Czechy po raz pierwszy w historii będą przechowywać w swoich strategicznych rezerwach ropę wyłącznie spoza Rosji. Orlen Unipetrol dostarczy do magazynów surowiec typu Azeri Light, kończąc erę zależności od rosyjskich dostaw.
Czechy dokonują przełomu w swojej polityce energetycznej, eliminując rosyjską ropę ze strategicznych rezerw państwa. Jak poinformował 11 czerwca 2025 roku Pavel Švagr, szef czeskiej Agencji ds. Rezerw Materialnych, do zbiorników trafi ropa typu Azeri Light, dostarczona przez rafinerię Orlen Unipetrol. Surowiec ten, pochodzący z Azerbejdżanu, zastąpi rosyjską ropę, która wcześniej dominowała w czeskich magazynach – poinformowała czeska agencja prasowa ČTK.
Koniec zależności od ropy z rurociągu Przyjaźń
Decyzja jest efektem marcowego kryzysu, gdy dostawy rosyjskiej ropy rurociągiem Przyjaźń zostały przerwane, zmuszając Orlen Unipetrol do skorzystania z państwowych rezerw. W marcu 2025 roku rafineria w Litvínovie otrzymała 330 tysięcy ton ropy z czeskich zapasów strategicznych, co pozwoliło na utrzymanie ciągłości produkcji. W ramach zwrotu pożyczki Orlen Unipetrol dostarcza teraz do magazynów ropę Azeri Light, która nadaje się do przetwarzania zarówno w Litvínovie, jak i w drugiej czeskiej rafinerii Orlenu w Kralupach nad Wełtawą.
– Po raz pierwszy w historii w czeskich rezerwach strategicznych nie będzie rosyjskiej ropy. Będziemy mieli zapasy odpowiednie dla obu rafinerii, co zwiększa nasze bezpieczeństwo energetyczne – podkreślił Pavel Švagr. W przeszłości czeskie rezerwy były zdominowane przez rosyjską ropę typu REBCO, przystosowaną głównie do potrzeb zakładu w Litvínovie. Wprowadzenie ropy Azeri Light, lżejszej i bardziej uniwersalnej, pozwala na większą elastyczność w zaopatrzeniu obu rafinerii.
Proces wymiany ropy w zbiornikach strategicznych rozpoczął się w czerwcu 2025 roku. Pierwszy z czterech opróżnionych zbiorników ma zostać napełniony nierosyjską ropą do końca czerwca, a pozostałe trzy – do końca sierpnia. Orlen Unipetrol, należący do polskiego koncernu Orlen, odgrywa kluczową rolę w tym procesie, dostarczając surowiec z alternatywnych źródeł, co jest zgodne z szerszą strategią grupy Orlen zakładającą dywersyfikację dostaw ropy.
Przejście na ropę Azeri Light to kolejny krok Czech w kierunku uniezależnienia się od rosyjskich surowców energetycznych, co nabrało szczególnego znaczenia po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Czechy, podobnie jak inne kraje UE, intensyfikują działania na rzecz dywersyfikacji źródeł energii, aby zminimalizować ryzyko przerw w dostawach. Ropa Azeri Light, transportowana m.in. przez rurociąg Baku-Tbilisi-Ceyhan, jest jednym z głównych alternatywnych źródeł dla europejskich rafinerii.
Wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego
Decyzja o zmianie składu rezerw strategicznych wpisuje się w szerszy kontekst transformacji energetycznej Czech i UE. Czeskie rafinerie, obsługiwane przez Orlen Unipetrol, przetwarzają rocznie około 8,7 miliona ton ropy, z czego większość była dotychczas importowana z Rosji. Przerwanie dostaw rurociągiem Przyjaźń w marcu 2025 roku, związane z ograniczeniem eksportu przez Rosję w odpowiedzi na sankcje UE, przyspieszyło działania na rzecz dywersyfikacji.
Wprowadzenie ropy Azeri Light do rezerw strategicznych nie tylko zwiększa bezpieczeństwo energetyczne Czech, ale także wzmacnia elastyczność operacyjną rafinerii.
– To historyczny moment, który pokazuje, że Czechy mogą funkcjonować bez rosyjskiej ropy – skomentował Švagr, podkreślając, że nowe zapasy zapewnią stabilność dostaw nawet w przypadku dalszych zakłóceń na rynkach międzynarodowych.
Źródło: PAP
