Ponad 51 procent Polaków wylewa zużyty olej spożywczy do zlewu, toalety lub odpadów zmieszanych, co szkodzi środowisku i generuje koszty dla samorządów. Tylko 17 procent oddaje olej do PSZOK-ów lub olejomatów. Badanie projektu Olejomaty ujawnia potrzebę edukacji i większej dostępności punktów zbiórki, bo 79 procent badanych skorzystałoby z olejomatów w swojej okolicy.

Badanie przeprowadzone przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna na zlecenie projektu Olejomaty (30 kwietnia–3 maja 2025, próba 1129 Polaków 18+) wykazało alarmujące nawyki w gospodarowaniu zużytym olejem spożywczym:

– 29 procent wylewa olej do zlewu lub toalety.

– 22 procent wyrzuca go do pojemnika na odpady zmieszane.

– 12 procent wyciera tłuszcz papierem, który trafia do odpadów papierowych.

– 17 procent postępuje ekologicznie: 12 procent oddaje olej do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), a 5 procent korzysta z olejomatów.

– 8 procent wybiera inne metody, a 13 procent nie wie, co dzieje się z olejem w ich domach.

– Każda forma poza PSZOK-iem czy olejomatem to drobna katastrofa środowiskowa i koszt dla samorządów – podkreśliła Małgorzata Rdest, wiceprezes EMKA Oil i inicjatorka projektu Olejomaty. Wylewanie oleju do kanalizacji zapycha rury, zwiększając koszty napraw (szacowane na miliony złotych rocznie dla miast), a wyrzucanie do odpadów zmieszanych zanieczyszcza środowisko i utrudnia recykling.

Świadomość i gotowość do zmiany

– 76 procent Polaków nigdy nie słyszało o olejomatach, 14 procent zna je, ale nie korzysta, a 10 procent użyło ich przynajmniej raz.

– 79 procent badanych skorzystałoby z olejomatów, gdyby były dostępne w okolicy.

– 71 procent deklaruje, że większa dostępność punktów zbiórki zachęciłaby ich do recyklingu oleju.

– 84 procent uważa, że prawidłowe gospodarowanie olejem pozytywnie wpływa na środowisko (5% jest przeciwnego zdania).

– 60 procent byłoby zainteresowanych udziałem w lokalnych inicjatywach promujących recykling oleju.

Znaczenie dla środowiska i gospodarki obiegu zamkniętego

Zużyty olej spożywczy, wylewany do kanalizacji, zanieczyszcza wodę (1 litr oleju może skazić 1 miliona litrów wody) i wymaga kosztownych procesów oczyszczania. Wyrzucanie do odpadów zmieszanych lub bioodpadów (np. ogrodowych) uniemożliwia ich prawidłowe przetwarzanie. Tymczasem olej oddany do recyklingu w PSZOK-ach lub olejomatach może być przerobiony na:

– Biopaliwa (np. biodiesel).

– Świece zapachowe.

– Środki czystości.

Dr hab. Ewelina Szczech-Pietkiewicz z SGH podkreśliła, że gospodarka obiegu zamkniętego wymaga zmiany nawyków konsumentów i prostych narzędzi, takich jak olejomaty.

– Młode pokolenia mogą być ambasadorami tej zmiany, jeśli damy im intuicyjne rozwiązania – dodała.

Źródło: Olejomaty / MKiŚ