Niepewność gospodarcza oraz nasilająca się globalna konkurencja to dwa najpoważniejsze wyzwania, z jakimi przedsiębiorstwa w Polsce będą musiały zmierzyć się w najbliższych pięciu latach – wynika z badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Najbardziej narażone na skutki niestabilności są małe firmy, wskazujące na konieczność zwiększania odporności organizacyjnej.
- Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego największym wyzwaniem dla polskich firm w perspektywie pięciu lat jest niepewność gospodarcza oraz rosnąca globalna konkurencja.
- Aż 66 proc. małych firm wskazało na niepewność otoczenia gospodarczego jako kluczowe zagrożenie dla swojej działalności.
- Zmienność warunków rynkowych wymusza na przedsiębiorstwach podejmowanie działań zwiększających odporność na trudne do przewidzenia zmiany.
- Konkurencja globalna stanowi większe wyzwanie dla firm średnich (53 proc.) i dużych (52 proc.) niż dla mikro (41 proc.) i małych (46 proc.).
- Autorzy raportu wyjaśnili, że mniejsze przedsiębiorstwa częściej działają wyłącznie na rynkach lokalnych i rzadziej planują ekspansję zagraniczną.
Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), przedsiębiorcy w Polsce wskazują, że najbliższe pięć lat upłynie pod znakiem dwóch kluczowych wyzwań: niepewności gospodarczej oraz rosnącej konkurencji globalnej. Badanie ujawnia wyraźne zróżnicowanie w percepcji zagrożeń w zależności od wielkości firm – mniejsze podmioty najbardziej odczuwają skutki niestabilności otoczenia, podczas gdy większe zmagają się z presją międzynarodowych konkurentów.
Najwięcej obaw dotyczących niepewności gospodarczej zgłaszały małe firmy – aż 66 proc. z nich uznało ją za najpoważniejsze wyzwanie. Zdaniem PIE, wynika to z ograniczonych możliwości finansowych i mniejszej zdolności do dywersyfikacji działalności w przypadku nagłych zmian rynkowych czy regulacyjnych. Instytut zwraca uwagę, że zmienność otoczenia wymusza na przedsiębiorcach podejmowanie działań wzmacniających odporność biznesową – takich jak budowanie rezerw finansowych, automatyzacja procesów czy inwestycje w cyfryzację i elastyczne modele pracy.
Z kolei globalna konkurencja jest częściej wskazywana jako problem przez firmy średnie (53 proc.) i duże (52 proc.), które częściej działają na rynkach międzynarodowych. Dla porównania, wśród mikrofirm odsetek ten wyniósł 41 proc., a wśród małych – 46 proc. Jak zauważają autorzy raportu, mniejsze przedsiębiorstwa zwykle skupiają się na obsłudze lokalnych rynków i stałych klientów, przez co w mniejszym stopniu odczuwają skutki globalnej rywalizacji.
Starzejące się społeczeństwo wyzwaniem
Autorzy raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego zwracają uwagę, że starzenie się społeczeństwa to kolejne, obok niepewności gospodarczej i globalnej konkurencji, kluczowe wyzwanie rozwojowe dla firm w Polsce w nadchodzących latach. Zmniejszanie się liczby osób w wieku produkcyjnym i spadek podaży pracy będą mieć bezpośredni wpływ na możliwości rozwoju przedsiębiorstw, zwłaszcza w sektorach wymagających wysokich kwalifikacji.
Jak wskazano w badaniu, 45 proc. średnich firm obawia się, że proces ten doprowadzi do nasilenia problemów kadrowych – zarówno w zakresie rekrutacji, jak i utrzymania pracowników o odpowiednich kompetencjach. PIE podkreśla, że konsekwencją starzenia się populacji może być także wzrost presji płacowej, konieczność większych inwestycji w automatyzację oraz rozwój polityk prorodzinnych i programów rozwoju zawodowego.
W raporcie zwrócono również uwagę na rosnącą świadomość firm w zakresie zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Z danych PIE wynika, że im większe przedsiębiorstwo, tym silniej dostrzega ono konieczność włączania aspektów środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG) do strategii biznesowych. Duże firmy nie tylko lepiej rozumieją znaczenie tych procesów dla długofalowej stabilności gospodarki, ale są też bardziej zaawansowane we wdrażaniu działań prośrodowiskowych i społecznych – takich jak redukcja emisji, raportowanie ESG czy wspieranie lokalnych społeczności.
PIE podkreśla, że w perspektywie najbliższych pięciu lat presja regulacyjna ze strony Unii Europejskiej oraz oczekiwania konsumentów będą dalej wzmacniać ten trend, czyniąc zrównoważony rozwój jednym z głównych filarów konkurencyjności polskich przedsiębiorstw.
– Około 1/3 badanych firm, niezależnie od ich wielkości, uważa, że zmiany postaw i preferencji konsumenckich będą miały duży lub bardzo duży wpływ na działalność firmy w najbliższych pięciu latach. Nie oznacza to, że przedsiębiorcy nie doceniają znaczenia tego wyzwania, ale w kontekście innych (zmienność otoczenia, silna konkurencja) zmiany preferencji klientów nie oznaczają dla firmy tylu zagrożeń i ryzyka, co inne zjawiska – dodano.
Jednocześnie 1/3 firm średnich i dużych oraz około 1/4 mikro i małych uważa, że szybkie tempo zmian technologicznych, w tym automatyzacja procesów i rozwój sztucznej inteligencji, będą miały bardzo silny wpływ na przyszłą działalność przedsiębiorstwa.
– Priorytetem jest poprawa efektywności operacyjnej, ale także budowanie przewagi konkurencyjnej – podkreślono
Źródło: PIE
