W dniach 24–25 czerwca 2025 roku w Sopocie odbyła się trzecia edycja Kongresu Polskie Porty 2030, która zgromadziła ponad 900 przedstawicieli branży morskiej, energetycznej i przemysłowej. Głównym tematem wydarzenia była rola polskich portów w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego oraz ich znaczenie w procesie transformacji energetycznej kraju.
Podczas Kongresu eksperci zwrócili uwagę na strategiczne znaczenie portów morskich, takich jak Gdańsk, Gdynia, Świnoujście czy Szczecin, w kontekście dostaw kluczowych surowców energetycznych – gazu, ropy i paliw. Odcięcie Polski od dostaw z Rosji w 2022 roku było poważnym testem dla systemu energetycznego, który porty przeszły pozytywnie. Jak podkreślił Olgierd Hurka z Gaz-System, od momentu przerwania dostaw ze wschodu nie odnotowano ani jednego dnia przerwy w dostępie do gazu. Budowa terminala FSRU w Gdańsku ma być zwieńczeniem 20-letniego procesu tworzenia niezależnej infrastruktury przesyłowej, zapoczątkowanego przez gazoport w Świnoujściu.
Z kolei Daniel Betke, prezes Naftoportu, wskazał na trzykrotny wzrost przeładunków ropy i paliw w ciągu ostatnich czterech lat. Obecnie port zaspokaja całkowite potrzeby polskich rafinerii i znaczną część potrzeb dwóch niemieckich. W 2024 roku wszystkie polskie porty przeładowały łącznie rekordowe 146,4 mln ton ładunków, z czego aż 81 milionów ton przypadło na Gdańsk.
Rozwój infrastruktury offshore wind
Kolejnym kluczowym obszarem rozwoju portów jest ich rola w transformacji energetycznej, zwłaszcza w kontekście rozwoju morskiej energetyki wiatrowej (MEW). Lena Grupińska z Orlen Neptun poinformowała, że terminal offshore w Świnoujściu, operacyjny od czerwca 2025 roku, jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. Obiekt ten stanowi ważny element strategii Orlenu, zakładającej budowę 6,4 GW mocy z MEW do 2035 roku.
Piotr Dziubałtowski z PGE Baltica przedstawił zaawansowane prace nad terminalem instalacyjnym D5 w Gdańsku oraz serwisową bazą w Ustce, realizowane w ramach ponad 30 kontraktów lokalnych. PGE planuje zainwestować w lokalne łańcuchy dostaw około 150 miliardów złotych. Kacper Kostrzewa z Ocean Winds Polska zwrócił jednak uwagę na opóźnienia inwestycyjne, szczególnie w portach serwisowych, takich jak Władysławowo, które przy relatywnie niskich nakładach mogłoby odegrać istotną rolę w obsłudze sektora MEW.
Potrzeba spójnej strategii przemysłowej
Pomimo intensywnych inwestycji i rosnącej roli portów, uczestnicy Kongresu zgodnie zauważyli brak długofalowej, spójnej strategii przemysłowej jako jedno z głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa energetycznego i gospodarczego Polski. Janusz Czajkowski, prezes Sea Global, zwrócił uwagę na niepewność dotyczącą przyszłych działań spółek skarbu państwa. W jego ocenie lokalne łańcuchy dostaw są w dłuższej perspektywie bezpieczniejsze i tańsze, ale wymagają strategicznego wsparcia i koordynacji.
Paneliści apelowali o stworzenie zintegrowanej polityki przemysłowej, która łączyłaby działania państwowych spółek, sektora prywatnego i instytucji rządowych, zwłaszcza w kontekście infrastruktury krytycznej i cyberbezpieczeństwa.
Rozwój lokalnych łańcuchów dostaw
Rozbudowa lokalnych łańcuchów dostaw, tzw. „local content”, została uznana za fundament bezpiecznego i efektywnego rozwoju sektora offshore wind. Obecny udział lokalnego komponentu w projektach, takich jak Baltic Power, wynosi 21 procent. Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP S.A.) zapowiedziała jednak dążenie do zwiększenia tego udziału do 45 procent w kolejnych inwestycjach. Może to przełożyć się na zamówienia o wartości nawet 300 miliardów złotych do 2040 roku.
Kluczowe inwestycje, jak terminal T5 w Baltic Hub czy terminal offshore w Świnoujściu, znacząco wspierają lokalny przemysł. Podczas Kongresu ogłoszono współpracę PGE Baltica z firmami CRIST, WIKE oraz Grupą Przemysłową Baltic, która ma na celu budowę krajowej floty dla energetyki wiatrowej.
Współpraca i cyfryzacja portów
Ważnym elementem wydarzenia było podpisanie porozumienia o współpracy przez największe porty – w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu. Celem jest zwiększenie konkurencyjności i odporności systemu portowego. Inicjatywa obejmuje cyfryzację procesów logistycznych, wdrażanie sztucznej inteligencji w odprawach celnych oraz inwestycje w zieloną energię – OZE, LNG i wodór.
Wśród kluczowych projektów znalazły się: terminal T5 w Baltic Hub, terminal FSRU w Gdańsku, terminal instalacyjny w Świnoujściu oraz planowany głębokowodny terminal kontenerowy w Świnoujściu.
