NASA i Axiom Space po raz kolejny przesunęły start misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), w której weźmie udział polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski. Powodem opóźnienia jest wyciek w rosyjskim module serwisowym Zwiezda. Nowy termin startu nie został podany, a NASA i Roskosmos analizują sytuację.

Jak poinformowała NASA 12 czerwca 2025 roku, start misji Ax-4 został odłożony z powodu wycieku ciśnienia w module serwisowym Zwiezda, należącym do rosyjskiej części ISS. Problem pojawił się po niedawnych pracach naprawczych w tylnej części modułu. Rosyjscy kosmonauci przeprowadzili inspekcję, uszczelnili podejrzane obszary i potwierdzili, że segment obecnie utrzymuje ciśnienie. Jednak NASA i Roskosmos potrzebują dodatkowego czasu na ocenę sytuacji i podjęcie decyzji o ewentualnych dalszych naprawach. NASA skierowała do Roskosmosu prośbę o szczegółowe informacje dotyczące stanu modułu Zwiezda.

Historia opóźnień

Misja Ax-4, pierwotnie planowana na 29 maja 2025 roku, była już przekładana trzykrotnie:

• 8 czerwca: Odwołanie z powodu niesprzyjających warunków pogodowych (silne wiatry w korytarzu wznoszenia rakiety).
• 10 czerwca: Przesunięcie z powodu wysokich wiatrów.
• 11 czerwca: Odwołanie z powodu wycieku płynnego tlenu (LOx) w pierwszym stopniu rakiety Falcon 9, wykrytego po teście statycznym.

Najnowsze opóźnienie, ogłoszone 12 czerwca, wynika z problemów na ISS, a nie z rakiety czy kapsuły, co odróżnia je od wcześniejszych przyczyn.

Skład załogi i cel misji

Misja Ax-4, organizowana przez amerykańską firmę Axiom Space, to czwarta komercyjna załogowa wyprawa na ISS. Załoga składa się z:

• Peggy Whitson (USA, dowódczyni, była astronautka NASA, rekordzistka czasu spędzonego w kosmosie).
• Shubhanshu Shukla (Indie, pilot, astronauta ISRO).
• Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska, specjalista misji, astronauta ESA).
• Tibor Kapu (Węgry, specjalista misji).

Sławosz Uznański-Wiśniewski, drugi Polak w kosmosie po Mirosławie Hermaszewskim (1978), weźmie udział w 14-dniowej misji w ramach polskiej inicjatywy IGNIS, koordynowanej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) i Polską Agencję Kosmiczną (POLSA). Wykona 13 polskich eksperymentów naukowych, m.in. badania wpływu mikrograwitacji na zdrowie (np. dla diabetyków typu 1), funkcje poznawcze mózgu oraz wzrost komórek rakowych (szczególnie nowotworu piersi). Przeprowadzi też pokazy edukacyjne, takie jak eksperymenty z wahadłem Newtona i obwodami elektrycznymi, które będą nagrywane dla celów edukacyjnych.

Szczegóły techniczne

• Rakieta i kapsuła: Rakieta Falcon 9 firmy SpaceX wyniesie kapsułę Crew Dragon z kompleksu startowego 39A w Centrum Kosmicznym im. Kennedy’ego na Florydzie.
• Czas misji: Załoga spędzi na ISS ok. 14 dni, przeprowadzając ponad 60 eksperymentów z różnych krajów, w tym Polski, USA, Indii, Węgier, Arabii Saudyjskiej, Brazylii, Nigerii i ZEA.
• Znaczenie misji: Ax-4 to krok w kierunku komercjalizacji lotów kosmicznych i przygotowań Axiom Space do budowy własnej stacji kosmicznej, która ma być dołączona do ISS przed jej wycofaniem w 2030 roku.

Źródło: PAP