Forum Energii opublikowało raport „Czas inwestycji. Wnioski z modelowania systemu energetycznego Polski do 2040 roku”, wskazujący, że Polska musi zainwestować w 56 GW nowych mocy do 2030 roku, w tym 46 GW w OZE, oraz 17 GW magazynów energii. Do 2040 roku potrzeby mogą wzrosnąć do ponad 100 GW. Kluczowe są usunięcie barier dla wiatraków na lądzie, reforma rynku mocy i zintegrowana transformacja obejmująca elektroenergetykę, ciepłownictwo, transport i wodór.
W odpowiedzi na brak strategicznych decyzji po wyborach prezydenckich w 2025 roku oraz opóźnienia w aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) i strategii dla ciepłownictwa, Forum Energii opublikowało raport „Czas inwestycji. Wnioski z modelowania systemu energetycznego Polski do 2040 roku”. Wykorzystując narzędzie Zefir, opracowane przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Enercode, raport modeluje godzinowe działanie zintegrowanego systemu energetycznego, obejmującego elektroenergetykę, ciepłownictwo i ogrzewnictwo, by wskazać optymalne ścieżki transformacji do 2040 roku.
Główne wnioski
Skala inwestycji:
– Do 2030 roku Polska potrzebuje 56 GW nowych mocy wytwórczych, z czego 46 GW w odnawialnych źródłach energii (OZE), oraz 17 GW magazynów energii o pojemności 70 GWh.
– Do 2040 roku całkowite zapotrzebowanie na nowe moce może przekroczyć 100 GW, co wymaga przyspieszenia inwestycji i usunięcia barier administracyjnych.
– Od 2035 roku węgiel będzie odgrywał marginalną rolę, co pozwoli zaoszczędzić do 60 mld zł na dopłatach do górnictwa w porównaniu do scenariusza WAM z projektu KPEiK z października 2024 roku.
Elastyczność systemu:
– Konieczne jest zbudowanie ok. 10 GW dodatkowych elastycznych jednostek gazowych, wspierających system w okresach niskiej produkcji OZE. Gaz nie powinien jednak dominować – kluczową rolę odegrają magazyny energii i mechanizmy elastyczności popytu.
– Długoterminowo gaz może być zastąpiony biometanem, co zmniejszy zależność od importu paliw kopalnych.
OZE jako fundament:
– Rozwój lądowej i morskiej energetyki wiatrowej oraz fotowoltaiki jest kluczowy dla bilansowania systemu i redukcji importu ropy, gazu i węgla.
– Szybsza elektryfikacja ciepłownictwa, transportu i przemysłu, napędzana OZE, zwiększy efektywność energetyczną i konkurencyjność gospodarki.
Reformy i wyzwania:
– Niezbędne jest zniesienie barier dla lądowej energetyki wiatrowej, np. zasady 700 m, oraz uproszczenie procedur przyłączeniowych.
– Reforma rynku mocy powinna wspierać magazyny energii i elastyczne źródła.
– Rewizja umowy społecznej z górnikami jest konieczna, gdyż zapotrzebowanie na węgiel może spadać szybciej niż zakładano.
Rekomendacje Forum Energii
- Zintegrowana transformacja: Połączenie strategii dla elektroenergetyki, ciepłownictwa, transportu, przemysłu i sektora wodorowego.
- Efektywne wykorzystanie środków publicznych: Inwestycje w termomodernizację, pompy ciepła i modernizację ciepłownictwa.
- Usprawnienie regulacji: Wprowadzenie aukcji na nowe moce, uproszczenie procedur przyłączeniowych i wsparcie krajowej produkcji technologii (magazyny, pompy ciepła).
- Dialog społeczny: Aktualizacja KPEiK w konsultacjach z interesariuszami, by zwiększyć wiarygodność planów.
Jak podkreśla Jędrzej Wójcik, koordynator programu elektroenergetyka w Forum Energii, narzędzie Zefir umożliwia szybkie analizy skutków decyzji inwestycyjnych i regulacyjnych, identyfikując ryzyka związane z niską elastycznością systemu. Tobiasz Adamczewski, wiceprezes Forum Energii, dodaje, że zintegrowane podejście i efektywne wykorzystanie funduszy publicznych są kluczowe dla budowy stabilnego systemu energetycznego.
Źródło: Forum Energii
