Rząd przyjął projekt ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, który ma zapewnić lepszą jakość wody pitnej i większy dostęp do informacji dla obywateli – ogłosił wicepremier Krzysztof Gawkowski podczas konferencji w Warszawie. Nowe przepisy wprowadzają ostrzejsze normy jakości, obowiązek oceny ryzyka przez dostawców co sześć lat oraz większą przejrzystość danych o wodzie. Ustawa ma również zlikwidować problem braku dostępu do wody w około 400 tys. mieszkań i ograniczyć straty w sieciach wodociągowych.
Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, który ma poprawić jakość wody pitnej i zapewnić jej dostępność dla wszystkich Polaków – poinformował wicepremier Krzysztof Gawkowski, minister cyfryzacji, na konferencji prasowej w Warszawie. Nowe przepisy nakładają na dostawców wody surowsze normy jakości, obowiązek regularnej oceny ryzyka oraz zapewnienie konsumentom szczegółowych informacji o wodzie, m.in. poprzez platformy online i faktury. Ustawa, wdrażająca unijną dyrektywę w sprawie wody pitnej, odpowiada na problem 400 tys. mieszkań bez bieżącej wody oraz straty w sieciach wodociągowych, sięgające 30%. W obliczu groźby kar ze strony Trybunału Sprawiedliwości UE za opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy, rząd liczy na szybkie uchwalenie ustawy.
Więcej obowiązków dla dostawców, więcej informacji dla obywateli
Projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę wprowadza szereg zmian, które mają poprawić jakość i przejrzystość dostaw wody pitnej w Polsce. Kluczowe założenia obejmują:
- Ostrzejsze normy jakości: Dostawcy wody będą zobowiązani do przestrzegania bardziej rygorystycznych standardów dotyczących zawartości szkodliwych substancji, w tym mikroplastiku, pestycydów i metali ciężkich, zgodnie z unijną dyrektywą w sprawie wody pitnej.
- Ocena ryzyka co sześć lat: Przedsiębiorstwa wodociągowe będą musiały przeprowadzać szczegółową ocenę ryzyka dla systemów zaopatrzenia w wodę co sześć lat, obejmującą analizę ujęć, sieci i instalacji. Ma to zapobiegać awariom i zanieczyszczeniom.
- Większa przejrzystość dla konsumentów: Obywatele zyskają łatwy dostęp do informacji o jakości wody, takich jak jej twardość, mineralizacja, pH czy ewentualne przekroczenia parametrów. Dane te będą dostępne online na stronach dostawców lub na fakturach za wodę.
- Porównanie kosztów: Dostawcy będą musieli informować o cenie 1 litra wody z kranu w porównaniu do wody butelkowanej, aby promować korzystanie z kranówki jako tańszej i ekologicznej alternatywy.
- Działania na rzecz dostępu: Gminy zostaną zobowiązane do identyfikacji osób i gospodarstw bez dostępu do bieżącej wody oraz opracowania planów naprawczych, aby zlikwidować ten problem w ciągu kilku lat.
Nowe przepisy mają także zachęcać do picia wody kranowej, co może zmniejszyć zużycie plastikowych butelek i ograniczyć problem mikroplastiku.
Realizacja unijnej dyrektywy i groźba kary
Projekt ustawy jest odpowiedzią na unijną dyrektywę 2020/2184 w sprawie jakości wody pitnej, która weszła w życie w styczniu 2021 roku i miała być wdrożona przez państwa członkowskie do stycznia 2023 roku. Dyrektywa nakłada na kraje UE obowiązek zapewnienia wysokiej jakości wody pitnej, eliminacji zanieczyszczeń, takich jak mikroplastik, PFAS (substancje per- i polifluoroalkilowe) oraz pestycydy, a także redukcji strat wody w sieciach wodociągowych. W Polsce straty te sięgają średnio 30%, co jest jednym z najwyższych wskaźników w UE, wynikającym z przestarzałej infrastruktury.
Komisja Europejska, z powodu opóźnień we wdrożeniu dyrektywy, skierowała w 2024 roku sprawę przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, wnioskując o nałożenie kar finansowych. Nowe przepisy mają wejść w życie 14 dni po publikacji w Dzienniku Ustaw, co pozwoli na szybkie rozpoczęcie ich realizacji, o ile parlament sprawnie uchwali ustawę.
400 tys. mieszkań bez bieżącej wody
Jednym z najważniejszych celów ustawy jest rozwiązanie problemu braku dostępu do bieżącej wody pitnej, który dotyczy około 400 tys. mieszkań w Polsce, głównie na terenach wiejskich i w małych miejscowościach. Wiceminister Koperski podkreślił, że nowe regulacje wprowadzają mechanizmy, które zmobilizują gminy do inwestowania w infrastrukturę wodociągową i zapewnienia dostępu do wody dla wszystkich mieszkańców.
Projekt zakłada, że gminy będą musiały opracować plany działań naprawczych, obejmujące modernizację sieci wodociągowych i podłączanie gospodarstw domowych do systemów zaopatrzenia w wodę. Finansowanie tych inwestycji ma pochodzić z krajowych programów, takich jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, oraz funduszy unijnych, w tym z programu FEnIKS 2021–2027.
Źródło: PAP
