poprzez gazociąg Baltic Pipe, czy z Kataru i USA poprzez Terminal LNG w Świnoujściu – odpowiada biuro prasowe Gaz-System.
Jednym z kluczowych wyzwań w zapewnieniu stabilnych dostaw gazu ziemnego była dywersyfikacja zarówno źródeł, jak i tras przesyłu surowca. Obecnie Polska sprowadza gaz z Norwegii poprzez gazociąg Baltic Pipe oraz z Kataru i Stanów Zjednoczonych za pośrednictwem Terminalu LNG w Świnoujściu. Takie rozwiązanie znacząco ogranicza ryzyko zakłóceń w dostawach, ponieważ kraj nie jest już uzależniony od jednego kierunku importu.
Kolejnym ważnym elementem budowania bezpieczeństwa energetycznego jest integracja Polski z europejską siecią gazową. Krajowy system przesyłowy został połączony z infrastrukturą państw sąsiednich dzięki interkonektorom z Litwą, Słowacją, Niemcami, Czechami i Ukrainą. Dzięki temu Polska nie tylko może importować gaz z różnych kierunków w ramach Unii Europejskiej, ale również wspierać bezpieczeństwo energetyczne regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Warto podkreślić, że całkowita przepustowość tych połączeń umożliwia sprowadzanie do Polski gazu ziemnego w ilościach znacznie przekraczających obecne roczne zapotrzebowanie krajowego rynku. Taka nadwyżka pozwala elastycznie reagować na zmieniające się potrzeby konsumpcyjne oraz ewentualne kryzysy energetyczne.
– Dywersyfikacja źródeł i tras przesyłu sprawia, że Polska nie jest zależna od jednego dostawcy, co istotnie zmniejsza ryzyko zakłóceń w dostawach i zapewnia większą stabilność systemu. Dziś Polska w 100% jest niezależna od importu gazu z Rosji. Przepustowość łączna wszystkich interkonektorów zapewnia możliwości importu gazu ziemnego do Polski z innych kierunków niż wschodni, ze znaczną nadwyżką wobec aktualnego rocznego zapotrzebowania rynku – odpowiada biuro prasowe Gaz-System.
Cyfryzacja i optymalizacja procesów przesyłowych
Gaz-System od wielu lat konsekwentnie inwestuje w technologie cyfrowe, które znacząco usprawniają zarządzanie systemem gazowym w Polsce. Jak podkreśla sama spółka:
– Gaz-System od wielu lat inwestuje w technologie informatyczne, które optymalizują procesy przesyłowe oraz umożliwiają ich cyfryzację. Na przestrzeni ostatnich lat w spółce została wdrożona elektroniczna komunikacja i cyfrowa wymiana informacji z uczestnikami rynku. Rozpoczęliśmy od umożliwienia klientom składania nominacji, czyli zgłoszeń zapotrzebowania na usługę przesyłową za pośrednictwem protokołu AS2 (obecnie AS4) i komunikatów typu edig@s 4.0 (obecnie wersja 6.1). Już w 2011 roku wdrożyliśmy System Wymiany Informacji (SWI), czyli elektroniczne biuro obsługi Klienta. Portal ten jest sukcesywnie rozbudowywany o nowe funkcjonalności, takie jak m.in. możliwość elektronicznego wnioskowania o umowę przesyłową, możliwości składania wniosków o wydanie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej oraz rezerwacja przydziałów przepustowości i zdolności na punktach wejścia i wyjścia z systemu przesyłowego. Za pośrednictwem SWI udostępniamy klientom faktury elektroniczne oraz różnego rodzaju raporty i dane dotyczące świadczonej przez nas usługi – odpowiada biuro prasowe.
Jednym z najważniejszych narzędzi informatycznych jest System Wymiany Informacji (SWI), który został uruchomiony już w 2011 roku. System ten pełni funkcję elektronicznego biura obsługi klienta. Umożliwia on składanie nominacji przesyłowych, wnioskowanie o zawarcie umowy przesyłowej, uzyskiwanie warunków przyłączenia do sieci oraz rezerwowanie przepustowości. Dzięki temu klienci mają łatwy i szybki dostęp do kluczowych usług Gaz-System.
W ramach cyfryzacji procesów wprowadzono również elektroniczną komunikację z klientami. Obecnie użytkownicy mogą składać nominacje za pomocą protokołu AS4 i komunikatów w standardzie edig@s 6.1. Ponadto, mają dostęp do elektronicznych faktur oraz raportów przesyłowych poprzez SWI. To rozwiązanie znacznie skraca czas obsługi i zwiększa wygodę użytkowników.
