Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy regulującej rynek kryptoaktywów, wprowadzając nadzór Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i dostosowując polskie prawo do unijnego rozporządzenia MiCA. Nowe przepisy, będące częścią działań deregulacyjnych, zwiększą ochronę klientów, uregulują internetowe kantory kryptowalut i wprowadzą odpowiedzialność karną za naruszenia.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o rynku kryptoaktywów, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowe prawo, zgodne z unijnym rozporządzeniem MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation), wprowadza nadzór Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) nad rynkiem kryptoaktywów, w tym internetowymi kantorami kryptowalut. Celem jest ochrona inwestorów, z których 20 procent w Polsce padło ofiarą oszustw, oraz zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa rynku, przy jednoczesnym wsparciu dla innowacji w ramach działań deregulacyjnych.
Kluczowe założenia ustawy
Projekt ustawy wprowadza kompleksowe regulacje dla rynku kryptoaktywów, definiowanych jako cyfrowe odzwierciedlenie wartości lub praw, przechowywane i przenoszone za pomocą technologii rozproszonego rejestru, takich jak blockchain. Główne zmiany obejmują:
- Nadzór KNF: Komisja Nadzoru Finansowego otrzyma uprawnienia do kontrolowania podmiotów działających na rynku kryptoaktywów, w tym emitentów tokenów i dostawców usług. KNF będzie prowadzić rejestr nieuczciwych domen internetowych, aby chronić klientów przed oszustami.
- Regulacja kantorów kryptowalut: Internetowe kantory będą podlegać nadzorowi KNF i obowiązkowi prowadzenia indywidualnych rachunków płatniczych dla klientów, co zapewni bezpieczeństwo ich środków i swobodę dysponowania nimi.
- Ochrona inwestorów: Doprecyzowano obowiązki emitentów tokenów powiązanych z aktywami (ART) oraz tokenów będących e-pieniądzem (EMT), a także dostawców usług kryptoaktywów, w celu zwiększenia transparentności i bezpieczeństwa.
- Odpowiedzialność karna: Za najpoważniejsze naruszenia, takie jak nielegalna emisja tokenów czy świadczenie usług bez zezwolenia, grozić będą grzywny, kary ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.
- Przeciwdziałanie praniu pieniędzy: Dostawcy usług kryptoaktywów będą zobowiązani do stosowania przepisów AML/CFT, co zwiększy bezpieczeństwo rynku i zgodność z międzynarodowymi standardami.
Rynek kryptoaktywów w Polsce rozwija się dynamicznie – w 2024 roku wartość transakcji na tym rynku wzrosła o 35 procent rok do roku, osiągając 12 miliardów złotych, według danych Chainalysis. Jednak 20 procent użytkowników, czyli ok. 400 tysięcy osób, doświadczyło oszustw, takich jak piramidy finansowe czy fałszywe giełdy, co uwypukla potrzebę regulacji. Unijne rozporządzenie MiCA, obowiązujące od 30 grudnia 2024 roku, wymusza na państwach członkowskich dostosowanie prawa krajowego, by zapewnić jednolite standardy w UE.
Projekt ustawy, zgłoszony w ramach działań deregulacyjnych, ma na celu uproszczenie przepisów dla legalnie działających podmiotów, jednocześnie eliminując nieuczciwe praktyki. W konsultacjach publicznych, zakończonych w maju 2025 roku, branża kryptoaktywów, w tym giełdy jak Zonda i BitBay, poparła regulacje, wskazując na potrzebę jasnych zasad i ochrony inwestorów.
Wpływ na rynek i inwestorów
Nowe przepisy zwiększą bezpieczeństwo inwestorów detalicznych, którzy dominują na polskim rynku kryptoaktywów (85 procent użytkowników to osoby fizyczne, według raportu KNF z 2024 roku). Obowiązek prowadzenia rachunków płatniczych przez kantory pozwoli uniknąć sytuacji, w której środki klientów są zamrożone, jak w przypadku upadku giełdy FTX w 2022 roku. Rejestr nieuczciwych domen KNF, który w 2024 roku zawierał 150 wpisów, będzie narzędziem ostrzegawczym dla konsumentów.
Z drugiej strony, regulacje mogą zwiększyć koszty operacyjne dla mniejszych podmiotów, co skłoniło niektóre kantory, jak Bitget, do przeniesienia działalności do krajów o łagodniejszych przepisach, takich jak Malta. Jednak liderzy rynku, jak Binance, zapowiedzieli dostosowanie się do nowych wymogów, widząc w nich szansę na większą wiarygodność.
Ustawa wejdzie w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, co jest spodziewane w III kwartale 2025 roku, zapewniając pełną zgodność z MiCA. Do końca 2025 roku KNF planuje wydać wytyczne dla dostawców usług kryptoaktywów, określające szczegółowe wymagania dotyczące licencji i raportowania.
Źródło: PAP
