Partie PNL, PSD, USR i UDMR podpisały 23 czerwca 2025 roku umowę koalicyjną, tworząc nowy rząd pod wodzą Ilie Bolojana. Koalicja, nazwana „maurytyjską”, ma zapewnić stabilność, reformy i przeciwdziałać ekstremizmowi, z rotacją premiera między PNL a PSD do 2028 roku.
W poniedziałek, 23 czerwca 2025 roku, cztery proeuropejskie partie Rumunii – Partia Narodowo-Liberalna (PNL), Partia Socjaldemokratyczna (PSD), Związek Ocalenia Rumunii (USR) oraz Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii (UDMR) – podpisały umowę koalicyjną, tworząc nowy rząd pod przywództwem Ilie Bolojana, lidera PNL. Porozumienie, ogłoszone przez premiera w Bukareszcie, ma na celu stabilizację kraju, realizację reform i walkę z ekstremizmem, w odpowiedzi na kryzys polityczny po wyborach w 2024 roku.
Premier Ilie Bolojan, który w lutym 2025 roku pełnił funkcję tymczasowego prezydenta po rezygnacji Klausa Iohannisa, podkreślił, że koalicja skupi się na „fundamentalnych reformach” i poprawie finansów publicznych.
– Podpisaliśmy dziś porozumienie, które zapewni stabilny rząd skoncentrowany na rozwoju kraju – powiedział Bolojan, zapowiadając rozpoczęcie przesłuchań kandydatów na ministrów jeszcze tego samego dnia.
Umowa przewiduje rotację na stanowisku premiera:
- 2025–2027: Rząd będzie kierowany przez przedstawiciela PNL, Ilie Bolojana.
- 2027–2028: Premierem zostanie desygnat PSD, co potwierdza długoterminowy charakter współpracy.
Koalicja, nazwana przez media „maurytyjską” ze względu na kolory barw partyjnych (czerwony PSD, żółty PNL, niebieski USR i zielony UDMR), została poparta przez ponad 70 procent członków PSD, co lider tej partii Sorin Grindeanu uznał za mandat do „wiarygodnego i uczciwego” udziału w rządzie.
Kontrowersyjne wybory prezydenckie w tle
Rozmowy koalicyjne rozpoczęły się po wyborach prezydenckich, w których 18 maja 2025 roku zwyciężył Nicușor Dan, burmistrz Bukaresztu, pokonując George’a Simiona z nacjonalistycznego AUR. Dan mianował Bolojana premierem 20 czerwca po miesiącu negocjacji, które rozpoczęły się po upadku rządu Marcela Ciolacu (PSD) w maju 2025 roku, spowodowanym słabym wynikiem kandydata koalicji Crina Antonescu w wyborach prezydenckich.
Wyniki wyborów parlamentarnych z 1 grudnia 2024 roku ujawniły rozdrobniony parlament, z PSD na czele (22,3 proc.), ale z silną reprezentacją skrajnej prawicy (AUR – 18,3 procent, S.O.S Romania – 7,75 procent, POT – 6,4 procent). PNL (14,3 procent), USR (12,25 procent) i UDMR (6,38 procent) utworzyły koalicję, by przeciwdziałać wpływom antyeuropejskich sił i zapewnić stabilność w obliczu deficytu budżetowego (8 procent PKB) oraz potrzeby finalizacji budżetu na 2025 rok.
Jakie będą priorytety?
Bolojan zapowiedział, że priorytetami rządu będą:
- Poprawa finansów publicznych: Redukcja deficytu budżetowego, najwyższego w UE.
- Rozwój gospodarczy: Tworzenie warunków dla inwestycji i modernizacji.
- Walka z ekstremizmem: W odpowiedzi na wzrost poparcia dla nacjonalistycznych partii, takich jak AUR.
Negocjacje były trudne z powodu historycznych konfliktów między PSD a USR, które opiera swoją popularność na antykorupcyjnej narracji, oraz wzajemnej nieufności między PNL a PSD po zerwaniu poprzedniej koalicji w październiku 2024 roku. Mimo to partie zgodziły się na współpracę, by uniknąć dalszej destabilizacji i przedterminowych wyborów.
Źródło: PAP
