Wulkan Etna na Sycylii wybuchł w nocy z 1 na 2 czerwca 2025 roku, wywołując panikę wśród turystów i wysyłając w niebo ogromne chmury dymu i popiołu. Silne eksplozje strombolijskie, lawa i piroklastyczne spływy zmusiły do ewakuacji szlaków górskich. Chociaż sytuacja jest monitorowana, popiół w Piano Vetore i potencjalne zagrożenia dla zdrowia budzą obawy.

Według Włoskiego Narodowego Instytutu Geofizyki i Wulkanologii (INGV), erupcja Etny rozpoczęła się około godziny 01:50 UTC (03:50 czasu lokalnego) 2 czerwca 2025 roku, po wzroście aktywności sejsmicznej od 22:00 UTC poprzedniego dnia.

– Miejsce aktywności: Krater Południowo-Wschodni (SE Crater), na wysokości 2800–2900 m n.p.m., był epicentrum erupcji. Strombolijskie eksplozje, charakteryzujące się gwałtownymi wybuchami magmy, przeszły w fontannę lawy o wysokości 200–300 m.

Około 11:30 czasu lokalnego zaobserwowano spływ piroklastyczny – lawinę gorących skał, popiołu i gazów – wywołaną prawdopodobnym zawaleniem się części północnej flanki Krateru Południowo-Wschodniego. Spływ nie przekroczył Valle del Leone, pozostając w strefie szczytowej.

Dwie małe strugi lawy spłynęły na południowy i wschodni stok krateru, nie zagrażając zamieszkałym obszarom. Chmura popiołu osiągnęła wysokość 6,4 km, kierując się na wschód-południowy wschód, z niewielkim opadem popiołu w Piano Vetore. Erupcja była poprzedzona wyraźnym wzrostem amplitudy drgań wulkanicznych, wskazujących na szybki przepływ magmy. INGV odnotowało, że aktywność była „prawie ciągła” i nasilała się w ciągu dnia.

Reakcje władz

Erupcja zaskoczyła turystów na szlakach Etny, popularnego celu wycieczek w Parku Narodowym Etna. Nagrania na mediach społecznościowych pokazują ludzi uciekających przed gęstymi chmurami dymu i popiołu.

Lokalni przewodnicy, obowiązkowi na szlakach powyżej 2900 m, zorganizowali bezpieczne zejście turystów. Nie zgłoszono obrażeń. Burmistrz Katanii, Enrico Tarantino, zapewnił, że sytuacja jest „normalna i pod kontrolą”, a erupcja była oczekiwana w świetle monitoringu INGV. Sycylijska Ochrona Cywilna wzmocniła zakaz nieautoryzowanych wędrówek w strefie szczytowej.

Centrum Doradcze ds. Popiołu Wulkanicznego w Tuluzie wydało czerwone ostrzeżenie dla lotnictwa z powodu chmury popiołu na wysokości 6,4 km. Lotnisko Catania-Fontanarossa (Vincenzo Bellini) działało normalnie, bez zgłoszonych zakłóceń, w przeciwieństwie do wcześniejszych erupcji w 2024 roku.

Zagrożenia dla zdrowia i środowiska

Amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) ostrzegają, że wdychanie gazów wulkanicznych i popiołu może powodować: łagodne objawy, jak podrażnienie oczu i gardła, ale i poważniejsze skutki (trudności w oddychaniu) szczególnie przy wysokim stężeniu.

Popiół wulkaniczny w Piano Vetore, w formie drobnego pyłu, może zanieczyszczać wodę i powierzchnie, utrudniając życie mieszkańcom. Chociaż opad był cienki, może wpływać na lokalne rolnictwo i infrastrukturę.

Etna to najbardziej aktywny wulkan Europy

Etna, wysoka na około 3403 m (wysokość zmienia się z powodu erupcji), jest największym i najbardziej aktywnym wulkanem Europy, z historią erupcji sięgającą 500 tysięcy lat. W 2025 roku odnotowano już kilkanaście epizodów, w tym znaczące erupcje w lutym, kwietniu i maju. Erupcja z 2 czerwca była 15. paroksyzmem Krateru Południowo-Wschodniego w tym roku.

Najbardziej niszczycielska erupcja w 1669 roku zniszczyła Katanię i okoliczne wsie, powodując rozległe straty. Współczesne erupcje są mniej groźne dzięki zaawansowanemu monitoringowi INGV. Dzisiejsza erupcja emitowała CO2, ale w skali globalnej wulkany odpowiadają za mniej niż 1 procent emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z działalnością człowieka. Roczna emisja Etny (0,026 Gt CO2) to około 1 procent emisji UE (2,5 Gt w 2023 roku).

Źródło: Reuters