Najnowszy raport IUNG-PIB wskazuje, że susza rolnicza w okresie od 21 kwietnia do 20 czerwca 2025 roku najbardziej dotyka województwa lubuskie i zachodniopomorskie, z ujemnym Klimatycznym Bilansem Wodnym (KBW) na poziomie -94 mm. Zagrożone są uprawy zbóż, truskawek, krzewów owocowych i kukurydzy, szczególnie na glebach lekkich.
Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB) w Puławach opublikował raport za okres od 21 kwietnia do 20 czerwca 2025 roku, wskazujący na poważne zagrożenie suszą rolniczą w Polsce, zwłaszcza w województwach lubuskim i zachodniopomorskim. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju wyniosła -94 mm, co oznacza, że więcej wody wyparowało z gleby, niż dostarczono opadami. W porównaniu z poprzednim raportem deficyt wody wzrósł o 23 mm. Najniższe wartości KBW, od -160 mm do -179 mm, odnotowano w północno-zachodniej części woj. lubuskiego i południowej części woj. zachodniopomorskiego.
Zagrożone uprawy
Susza rolnicza dotyka różnych upraw, przy czym największe straty odnotowano w województwach lubuskim i zachodniopomorskim:
- Zboża jare: Zagrożone w 365 gminach (14,7% ogółu gmin w Polsce), w tym 82 gminy w woj. lubuskim, 79 w zachodniopomorskim i 78 w wielkopolskim. Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów (określony z uwzględnieniem podatności gleb) odnotowano w lubuskim (23%) i zachodniopomorskim (19%).
- Zboża ozime: Susza dotyczy 254 gmin (10% ogółu), w tym 75 w zachodniopomorskim, 57 w kujawsko-pomorskim i 41 w lubuskim. Największy deficyt wody występuje w lubuskim (12% powierzchni zagrożonej) i zachodniopomorskim (11%).
- Truskawki: Niedobór wody stwierdzono w 176 gminach (7% ogółu), w tym 66 w zachodniopomorskim, 41 w wielkopolskim i 33 w lubuskim. Woj. zachodniopomorskie ma najwyższy udział zagrożonej powierzchni (7,4%), a lubuskie 5,2%.
- Krzewy owocowe: Susza dotyka 72 gminy, w tym 35 w zachodniopomorskim i 29 w lubuskim, co stanowi 1,3% wszystkich gmin w Polsce.
- Kukurydza (na ziarno i kiszonkę): Zagrożenie dotyczy 11 gmin, w tym 7 w lubuskim i 4 w zachodniopomorskim, co odpowiada 0,44% gmin w kraju. Udział powierzchni zagrożonej wynosi 8% w lubuskim i 3% w zachodniopomorskim.
Przyczyny i prognozy
Deficyt wody wynika z bardzo niskich opadów w marcu (15% normy wieloletniej) i kwietniu (20% normy), przy jednoczesnym wzroście temperatur, co przyspieszyło parowanie i rozwój roślin. Majowe opady (35–45% normy w zachodniopomorskim) poprawiły wilgotność jedynie w powierzchniowych warstwach gleby, podczas gdy głębsze warstwy pozostają suche, szczególnie na glebach lekkich (I i II kategorii podatności na suszę).
IUNG, powołując się na portal Clim4Cast, prognozuje nieznaczną poprawę warunków w północno-zachodniej Polsce w najbliższych dniach, ale pogorszenie sytuacji we wschodniej części kraju. Wysokie temperatury mogą dodatkowo wywołać stres cieplny roślin, pogłębiając straty.
System Monitoringu Suszy Rolniczej
IUNG opiera swoje analizy na danych z 172 stacji meteorologicznych, należących do instytutu, samorządu rolniczego, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. System Monitoringu Suszy Rolniczej ocenia KBW, określając straty plonów na poziomie co najmniej 20% w porównaniu do średnich wieloletnich warunków.
Rekomendacje dla rolników
Rolnicy w regionach zagrożonych suszą, szczególnie w lubuskim i zachodniopomorskim, powinni:
– Zintensyfikować monitoring wilgotności gleby,
– Planować zabiegi nawadniające,
– Rozważyć stosowanie odmian roślin odpornych na stres wodny.
Źródło: PAP
