Polska Grupa Górnicza (PGG) zapowiada kompleksową rekultywację uciążliwej hałdy kopalni Marcel w Radlinie, która ma stać się zieloną przestrzenią. Po osunięciu w 2023 roku i trwającym wewnętrznym pożarze, spółka intensyfikuje działania, by zminimalizować pylenie i zapewnić bezpieczeństwo.
Polska Grupa Górnicza (PGG) ogłosiła ambitny plan całkowitej rekultywacji hałdy kopalni Marcel w Radlinie, która od ponad stu lat stanowi problem dla lokalnej społeczności. Jak poinformowała spółka, celem jest przekształcenie hałdy w zielony teren z nasadzeniami drzew i roślin, przyjazny dla mieszkańców. Proces, choć złożony i wieloletni, obejmuje zaawansowane technologie, monitoring i współpracę z ekspertami, aby wyeliminować uciążliwości, takie jak pylenie, emisje gazów i wewnętrzne pożary.
Uciążliwa hałda
Hałda kopalni Marcel, usypywana przez ponad wiek, stała się symbolem problemów środowiskowych regionu. We wrześniu 2023 roku doszło do osunięcia jej północnej ściany, co wywołało ogromną chmurę pyłu, która opadła w promieniu kilku kilometrów. Incydent uwypuklił istniejące od lat uciążliwości, takie jak emisje pyłów i gazów, wynikające m.in. z trwającego wewnątrz hałdy pożaru. Mieszkańcy Radlina od dawna zgłaszali obawy związane z jakością powietrza i bezpieczeństwem.
– Bezpieczeństwo mieszkańców jest dla nas priorytetem – podkreślił Tomasz Tkocz, dyrektor kopalni zespolonej ROW, do której należy zakład Marcel, podczas spotkania z mieszkańcami 10 czerwca 2025 roku. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele PGG, Głównego Instytutu Górnictwa (GIG), firmy Barosz Gwimet odpowiedzialnej za rekultywację oraz lokalnego samorządu. Tkocz zapewnił, że po incydencie z 2023 roku PGG wdrożyła kompleksowy plan naprawczy i profilaktyczny, który obejmuje zarówno doraźne działania, jak i długoterminową wizję przekształcenia hałdy w zieloną przestrzeń.
Intensywne działania rekultywacyjne
PGG, we współpracy z GIG i innymi partnerami, wprowadziła szereg działań mających na celu zminimalizowanie uciążliwości hałdy. Wśród kluczowych inicjatyw znalazły się:
- Zmniejszenie nachylenia skarp, co poprawia stabilność hałdy i ogranicza ryzyko osunięć.
- Wdrożenie ekranów ochronnych i fos, które zapobiegają rozprzestrzenianiu się pyłu.
- Testowanie kurtyny wodnej, uruchomionej pod koniec maja 2025 roku, która zraszając hałdę, redukuje wtórne pylenie.
- Aktualizacja technologii robót, zapewniająca, że nowa bryła rekultywacyjna hałdy jest zabezpieczona przed rozprzestrzenianiem się ognisk zapożarowania.
Dodatkowo PGG wprowadziła zaostrzony nadzór nad pracami, obejmujący monitoring wizyjny, cotygodniowe inspekcje oraz pomiary termiczne, aerologiczne i jakości powietrza. Wyniki tych pomiarów, wraz z danymi archiwalnymi i prognozami, są dostępne online dla mieszkańców, a specjalne infolinie umożliwiają uzyskanie informacji o bieżących działaniach.
Projekt REZAH
Kluczowym elementem planu jest projekt badawczy REZAH, realizowany przez Instytut Techniki Górniczej KOMAG przy wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Projekt, o wartości 4,8 miliona złotych (w tym 2,6 miliona złotych z NFOŚiGW), rozpocznie się w sierpniu 2025 roku i potrwa do połowy 2028 roku. Jego celem jest dalsze zmniejszenie uciążliwości związanych z zapożarowaniem i pyleniem hałdy poprzez zastosowanie innowacyjnych technologii.
PGG zobowiązała wykonawcę rekultywacji, firmę Barosz Gwimet, do ścisłego przestrzegania nowych standardów technologicznych. Prace ziemne na hałdzie są prowadzone w godzinach od 6:00 do 20:00, a w soboty do 14:00, z wyjątkiem odbioru odpadów skalnych z bieżącego wydobycia, który zależy od cykli produkcyjnych kopalni. W niedziele i święta prace są wstrzymywane, aby zminimalizować uciążliwość dla mieszkańców.
Zielona przyszłość hałdy
Długoterminowym celem PGG jest przekształcenie hałdy w zieloną przestrzeń, która nie tylko przestanie być źródłem zagrożeń, ale stanie się wartościowym elementem krajobrazu Radlina. Plan zakłada nasadzenia drzew i roślin, które poprawią estetykę terenu i wspomogą jego integrację z otoczeniem. „Nie chodzi tylko o eliminację zagrożeń, ale o stworzenie przyjaznego środowiska dla mieszkańców” – podkreślono w komunikacie PGG.
Spółka jest jednak realistyczna w swoich oczekiwaniach, zaznaczając, że proces rekultywacji będzie złożony i potrwa wiele lat. Hałda, będąca efektem ponad stuletniej działalności górniczej, wymaga gruntownej przebudowy i zastosowania zaawansowanych technologii, aby osiągnąć zamierzony efekt. Współpraca z GIG, KOMAG oraz innymi ekspertami daje jednak nadzieję na sukces.
Źródło: PGG / PAP
