17 czerwca 2025 roku weszły w życie nowe przepisy „rozporządzenia powodziowego”, które wprowadzają dodatkowe formy wsparcia dla osób i firm dotkniętych powodzią z września 2024 roku. Nowelizacja przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) obejmuje przedłużenie okresu umorzenia składek ZUS oraz nowe świadczenie lokalowe dla wynajmujących lokale użytkowe.

Rada Ministrów przyjęła nowelizację rozporządzenia w sprawie wykazu gmin objętych szczególnymi rozwiązaniami związanymi z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 roku, opublikowaną 5 czerwca 2025 roku. Nowe regulacje, które weszły w życie 17 czerwca 2025 roku, rozszerzają wsparcie dla poszkodowanych, szczególnie przedsiębiorców i osób wynajmujących lokale na cele gospodarcze, odpowiadając na utrzymujące się skutki żywiołu w południowo-zachodniej Polsce. Poniżej przedstawiamy kluczowe zmiany i szczegóły nowych form pomocy.

Przedłużony okres umorzenia składek ZUS

Nowy okres umorzenia: Płatnicy składek poszkodowani w wyniku powodzi mogą ubiegać się o umorzenie należności ZUS za okres od 1 stycznia do 31 maja 2025 roku, co jest rozszerzeniem wcześniejszego okresu (1 sierpnia–31 grudnia 2024 roku). Umorzenie obejmuje składki na:

• Ubezpieczenia społeczne,
• Ubezpieczenie zdrowotne,
• Fundusz Pracy,
• Fundusz Solidarnościowy,
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• Fundusz Emerytur Pomostowych.

Warunki umorzenia:

• Spadek przychodów o co najmniej 40 procent w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku, np. styczeń 2025 do stycznia 2024 lub luty 2025 do lutego 2024. Dla firm rozpoczętych po 29 lutego 2024 roku porównanie dotyczy stycznia 2025 do sierpnia 2024.
• Umorzenie dotyczy wszystkich składek należnych od ubezpieczonych zgłoszonych przez płatnika, ale składki nie będą uzupełniane przez budżet państwa, co może wpłynąć na przyszłe świadczenia ZUS dla płatników opłacających składki na własne ubezpieczenie.

Kto może złożyć wniosek?

• Przedsiębiorcy, organizacje pożytku publicznego oraz rolnicy działający na terenach objętych klęską żywiołową (określonych w rozporządzeniu z 16 września 2024 roku).
• Płatnicy, którzy złożyli już wnioski o umorzenie za okres sierpień–grudzień 2024, mogą złożyć kolejny wniosek za nowy okres (styczeń–maj 2025).
• Możliwe jest umorzenie składek nawet dla tych, którzy opłacili składki za wskazany okres lub mają umowy o rozłożeniu składek na raty albo odroczenie terminu płatności (do 15 września 2025).

Jak złożyć wniosek?

• Wniosek (formularz RUP) należy złożyć do ZUS elektronicznie lub papierowo, wskazując miesiące, za które wnosi się o umorzenie.
• Oświadczenie o spadku przychodów składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, a dane mogą być weryfikowane przez ZUS.
• W przypadku opłaconych składek ZUS zwróci je lub zaliczy na poczet przyszłych miesięcy.

Uwaga: Umorzenie składek dla płatników opłacających składki na własne ubezpieczenie może obniżyć przyszłe świadczenia ZUS, ponieważ składki za okres umorzenia nie będą ewidencjonowane jako opłacone.

Świadczenie lokalowe dla wynajmujących lokale użytkowe

Nowa forma pomocy: Wprowadzono świadczenie lokalowe, które umożliwia właścicielom lokali użytkowych wynajmowanych przedsiębiorcom ubieganie się o środki na naprawę szkód spowodowanych powodzią. To wsparcie jest skierowane do osób, których nieruchomości zostały uszkodzone, uniemożliwiając najemcom prowadzenie działalności gospodarczej.