Kolejnym istotnym elementem cyfrowego ekosystemu jest system kolekcji danych pomiarowych, który pozwala na zbieranie, archiwizowanie i udostępnianie danych z ponad 1000 stacji gazowych zlokalizowanych na terenie całej Polski. System ten gromadzi informacje zarówno o ilości, jak i jakości przesyłanego gazu, co wspiera procesy analityczne i planistyczne.
Aby umożliwić automatyzację pobierania danych, Gaz-System udostępnił również dedykowany interfejs oparty na standardzie REST oraz API B2B, który pozwala klientom na bezpośredni dostęp do aktualnych danych przesyłowych i pomiarowych.
– W 2014 roku Gaz-System uruchomił platformę rezerwacyjną przepustowości – Platforma GSA (www.gsaplatform.eu), za pośrednictwem której organizowane są aukcje przepustowości na interkonektorach, czyli punktach zlokalizowanych przy granicy Polski, umożliwiających import i eksport paliwa gazowego do krajów ościennych. Wdrażając wymogi rozporządzenia REMiT, Gaz-System uruchomił również Gas Inside Information Platform (GIIP) czyli certyfikowaną platformę publikacyjną, na której uczestnicy rynku publikują pilne komunikaty rynkowe w zakresie gazu ziemnego i energii elektrycznej (https://www.gasinsideinformationplatform.pl/). Zarówno Platforma GSA jak i GIIP są to narzędzia informatyczne, które Gaz-System komercyjnie udostępnia polskim i zagranicznym uczestnikom rynku gazu – odpowiada biuro prasowe.
Plany Gaz-System ws. certyfikacji bioLNG i biometanu
Gaz-System rozwija nowe usługi w Terminalu LNG w Świnoujściu, koncentrując się na wdrożeniu innowacyjnych rozwiązań związanych z certyfikowanym bioLNG i biometanem. Projekt ten stanowi ważny krok w kierunku transformacji energetycznej i dekarbonizacji sektora gazowego, a także bezpośrednio wspiera realizację krajowych i unijnych celów klimatycznych oraz paliwowych.
– Gaz-System, jako operator instalacji skroplonego gazu ziemnego zlokalizowanego w Świnoujściu, realizuje projekt wprowadzenia usług odbioru certyfikowanego skroplonego biometanu (dalej: bioLNG), przetworzenie w ramach instalacji (rozładunek, procesowe składowanie, regazyfikacja, załadunek) jako biometanu oraz bioLNG wraz z odpowiednim certyfikatem. Załadunek bioLNG będzie miał miejsce na stanowisku załadunku autocystern lub na stanowisku załadunkowym na tankowce oraz statki w Terminalu LNG – odpowiada biuro.
Jednym z kluczowych elementów przedsięwzięcia jest odbiór i przetwarzanie bioLNG. W ramach nowej usługi planowane jest skraplanie biometanu, który wcześniej został wprowadzony do sieci gazowej, a następnie jego odbiór w Terminalu LNG w postaci skroplonego biometanu (bioLNG). Surowiec ten będzie dystrybuowany za pomocą autocystern lub jednostek morskich, co umożliwi jego efektywne wykorzystanie zarówno w sektorze transportu ciężkiego, jak i w przemyśle. Dzięki tej technologii możliwe będzie powiązanie lokalnej produkcji biometanu z rynkiem odbiorców końcowych, również poza systemem przesyłowym.
Kolejnym istotnym działaniem jest certyfikacja usług oferowanych przez Gaz-System. Pozyskanie odpowiedniego certyfikatu będzie warunkiem niezbędnym do świadczenia usług związanych z obsługą certyfikowanego bioLNG oraz biometanu sieciowego w Terminalu LNG. Certyfikacja pozwoli na zapewnienie zgodności z obowiązującymi regulacjami krajowymi i unijnymi, co z kolei umożliwi uczestnikom rynku zaliczenie wykorzystania biometanu i bioLNG do realizacji celów klimatycznych i energetycznych.
Rozwijany przez Gaz-System projekt wspiera również realizację celów biopaliwowych, określonych w nowelizacji tzw. ustawy biopaliwowej. Zakłada ona konieczność osiągnięcia minimalnego udziału zaawansowanych biokomponentów w krajowym celu wskaźnikowym (NCW) na poziomie 3,5% w transporcie do 2030 roku. Nowe usługi w Terminalu LNG w Świnoujściu umożliwią wprowadzenie na rynek znacznych ilości certyfikowanego bioLNG, który może być wykorzystywany jako niskoemisyjne paliwo alternatywne, przyczyniając się tym samym do redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia zużycia paliw kopalnych w transporcie.
