W Warszawie powstaje Centrum Modelowania dla Technologii Kwantowych przy Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, które dzięki unijnemu grantowi w wysokości 2,47 miliona euro zajmie się projektowaniem, testowaniem i certyfikacją technologii kwantowych. Projekt EUCENTRAL, realizowany z University College London, ma na celu rozwój wiedzy i kompetencji wspierających wprowadzanie tych technologii na rynek.

Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie, we współpracy z University College London, uruchamia projekt EUCENTRAL, który otrzymał finansowanie 2,47 miliona euro z unijnego programu ERA Chairs. Celem jest stworzenie zespołu ekspertów zajmujących się modelowaniem, testowaniem i certyfikacją technologii kwantowych, takich jak symulatory i czujniki kwantowe, wykorzystywane w fizyce, chemii, inżynierii materiałowej, lotnictwie czy medycynie. Projekt, zaplanowany na pięć lat, ma uczynić Warszawę jednym z wiodących europejskich ośrodków w tej dziedzinie.

Rozwój i zastosowanie technologii kwantowych

Choć w pełni funkcjonalne komputery kwantowe to wciąż przyszłość, symulatory i czujniki kwantowe już dziś znajdują zastosowanie. Symulatory odtwarzają procesy fizyczne i chemiczne, takie jak nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe czy zachowanie nowoczesnych materiałów, np. „grafenu ze światła”, gdzie fotony symulują strukturę węgla. Czujniki pola grawitacyjnego są używane w lotnictwie jako alternatywa dla GPS.

– Każdy zainteresowany może wykupić czas obliczeniowy na takich urządzeniach, ale samo korzystanie to za mało. Potrzebna jest głęboka wiedza o procesach kwantowych – podkreśliła prof. Marzena Suchowska z UCL.

Centrum Modelowania dla Technologii Kwantowych opracuje metody opisu złożonych układów kwantowych, które udostępni w formie otwartego oprogramowania. Zespół będzie wspierać naukowców i firmy poprzez konsultacje, sprzedaż i doradztwo, a w przyszłości zajmie się certyfikacją urządzeń kwantowych.

– Chcemy, żeby każdy pracujący nad urządzeniem kwantowym wiedział, że w Warszawie jest zespół, który może pomóc je zaprojektować i zrozumieć – powiedział dr hab. Krzysztof Pawłowski, dyrektor CFT PAN.

Certyfikacja i standardy

Kluczowym elementem projektu jest przygotowanie do certyfikacji technologii kwantowych. Centrum opracuje testy i procedury weryfikujące, czy urządzenia wykorzystują zjawiska kwantowe, np. generują stany kwantowe zwiększające ich możliwości.

– Kiedy firma twierdzi, że jej urządzenie generuje stany kwantowe, my jesteśmy w stanie to zweryfikować – wyjaśnił prof. Pawłowski. Zespół planuje współpracę z Polskim Komitetem Normalizacyjnym, aby wypracować standardy zgodne z unijnym prawodawstwem, umożliwiające wprowadzanie produktów na rynek UE.

Wiedza jako klucz do sukcesu

Naukowcy podkreślają, że ich celem nie jest budowa komputerów czy symulatorów kwantowych, lecz rozwój wiedzy eksperckiej.

– Chcemy rozumieć, jakie uproszczenia są dopuszczalne, jak dobrać metody do zjawiska, jak zaprojektować układ kwantowy – wyjaśniła prof. Suchowska. Kody źródłowe będą wynikiem projektu, ale „produktem jest wiedza ekspercka, która umożliwi konsultacje, sprzedaż i certyfikację” – dodał prof. Pawłowski.

Źródło: PAP