W maju 2025 roku średnia cena SPOT na Rynku Dnia Następnego w Europie spadła o 8,83 procent do 66,75 EUR/MWh, napędzana rosnącą produkcją OZE. Polska, z ceną 94,29 EUR/MWh, była wyjątkiem, notując wzrost o 8,99 procent i drugi najwyższy wynik w regionie. Na rynku terminowym BASE Y-26 wzrósł o 6,92 procent do 85,73 EUR/MWh, głównie z powodu drożejących uprawnień CO2 (+5,80 procent).
W maju 2025 roku średnia cena na Rynku Dnia Następnego (SPOT) dla analizowanej strefy europejskiej wyniosła 66,75 EUR/MWh, co oznacza spadek o 6,46 EUR/MWh (8,83 procent) w porównaniu do kwietnia. To trzeci miesiąc z rzędu obniżek, po szczycie w lutym 2025 roku, który był najdroższy od stycznia 2024 roku. Głównego powodu należy upatrywać w rosnącej produkcji energii z odnawialnych źródeł energii (OZE), wspieranej przez korzystne warunki pogodowe, takie jak silne wiatry i większa liczba godzin słonecznych. Po raz pierwszy w 2025 roku Półwysep Iberyjski odnotował niższą średnią cenę miesięczną niż Skandynawia, co odzwierciedla regionalne różnice w miksie energetycznym i warunkach klimatycznych.
Polska była jednym z nielicznych krajów, gdzie ceny SPOT wzrosły, osiągając 94,29 EUR/MWh – o 7,78 EUR/MWh (8,99 procent) więcej niż w kwietniu i aż o 27,54 EUR/MWh (41,25 procent) powyżej średniej strefy. Wynik ten plasuje Polskę na drugim miejscu pod względem drożyzny w regionie, co jest zaskakujące, biorąc pod uwagę wcześniejsze notowania bliższe średniej europejskiej. Kluczowe czynniki to:
- Wzrost zapotrzebowania: Średnie zapotrzebowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) wyniosło 13,86 GW, o niemal 1 GW więcej niż w kwietniu.
- Ograniczony wpływ OZE: Mimo 7-procentowego wzrostu generacji z OZE, udział węgla w miksie energetycznym spadł do 47 procent (o 10 punktów procentowych mniej niż w maju 2024 roku), ale wciąż dominował, podnosząc koszty.
- Anomalia cenowa: Do 15 maja ceny SPOT w Polsce oscylowały wokół 85 EUR/MWh, ale wzrost zapotrzebowania w drugiej połowie miesiąca windował ceny.
Wysoka cena w Polsce, mimo taniejącego węgla i większej produkcji OZE, wskazuje na strukturalne wyzwania, takie jak niedostateczna elastyczność systemu elektroenergetycznego i zależność od drogich bloków węglowych w godzinach szczytu.
Rynek terminowy. Wzrost BASE Y-26 pod wpływem CO2
Na rynku terminowym kontrakt roczny BASE Y-26 (na 2026 rok) rozliczył się na poziomie 85,73 EUR/MWh, co oznacza wzrost o 5,55 EUR/MWh (6,92 procent) w porównaniu do kwietnia. Głównym czynnikiem była aprecjacja uprawnień do emisji CO2 (EUA), które podrożały o 5,80 procent w maju. Ceny CO2, skorelowane z kontraktami terminowymi, mają szczególne znaczenie dla bloków węglowych, gdzie koszty emisji stanowią istotną część ceny energii.
W Polsce notowania BASE Y-26 wzrosły jedynie o 0,64 procent miesiąc do miesiąca, co świadczy o większej odporności na wahania cen EUA w porównaniu do innych krajów regionu. Polska nie znalazła się w czołówce najdroższych rynków, gdzie prym wiodły:
- Rumunia, Węgry, Bułgaria: Średnie ceny blisko 110 EUR/MWh.
- Osiem krajów z wynikiem powyżej 100 EUR/MWh.
Dynamika cen EUA była napędzana przez spekulacyjny sentyment na rynku. Od 9 kwietnia, gdy ceny osiągnęły minimum 60,94 EUR/t, wzrosły o 20 procent do końca maja, choć nie przebiły oporu na poziomie 74 EUR/t. Kluczowym wskaźnikiem jest długa pozycja netto funduszy hedgingowych, która w okresie 28 kwietnia – 26 maja wzrosła z 2655 lotów do 17 857 lotów (+572 procent), co odpowiada nominalnej wartości kontraktów 1,11 miliardów euro. Taki wzrost aktywności funduszy sugeruje potencjalny dalszy nacisk na wzrost cen CO2, choć konsolidacja wokół 74 EUR/t może ograniczyć dynamikę.
Ceny gazu i węgla. Mamy mieszane sygnały
Na rynku gazu roczny kontrakt TTF zyskał 5,65 procent w porównaniu do kwietnia, co było pierwszym wzrostem od stycznia 2025 roku. Wzrost cen gazu wynikał z:
- Planu UE odejścia od rosyjskiego gazu do końca 2027 roku, co zwiększa presję na alternatywne źródła.
- Stanowiska Niemiec przeciw Nord Stream, ograniczającego dostęp do rosyjskiego gazu.
- Prac remontowych w Norwegii, które zmniejszyły podaż gazu i przyspieszyły uzupełnianie magazynów.
Wysoka korelacja między cenami gazu a EUA podkreśla ich wspólny wpływ na rynek energii, szczególnie w krajach zależnych od gazu, takich jak Niemcy czy Włochy.
Z kolei kontrakt na węgiel ARA API 2 stracił 3,06 procent miesiąc do miesiąca, kontynuując trend spadkowy od stycznia 2025 roku. Ceny zbliżają się do psychologicznego wsparcia na poziomie 100 USD/t, gdzie analitycy oczekują możliwego odbicia. Spadek cen węgla, w połączeniu z malejącym udziałem tego paliwa w polskim miksie energetycznym, powinien teoretycznie obniżać ceny energii, co czyni majowy wzrost cen SPOT w Polsce jeszcze bardziej nietypowym.
