Rada Ministrów przyjęła Koncepcję Rozwoju Kraju 2050 (KRK), strategiczny dokument wyznaczający kierunki rozwoju Polski na najbliższe 25 lat. Oparta na sześciu globalnych megatrendach, takich jak zielona gospodarka, przyspieszenie technologiczne i zmiany klimatyczne, wizja zakłada transformację społeczną, gospodarczą i przestrzenną. KRK stawia na miasta 15-minutowe, zieloną energię, integrację społeczną i odporność państwa, wspierając rządy, samorządy i instytucje w podejmowaniu kluczowych decyzji.
Rada Ministrów przyjęła 22 lipca 2025 roku Koncepcję Rozwoju Kraju 2050 (KRK), dokument strategiczny określający kierunki rozwoju Polski w obliczu globalnych megatrendów – podała Polska Agencja Prasowa. Opracowywana przez lata we współpracy z ekspertami, organizacjami pozarządowymi i przedstawicielami samorządów, KRK nie przewiduje przyszłości, lecz prezentuje możliwe scenariusze, uwzględniając zmiany społeczne, gospodarcze, technologiczne i klimatyczne.
Dokument, oparty na sześciu megatrendach, takich jak nowa gospodarka, starzenie się społeczeństwa czy polaryzacja geopolityczna, ma wspierać rządy i samorządy w podejmowaniu strategicznych decyzji. Kluczowe priorytety to rozwój zielonej energii, miast 15-minutowych, integracja społeczna i wzmocnienie odporności państwa.
Czym jest KRK 2050?
Koncepcja Rozwoju Kraju 2050 (KRK) to kompleksowy dokument strategiczny, który wyznacza wizję Polski na najbliższe ćwierć wieku. Opracowywany od 2021 roku przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej we współpracy z ekspertami, KRK nie jest sztywnym planem, lecz zbiorem scenariuszy i rekomendacji, które mają przygotować Polskę na dynamiczne zmiany globalne. Dokument uwzględnia analizy megatrendów, takich jak cyfryzacja, zmiany klimatyczne czy starzenie się społeczeństwa, oraz doświadczenia z pandemii COVID-19 i kryzysu energetycznego.
KRK ma służyć jako wsparcie dla rządu, samorządów, instytucji publicznych i sektora prywatnego w podejmowaniu decyzji strategicznych.
Sześć megatrendów, które ukształtują przyszłość
KRK 2050 opiera się na sześciu globalnych megatrendach, które będą determinować rozwój Polski i świata do 2050 roku:
- Nowa gospodarka: Nacisk na gospodarkę opartą na wiedzy, zieloną energię, innowacje i cyfryzację. Polska ma stawiać na rozwój sektorów takich jak technologie odnawialne, biotechnologia i gospodarka cyrkularna, wspierając małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz prosumencką energetykę.
- Przyspieszenie technologiczne: Rozwój sztucznej inteligencji (AI), automatyzacji, internetu rzeczy (IoT) i technologii 5G/6G zmieni sposób pracy, komunikacji i życia codziennego. KRK zakłada inwestycje w edukację technologiczną i infrastrukturę cyfrową.
- Problemy społeczne: Starzenie się społeczeństwa, migracje i nierówności społeczne wymagają nowego modelu integracji, szczególnie dla osób starszych, z niepełnosprawnościami i grup wykluczonych. Dokument podkreśla potrzebę wzmacniania wspólnot lokalnych.
- Zmiany klimatyczne: Adaptacja do skutków zmian klimatycznych, takich jak susze i powodzie, oraz inwestycje w zieloną energię i ochronę środowiska są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju. Polska ma dążyć do neutralności klimatycznej do 2050 roku.
- Reorganizacja przestrzeni: Koncepcja miast 15-minutowych, w których mieszkańcy mają dostęp do pracy, usług i rekreacji w promieniu 15 minut, ma zrewolucjonizować planowanie przestrzenne. KRK promuje zielone i bezpieczne przestrzenie miejskie.
- Polaryzacja geopolityczna: W obliczu globalnych napięć Polska ma wzmacniać rolę miast i samorządów w dyplomacji międzynarodowej oraz rozwijać lokalne łańcuchy dostaw, by zwiększyć odporność gospodarczą.
Kluczowe wyzwania dla Polski
Krajowa Rewitalizacja Koncepcji 2050 (KRK 2050) identyfikuje cztery główne obszary wyzwań, które wymagają skoordynowanych działań zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym.
Polska stoi przed poważnym wyzwaniem demograficznym, jakim jest starzenie się społeczeństwa. Według prognoz, w 2050 roku co trzeci mieszkaniec kraju będzie miał powyżej 65 lat. W związku z tym KRK 2050 zakłada integrację osób starszych, osób z niepełnosprawnościami, dzieci oraz grup społecznie wykluczonych poprzez rozwój dostępnych usług publicznych – w szczególności w obszarach ochrony zdrowia, edukacji i mieszkalnictwa. Istotnym elementem nowego modelu społecznego ma być również wzmacnianie aktywności obywatelskiej. Dokument promuje działania takie jak budżety obywatelskie i lokalne inicjatywy, które budują więzi społeczne i zwiększają poczucie przynależności. Jak podkreślił minister Grzegorz Puda: „Musimy stworzyć społeczeństwo, w którym każdy czuje się potrzebny i ma dostęp do wsparcia”.
KRK 2050 zakłada gruntowną transformację polskiej gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju. Główne filary tej zmiany to zielona energia, efektywność energetyczna oraz gospodarka cyrkularna. Planowana jest intensywna rozbudowa energetyki prosumenckiej – między innymi poprzez wspieranie instalacji fotowoltaicznych i pomp ciepła. Istotnym elementem będzie również rozwój niskoemisyjnego transportu, w tym kolei dużych prędkości oraz elektromobilności. Aby zminimalizować negatywne skutki automatyzacji i zmian strukturalnych na rynku pracy, KRK przewiduje wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz programy przekwalifikowania pracowników.
Wzmocnienie odporności państwa to kolejny priorytet KRK 2050. W tym celu dokument proponuje decentralizację zarządzania, modernizację usług publicznych oraz rozwój edukacji obywatelskiej. Polska ma również aktywnie uczestniczyć w europejskich projektach cyfrowych, takich jak European Digital Innovation Hubs. Ważnym elementem strategii jest rozwój lokalnych łańcuchów dostaw, które mają zmniejszyć zależność kraju od importu surowców i komponentów. KRK promuje również dyplomację miejską oraz współpracę transgraniczną, zwłaszcza w ramach Euroregionów, co ma służyć wzmocnieniu pozycji Polski na arenie międzynarodowej.
Jednym z kluczowych założeń KRK 2050 w zakresie urbanistyki jest wdrożenie koncepcji miast 15-minutowych. Ma ona na celu stworzenie przestrzeni, w których mieszkańcy mają zapewniony dostęp do pracy, usług publicznych i rekreacji w promieniu 15 minut spacerem lub jazdy rowerem. Dokument kładzie nacisk na rozwój zielonych, bezpiecznych i dostępnych przestrzeni miejskich. Przewiduje także działania ograniczające suburbanizację oraz inwestycje w infrastrukturę odporną na kryzysy, takie jak powodzie czy przerwy w dostawach energii. Jak zaznaczył wiceminister infrastruktury Arkadiusz Marchewka: „Chcemy, by miasta były przyjazne dla ludzi i środowiska”.
Źródło: PAP
