Naukowcy z instytutu Łukasiewicz – PORT we Wrocławiu stworzyli etykiety sensoryczne, które zmieniają kolor w reakcji na zmiany temperatury lub wilgotności. Innowacyjne nalepki, przeznaczone dla produktów spożywczych, leków i elektroniki, mogą zmniejszyć marnowanie żywności (10–20 procent trafia do kosza) i zapewnić kontrolę warunków przechowywania. Etykiety monitorują temperatury od -30°C do +50°C, z planami rozszerzenia do -80°C dla transportu materiałów biologicznych.
Zespół badawczy pod kierownictwem dr. Bartłomieja Potańca z Łukasiewicz – PORT (Polski Ośrodek Rozwoju Technologii) we Wrocławiu opracował etykiety sensoryczne w formie nalepek, które reagują na zmiany otoczenia:
- Temperatura: Pokryte barwnikami termochromowymi, zmieniają kolor, informując o przekroczeniu dopuszczalnych warunków przechowywania (np. dla żywności czy leków).
- Wilgotność: Inne barwniki wskazują, czy produkt (np. elektronika) był narażony na nieodpowiednią wilgotność.
- Informacja wizualna: Kolor etykiety dostarcza konsumentowi jasnej informacji o stanie produktu bez potrzeby specjalistycznych urządzeń.
– Etykiety informują, czy produkt jest przechowywany w prawidłowej temperaturze lub wilgotności, co pozwala ocenić jego przydatność” – wyjaśnił dr Potaniec.
Zastosowania i korzyści
Etykiety mają szerokie zastosowanie w różnych sektorach:
- Przemysł spożywczy:
- Redukcja marnowania żywności, która obecnie wynosi 10–20 procent z powodu przekroczenia dat ważności.
- Informacja o warunkach przechowywania (temperatura, wilgotność, czas) pozwala konsumentom ocenić, czy produkt nadaje się do spożycia, nawet jeśli data ważności jest bliska.
- Przemysł farmaceutyczny:
- Kontrola warunków przechowywania leków, gdzie odchylenia temperatury mogą wpłynąć na skuteczność (np. insulina, szczepionki).
- Możliwość monitorowania transportu leków w łańcuchu dostaw.
- Elektronika:
- Ochrona wrażliwych komponentów przed wilgocią, która może powodować uszkodzenia.
- Sektor medyczny i naukowy:
- Monitorowanie transportu materiałów biologicznych (tkanki, odczynniki, enzymy) na suchym lodzie w temperaturach do -80°C.
– Etykiety pomogą ograniczyć straty żywności i zapewnią bezpieczeństwo w przechowywaniu leków czy elektroniki – podkreślił dr Potaniec.
Aktualny zakres działania etykiet:
- Temperatura: Od -30°C do +50°C, pokrywając typowe warunki przechowywania żywności, leków i elektroniki.
- Wilgotność: Monitorowanie w zakresie odpowiednim dla elektroniki i produktów wrażliwych na wilgoć.
Źródło: PAP
