Wschodnioniemiecka spółka gazowa VNG zawiesiła postępowanie arbitrażowe przeciwko Gazpromowi, wskazując na wysokie koszty prawne i malejące szanse na odzyskanie środków za niedostarczony gaz. Decyzja wpisuje się w trudną sytuację rosyjskiego koncernu, który traci wpływy w Europie.
VNG AG, wschodnioniemiecka spółka gazowa, większościowo należąca do EnBW, ogłosiła zawieszenie postępowania prawnego przeciwko rosyjskiemu Gazpromowi. Powodem są wysokie koszty obsługi prawnej oraz nikłe perspektywy na uzyskanie odszkodowania za niedostarczony gaz w 2022 roku, kiedy to Rosja ograniczyła dostawy do Europy po inwazji na Ukrainę. Decyzja, o której poinformował Bloomberg, odzwierciedla trudności europejskich firm w egzekwowaniu roszczeń od Gazpromu, którego międzynarodowe aktywa zostały znacząco ograniczone po nacjonalizacji Gazprom Germania.
Przyczyny decyzji VNG
VNG, która przed 2022 rokiem w dużej mierze opierała się na dostawach gazu z Rosji, poniosła znaczne straty w wyniku przerw w dostawach od Gazprom Export LLC. W 2022 roku spółka zmuszona była kupować gaz na rynku po znacznie wyższych cenach, co doprowadziło do strat szacowanych na około 1 mld euro. Choć VNG wygrało arbitraż przeciwko Gazpromowi, egzekucja odszkodowań okazała się problematyczna z powodu ograniczonego dostępu do aktywów rosyjskiego koncernu po nacjonalizacji jego niemieckiej filii, SEFE (dawniej Gazprom Germania).
– Wysokie koszty prawne i znikome szanse na odzyskanie środków skłoniły nas do zawieszenia postępowania – poinformowały źródła Bloomberga związane z VNG. Firma odmówiła komentarza, a Reuters nie zdołał uzyskać odpowiedzi od Gazpromu.
Trudna sytuacja Gazpromu
Decyzja VNG wpisuje się w szerszy kontekst problemów Gazpromu na rynku europejskim. Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku dostawy gazu do Europy drastycznie spadły – w 2023 roku eksport Gazpromu do UE wyniósł zaledwie 28,3 miliarda m³, czyli niemal sześciokrotnie mniej niż w rekordowych latach 2018–2019 (180 miliarda m³). W 2024 roku Gazprom odnotował stratę netto w wysokości 1,076 bln rubli (12,89 miliarda dolarów), co było drugim z rzędu rokiem na minusie po stracie 629 miliardów rubli w 2023 roku.
Europejskie firmy również toczyły spory z Gazpromem. Uniper wygrał arbitraż, uzyskując ponad 13 miliardów euro odszkodowania za niedostarczony gaz, a Naftogaz otrzymał ponad 1 miliarda dolarów za przerwanie tranzytu gazu przez Ukrainę po 2022 roku. Jednak egzekucja tych kwot jest utrudniona z powodu braku dostępu do aktywów Gazpromu w Europie.
Źródło: Bloomberg / Reuters
