W IV kwartale 2025 roku rząd zamierza przyjąć projekt ustawy wprowadzający istotne zmiany w systemie gospodarowania odpadami na poziomie gminnym. Nowe przepisy mają zwiększyć segregację odpadów, poprawić sprawiedliwość opłat i wspierać unijne cele gospodarki obiegu zamkniętego, zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2028.
Projekt ustawy, zapowiedziany 30 czerwca 2025 roku przez PAP Biznes, ma na celu zwiększenie skuteczności, przejrzystości i sprawiedliwości systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Reforma odpowiada na potrzeby gmin, mieszkańców i przedsiębiorców, a także na unijne wymogi dotyczące recyklingu (55% odpadów komunalnych do 2025 roku, 60% do 2030 roku i 65% do 2035 roku) oraz redukcji składowania odpadów.
Kluczowe zmiany w systemie
Nowe przepisy wprowadzają następujące modyfikacje:
- Różnicowanie opłat za odpady
- Opłaty będą zależne od masy odpadów i jakości segregacji, co ma motywować mieszkańców do dokładniejszego sortowania.
- Sprawiedliwszy podział kosztów według rzeczywistej ilości wytwarzanych odpadów.
- Indywidualne rozliczenia w budynkach wielolokalowych
- Doprecyzowanie zasad identyfikacji odpadów w blokach mieszkalnych, by umożliwić indywidualne rozliczanie opłat, co zwiększy odpowiedzialność mieszkańców za segregację.
- Rozszerzenie ulg za kompostowanie
- Możliwość obniżenia opłat za kompostowanie bioodpadów obejmie kolejne typy nieruchomości, promując gospodarkę obiegu zamkniętego.
- Elastyczny system opłat
- Gminy zyskają możliwość wprowadzenia ulg dla seniorów, osób niepełnosprawnych, w trudnej sytuacji życiowej oraz drobnych przedsiębiorców rzemieślniczych.
- Zmiany w karach za brak segregacji
- Odejście od obowiązkowego wszczynania postępowania za każde naruszenie segregacji, z większym uwzględnieniem okoliczności.
- Uszczelnienie systemu
- Gminy będą mogły weryfikować deklaracje opłat, korzystając z danych od przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, co zapewni sprawiedliwsze naliczanie opłat.
- Kary za nieterminowe sprawozdania
- Wprowadzenie przedziału wysokości kar, zależnych od okoliczności naruszenia.
- Rozszerzenie zakresu PSZOK
- Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) będą przyjmować także odpady innego rodzaju niż komunalne.
- Minimalna liczba PSZOK-ów
- Wprowadzenie wymogu liczby PSZOK-ów w zależności od liczby mieszkańców i odległości, by poprawić dostępność.
Reforma jest odpowiedzią na unijne dyrektywy (m.in. 2008/98/EC, 2018/851) oraz Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2028. Polska, z poziomem recyklingu na poziomie 38% w 2020 roku, nadal nie osiąga unijnego celu 55% na 2025 rok, a ponad 60% odpadów trafia na składowiska. Nowe przepisy mają wspierać gospodarkę obiegu zamkniętego, zmniejszyć obciążenia administracyjne dla gmin i poprawić efektywność systemu. Wprowadzenie systemu kaucyjnego od 1 stycznia 2025 roku (kaucja 0,50 zł za butelki plastikowe, szklane i puszki) oraz zmiany w BDO (Baza Danych o Odpadach) od 2025 roku, w tym wyższe opłaty rejestracyjne (800 zł dla przedsiębiorców), to dodatkowe kroki w tym kierunku.
Źródło: PAP