Warunki uzyskania świadczenia:

• Lokal musi być wynajmowany na cele prowadzenia działalności gospodarczej.
• Wnioskodawca musi opłacić w terminie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za sierpień 2025 (przy rozliczeniu miesięcznym) lub za II kwartał 2025 (przy rozliczeniu kwartalnym).
• Świadczenie nie przysługuje, jeśli na ten sam lokal przyznano już pomoc z innego programu powodziowego.
• Konieczne jest wykazanie szkód majątkowych spowodowanych powodzią, potwierdzonych oświadczeniem składanym pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Wysokość wsparcia:

• Kwota odpowiada wysokości szkód, ale nie może przekroczyć 200 tysięcy złotych.
• Jeśli lokal nie był ubezpieczony, maksymalna kwota wynosi 75 procent wartości szkód, nie więcej niż 150 tysięcy złotych.

Jak złożyć wniosek?

• Wniosek należy złożyć do ZUS do 30 września 2025 roku, najlepiej elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
• Do wniosku należy dołączyć oświadczenie o poniesionych szkodach oraz zgodę na weryfikację danych.

Powódź we wrześniu 2024 roku dotknęła tysiące osób i firm w południowo-zachodniej Polsce, szczególnie w województwach dolnośląskim, opolskim i śląskim. W odpowiedzi na utrzymujące się skutki żywiołu, rząd rozszerzył pomoc, wprowadzając nowe instrumenty i przedłużając istniejące. Jak podkreślił minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk, wsparcie obejmuje zarówno przedsiębiorców bezpośrednio poszkodowanych (np. przez straty materialne), jak i pośrednio dotkniętych skutkami powodzi, np. z powodu zniszczonej infrastruktury.

Dotychczasowe wsparcie:

• Świadczenie interwencyjne: Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o jednorazowe wsparcie w wysokości 16 tysięcy złotych na pracownika lub 75 procent średniomiesięcznego przychodu z poprzedniego roku. Do marca 2025 roku wypłacono już 147 milionów złotych z puli 170 milionów złotych złożonych wniosków. Termin składania wniosków o to świadczenie przedłużono do końca czerwca 2025 roku.
• Zasiłek powodziowy: Jednorazowe wsparcie do 2 tysiące złotych na podstawowe potrzeby, niezależnie od dochodów, dla osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych poszkodowanych przez powódź.
• Zwolnienia podatkowe: Dochody z odszkodowań, darowizn i wsparcia na usuwanie skutków powodzi są zwolnione z PIT do końca 2026 roku.

Znaczenie zmian: Nowelizacja rozporządzenia, wprowadzając świadczenie lokalowe i przedłużając umorzenie składek, odpowiada na potrzeby przedsiębiorców, którzy nadal zmagają się z trudnościami w prowadzeniu działalności. Świadczenie lokalowe jest innowacyjnym rozwiązaniem, wspierającym właścicieli nieruchomości, którzy pośrednio ucierpieli z powodu strat najemców. Z kolei przedłużenie umorzenia składek daje firmom dodatkową szansę na odbudowę płynności finansowej.

Jak skorzystać z pomocy?

• Wnioski o umorzenie składek: Formularz RUP dostępny na stronie ZUS (www.zus.pl) (www.zus.pl). Wnioski można składać elektronicznie przez PUE ZUS lub papierowo w placówkach ZUS. Szczegółowe instrukcje znajdują się na stronach ZUS i biznes.gov.pl.
• Wnioski o świadczenie lokalowe: Składane do ZUS do 30 września 2025 roku, z załączonym oświadczeniem o szkodach. Maksymalna kwota wsparcia to 200 tys. zł (lub 150 tys. zł dla nieubezpieczonych lokali).
• Dodatkowe informacje: Szczegóły dotyczące pomocy dostępne na stronach ZUS, biznes.gov.pl oraz w punktach mobilnych ZUS uruchomionych na terenach poszkodowanych.