Według raportu Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, koszty zmian klimatu dla Polski w 2050 roku wyniosą 1,5% PKB (ok. 84 mld zł rocznie) przy realizacji celów klimatycznych, ale mogą wzrosnąć do 2,2% PKB (124 mld zł) przy spowolnieniu transformacji. Niskie wydatki na ochronę klimatu (0,2% PKB w latach 2019–2023) i wysokie subsydia dla paliw kopalnych pogłębiają problem.
1 lipca 2025 roku Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi opublikowała raport „Koszty zmiany klimatu w Polsce. Dlaczego Polska potrzebuje aktywnej polityki klimatycznej”, który szacuje przyszłe koszty zmian klimatu dla polskiej gospodarki:
- Przy konsekwentnej realizacji unijnych i globalnych celów klimatycznych koszty w 2050 roku wyniosą 1,5% PKB, czyli ok. 84 mld zł rocznie.
- Przy spowolnieniu transformacji energetycznej koszty wzrosną do 2,2% PKB, czyli ok. 124 mld zł rocznie, co oznacza dodatkowe 40 mld zł strat rocznie (1000 zł na mieszkańca przy populacji 40 mln).
Obecne wydatki i subsydia
Raport wskazuje na nierównowagę w finansowaniu polityki klimatycznej w Polsce w latach 2019–2023:
- Tylko 0,2% PKB przeznaczono na ochronę klimatu i powietrza, czyli ok. 11 mld zł rocznie.
- Wyniosły 0,5% PKB (ok. 28 mld zł rocznie), ponad dwukrotnie więcej niż na klimat.
- Budżet państwa zarobił 0,7% PKB (ok. 39 mld zł rocznie), trzykrotnie więcej niż wydano na ochronę klimatu.
Tylko 7% strat związanych z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi jest ubezpieczanych, co obciąża samorządy, firmy i mieszkańców. W 2023 roku na wsparcie sektora paliw kopalnych przeznaczono ponad 50 mld zł.
Skala strat już dziś
Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) szacuje, że Polska traci średnio 6 mld zł rocznie z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak powodzie, susze czy upały. W latach 2001–2019 straty bezpośrednie wyniosły ok. 115 mld zł, a powódź z września 2024 roku kosztowała 13 mld zł, z dwukrotnie większym prawdopodobieństwem wystąpienia z powodu zmian klimatu.
Rekomendacje ClientEarth
Fundacja proponuje systemowe zmiany, aby ograniczyć straty i zwiększyć odporność Polski na zmiany klimatu:
- Podniesienie publicznych nakładów na ochronę klimatu do co najmniej 1% PKB (ok. 56 mld zł rocznie w 2025 roku), poprzez pełne wykorzystanie dochodów z EU ETS i przekierowanie subsydiów z paliw kopalnych.
- Zmiana ustawy Prawo ochrony środowiska, wprowadzająca prawo do bezpiecznego klimatu i mechanizmy adaptacyjne.
- Powołanie instytucji monitorującej realizację celów klimatycznych, na wzór Wielkiej Brytanii czy Danii.
- Opracowanie strategii dla gmin, województw i państwa, by lepiej radzić sobie z powodziami, suszami i upałami.
Źródło: ClientEarth
