Grupa Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) Rady Europy w raporcie za 2024 rok wymienia Polskę wśród krajów, które nie wdrożyły należycie zaleceń dotyczących zapobiegania korupcji w ramach czwartej i piątej rundy ewaluacji. Polska jest oceniana jako „ogólnie niezadowalająca” w kwestii walki z korupcją wśród parlamentarzystów, sędziów, prokuratorów oraz na najwyższych szczeblach władzy wykonawczej i w organach ścigania.

W opublikowanym 4 czerwca 2025 roku raporcie GRECO, instytucji Rady Europy monitorującej walkę z korupcją, Polska znalazła się wśród państw, które nie realizują wystarczająco rekomendacji antykorupcyjnych. Raport ocenia dwie kluczowe rundy ewaluacji: czwartą, dotyczącą zapobiegania korupcji wśród parlamentarzystów, sędziów i prokuratorów, oraz piątą, skupiającą się na uczciwości na najwyższych szczeblach władzy wykonawczej i w organach ścigania.

Niski poziom wdrożenia zaleceń

W styczniu 2025 roku GRECO oceniła, że Polska wdrożyła jedynie 8 z 22 zaleceń z czwartej rundy, co uznano za „ogólnie niezadowalające”. Polska znalazła się w tej kategorii obok Austrii, Bośni i Hercegowiny, Danii, Portugalii i Turcji. GRECO wskazała na niedociągnięcia w zapewnieniu skutecznych mechanizmów zapobiegania korupcji wśród parlamentarzystów, sędziów i prokuratorów, zwracając uwagę na potrzebę większej przejrzystości i niezależności tych grup zawodowych.

Brak postępów

W odniesieniu do piątej rundy, dotyczącej najwyższych funkcji wykonawczych i organów ścigania, Polska została wymieniona wśród 15 państw, które pod koniec 2024 roku nie wdrożyły należycie zaleceń.

Trzy kraje poprawiły swoją ocenę w międzyczasie, ale Polska nie znalazła się wśród nich. GRECO podkreśliła, że w tych obszarach kluczowe jest wzmocnienie struktur zapewniających uczciwość zawodową i zapobieganie korupcji.

Apele GRECO

GRECO w raporcie zwróciła uwagę na globalne wyzwania, które wpływają na walkę z korupcją, takie jak przemiany geopolityczne, niestabilność gospodarcza i szybkie zmiany technologiczne. Szef GRECO David Meyer wskazał, że po wyborach w niektórych krajach pojawiły się oskarżenia o niepożądane wpływy, w tym zagraniczne, co dodatkowo komplikuje sytuację. Grupa zaapelowała o:

Wzmocnienie niezależności sądów: GRECO podkreśliła zagrożenia dla niezawisłości sądownictwa w niektórych krajach członkowskich i wezwała do utrzymania wyraźnego podziału władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

Lepsze regulacje finansowania partii politycznych: GRECO wskazała na konieczność likwidacji luk prawnych w przepisach dotyczących przejrzystości finansowania partii, które mogą ułatwiać korupcję.

Wdrożenie zaleceń antykorupcyjnych: Państwa członkowskie zostały wezwane do większego zaangażowania w realizację rekomendacji GRECO, by skuteczniej przeciwdziałać korupcji.

Źródło: GRECO