Komisja Europejska zaproponowała 18. pakiet sankcji wobec Rosji, obejmujący obniżenie limitu ceny ropy z 60 do 45 dolarów za baryłkę, zakaz transakcji z gazociągami Nord Stream, sankcje na 77 statków floty cieni, 22 banki oraz zakaz eksportu kluczowych produktów dla rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego. Celem jest zwiększenie presji na Moskwę w związku z brakiem woli zakończenia wojny na Ukrainie.
Komisja Europejska (KE) przedstawiła 18. pakiet sankcji przeciwko Rosji, mający na celu dalsze ograniczenie dochodów Kremla i zdolności do prowadzenia wojny na Ukrainie.
– Ta wojna musi się zakończyć. Potrzebujemy prawdziwego zawieszenia broni – podkreśliła szefowa KE Ursula von der Leyen, wskazując na brak zaangażowania Rosji w proces pokojowy.
Obniżenie limitu ceny ropy
Kluczowym elementem pakietu jest obniżenie limitu ceny za baryłkę rosyjskiej ropy z 60 do 45 dolarów. Mechanizm limitu cenowego, wprowadzony przez G7 w grudniu 2022 roku, ma ograniczyć dochody Rosji z eksportu ropy, który stanowi 1/3 budżetu państwa. „Musimy wyeliminować to źródło dochodów” – stwierdziła von der Leyen. Propozycja wymaga zgody wszystkich członków G7, a rozmowy będą kontynuowane na szczycie w Kanadzie (15-17 czerwca 2025). Pomimo wątpliwości co do poparcia USA, von der Leyen zapewniła: „Zaczęliśmy to jako G7 i chcemy dalej ciągnąć to jako G7″.
Obniżenie limitu do 45 dolarów ma utrudnić Rosji sprzedaż ropy powyżej tego progu, szczególnie wobec nowych nabywców, takich jak Indie i Chiny, którzy korzystają z tzw. floty cieni. W kwietniu 2025 roku rosyjska ropa Urals kosztowała średnio 55,64 dolara za baryłkę, co wskazuje, że nowy limit może znacząco wpłynąć na przychody Moskwy.
Sankcje na Nord Stream
Pakiet zakłada zakaz transakcji z gazociągami Nord Stream 1 i Nord Stream 2, łączącymi Rosję z Niemcami. Choć oba rurociągi są obecnie nieczynne – Nord Stream 2 nigdy nie uruchomiono, a Nord Stream 1 został uszkodzony w 2022 roku – sankcje mają zapobiec ich przyszłemu wykorzystaniu. „Nie ma powrotu do przeszłości” – oświadczyła wiceszefowa KE Kaja Kallas. KE podkreśla, że Nord Stream 1 można naprawić, a Nord Stream 2 uzyskać licencję, dlatego sankcje zniechęcą inwestorów do angażowania się w te projekty.
Flota cieni
Propozycja obejmuje sankcje na kolejnych 77 statków należących do rosyjskiej floty cieni, wykorzystywanych do omijania limitu cenowego na ropę. Flota, licząca ponad 600 starych, często nieubezpieczonych tankowców, transportuje ropę pod banderami państw trzecich, stosując przeładunki „statek-statek” (STS) na morzu, by ukryć jej pochodzenie. Do tej pory UE objęła sankcjami 342 takie jednostki, zakazując im m.in. zawijania do portów UE.
Nowe ograniczenia zwiększą koszty transportu ropy dla Rosji, szczególnie po ostatnich sankcjach USA, które podniosły stawki frachtowe trzykrotnie (z 1,5 miliona do 5-5,5 miliona dolarów za trasę Rosja–Chiny). Flota cieni stanowi zagrożenie ekologiczne z powodu złego stanu technicznego statków, co podnosi ryzyko wycieków ropy na wodach UE.
Dodatkowo KE proponuje zakaz importu rafinowanych produktów naftowych z rosyjskiej ropy, aby zablokować jej napływ na rynek UE przez kraje trzecie, np. Indie, które przerabiają rosyjską ropę i eksportują paliwa do Europy.
Sektor bankowy
Sankcje obejmą 22 rosyjskie banki oraz operatorów finansowych z krajów trzecich, którzy pomagają Rosji obchodzić restrykcje. Na liście znajdzie się Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich, kluczowy dla finansowania modernizacji gospodarki.
– W ten sposób ściśle ograniczony zostanie ważny kanał finansowania – wyjaśniła von der Leyen. Odcięcie banków od systemu SWIFT, jak w poprzednich pakietach, ograniczy ich zdolność do międzynarodowych transakcji, zwiększając koszty i obniżając zaufanie do rubla.
Przemysł zbrojeniowy i eksport technologii
KE chce objąć sankcjami 22 firmy z Rosji, Chin i Białorusi wspierające rosyjski przemysł zbrojeniowy oraz wprowadzić zakaz eksportu produktów o wartości 2,5 miliarda euro, takich jak maszyny, metale i chemikalia, kluczowe dla modernizacji uzbrojenia.
– Chcemy mieć pewność, że Rosja nie znajdzie sposobu na unowocześnienie swojego uzbrojenia za pomocą europejskich technologii – podkreśliła von der Leyen. Restrykcje mają utrudnić Rosji dostęp do towarów podwójnego zastosowania, np. części do dronów czy obrabiarek.
Źródło: Reuters / PAP
