Polska uruchomi drugą w kraju Fabrykę Sztucznej Inteligencji – Gaia AI Factory w Krakowie. Projekt o wartości 70 mln euro zrealizuje konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH. Inwestycję współfinansują Polska i Komisja Europejska, wspierając budowę europejskiej sieci centrów rozwoju AI.

• Gaia AI Factory powstanie w Krakowie jako druga w Polsce Fabryka Sztucznej Inteligencji, realizowana przez konsorcjum z udziałem Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH.
• Projekt o wartości 70 mln euro jest finansowany po połowie przez Polskę i Komisję Europejską, w ramach programu EuroHPC JU, a za krajowy wkład odpowiadają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji.
• Celem inwestycji jest rozwój infrastruktury superkomputerowej i ekosystemu AI, który przyspieszy badania, wdrażanie i komercjalizację rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji – m.in. w ochronie zdrowia, sektorze kosmicznym i dużych modelach językowych (LLM).
• Nowa fabryka będzie wyposażona w superkomputer z ponad tysiącem układów GPU, kilkukrotnie szybszy od obecnego systemu Helios, co umożliwi trenowanie i wdrażanie zaawansowanych modeli AI zgodnych z europejskimi standardami bezpieczeństwa i transparentności.
• Gaia AI Factory stanie się częścią europejskiej sieci Fabryk AI, współpracując z poznańskim PIAST AI Factory i fińskim LUMI AI Factory w ramach wspólnego ekosystemu badań i innowacji, który wzmacnia cyfrową suwerenność Europy.

Kraków stanie się jednym z kluczowych ośrodków rozwoju sztucznej inteligencji w Europie. Konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH zbuduje drugą w Polsce Fabrykę Sztucznej Inteligencji – Gaia AI Factory. Inwestycja o wartości 70 mln euro zostanie sfinansowana w równych częściach przez Polskę i Komisję Europejską. Krajowy wkład zapewniają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji.

Projekt jest częścią europejskiej sieci AI Factories, tworzonej w ramach programu EuroHPC Joint Undertaking, której celem jest rozwój infrastruktury obliczeniowej i ekosystemu badań nad zaufaną, etyczną sztuczną inteligencją.

Budowa cyfrowej suwerenności

– Polska staje się jednym z kluczowych ośrodków rozwoju zaufanej sztucznej inteligencji w Europie. Gaia AI Factory to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, lecz także impuls dla całego ekosystemu nauki, administracji i innowacji. To ważny krok w kierunku budowy cyfrowej suwerenności Polski – powiedział Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji.

Jak podkreśliła Maria Mrówczyńska, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, projekt wzmocni transfer technologii między uczelniami a sektorem prywatnym:

– Inwestowanie w Fabryki AI otwiera ogromne możliwości dla polskiej nauki i sektora innowacji. Dzięki nowoczesnej infrastrukturze obliczeniowej i współpracy między ośrodkami badawczymi a przemysłem możemy szybciej przekładać wyniki badań na praktyczne rozwiązania oparte na AI – zaznaczyła.

Nowa infrastruktura

Gaia AI Factory zostanie oparta na superkomputerze nowej generacji, wyposażonym w ponad 1000 układów GPU zoptymalizowanych do trenowania modeli sztucznej inteligencji. Będzie on kilkukrotnie szybszy od obecnie działającego superkomputera Helios.

Fabryka skupi się na trzech strategicznych obszarach: ochrona zdrowia, sektor kosmiczny, rozwój dużych modeli językowych (LLM).

Oprócz infrastruktury obliczeniowej projekt obejmuje tworzenie repozytoriów danych i programów rozwoju kompetencji – od szkoleń specjalistycznych po wsparcie talentów w dziedzinie AI.

Polska częścią europejskiej sieci AI

Nowa Fabryka w Krakowie będzie współpracować z PIAST AI Factory w Poznaniu (realizowaną przez PCSS) oraz z LUMI AI Factory w Finlandii, tworząc rozproszony europejski ekosystem wspierający badania i wdrażanie zaufanych technologii AI.

Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski podkreślił:

– Fabryka AI Gaia w Krakowie to inwestycja w przyszłość polskiej i europejskiej gospodarki cyfrowej. Łączymy moc obliczeniową, wiedzę ekspercką i zasoby danych, tworząc środowisko, które umożliwi rozwój innowacyjnych rozwiązań.

Polska uczestniczy również – wraz z Estonią, Litwą i Łotwą – w projekcie AI Gigafactories, który ma stworzyć europejską infrastrukturę obliczeniową nowej generacji dla modeli AI o bilionach parametrów.

Fabryki AI będą koncentrować się na krajowych zastosowaniach, a Gigafabryki AI – na najbardziej zaawansowanych systemach multimodalnych, symulacyjnych i językowych, wzmacniając suwerenność technologiczną Europy.

Źródło: PAP / MNiSW