Ponad 3 tysiące wniosków na 26 miliardów złotych wpłynęło do BGK w ramach Instrumentu Zielonej Transformacji Miast (IZTM) z KPO. Jednocześnie rząd przesunął 26 miliardów złotych na Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO), który wesprze inwestycje obronne, w tym infrastrukturę podwójnego zastosowania, z możliwością wydatkowania po 2026 roku.
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) odnotował ogromne zainteresowanie Instrumentem Zielonej Transformacji Miast (IZTM), finansowanym z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Do 23 czerwca 2025 roku wpłynęło ponad 3 tysiące wniosków na łączną kwotę 26 miliardów złotych, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu na inwestycje wspierające zrównoważony rozwój miast. Równolegle rząd zdecydował o przesunięciu 26 miliardów złotych z IZTM na nowo utworzony Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO), który ma wzmocnić zdolności obronne Polski. Decyzje te, zatwierdzone przez Radę UE, łączą priorytety klimatyczne z bezpieczeństwem, otwierając nowe możliwości finansowania po 2026 roku.
Zielona transformacja miast: rekordowe zainteresowanie
Instrument Zielonej Transformacji Miast, część KPO, wspiera projekty redukujące negatywny wpływ na środowisko, takie jak zazielenianie miast, ochrona bioróżnorodności, łagodzenie zmian klimatu czy zmniejszanie zanieczyszczeń. Do BGK wpłynęło ponad 3 tysiące wniosków od samorządów, spółek komunalnych, uczelni i instytucji kultury, obejmujących inwestycje w tereny zielone, termomodernizację, odnawialne źródła energii (OZE) czy zeroemisyjny transport. Łączna wartość wniosków osiągnęła 26 miliardów złotych, co stanowi blisko dwie trzecie pierwotnego budżetu IZTM (40 miliardów złotych).
– Taka liczba wniosków pokazuje, jak ważne jest finansowanie odporności na zmiany klimatu. To realne projekty, które poprawiają jakość życia mieszkańców – podkreślił prezes BGK Mirosław Czekaj podczas konferencji „Rola samorządów w budowaniu odporności” w Warszawie 23 czerwca 2025 roku.
Pierwsza wiceprezes BGK Marta Postuła zapewniła, że trwają działania, aby wszystkie złożone wnioski zostały rozpatrzone, mimo że 26 miliardów złotych z puli IZTM przesunięto na FBiO. Pożyczki w ramach IZTM oferują atrakcyjne warunki: oprocentowanie od 0 do 1 procent, możliwość umorzenia 5 procent kapitału i brak prowizji, z realizacją inwestycji do 2030 roku.
Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności
Rząd, w odpowiedzi na rosnące potrzeby obronne, utworzył Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO) z budżetem 26 miliardów złotych, przekierowanym z IZTM. Fundusz, którego uruchomienie planowane jest na trzeci kwartał 2025 roku, będzie wspierał inwestycje podwójnego zastosowania, takie jak schrony, zabezpieczenia sieci energetycznych, drogi, lądowiska czy systemy komunikacyjne, a także modernizację przemysłu zbrojeniowego i badania nad technologiami obronnymi. Beneficjentami będą samorządy, przedsiębiorstwa (w tym spółki Skarbu Państwa) oraz jednostki naukowe.
– FBiO to pionierskie rozwiązanie w Europie. Polska jako pierwsza wykorzystuje KPO na cele obronne, łącząc bezpieczeństwo z rozwojem infrastruktury – stwierdziła minister funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na platformie X.
Kluczową innowacją jest zgoda Komisji Europejskiej na elastyczne wydatkowanie środków FBiO po sierpniu 2026 roku, co umożliwia przelanie pieniędzy na konto specjalnie utworzonej spółki przy BGK. Dzięki temu inwestycje obronne, takie jak budowa schronów czy modernizacja infrastruktury krytycznej, będą mogły być kontynuowane w kolejnych latach. Dodatkowo około 50 procent środków FBiO (ok. 13 miliardów złotych) ma trafić na projekty samorządowe, wspierające bezpieczeństwo lokalnych społeczności, np. infrastrukturę wodną czy telekomunikacyjną.
Źródło: PAP / BGK
