Mieszkańcy Sofii protestowali 20 października przeciwko planowanej zabudowie Bagien Bojańskich na przedmieściach Bojany. Bagna, jedyny zachowany obszar podmokły w stolicy, pełnią funkcje ekologiczne i ochronne. Społeczność lokalna i ekolodzy domagają się zmiany planów zagospodarowania przestrzennego, aby powstrzymać inwestycję deweloperską zagrażającą ekosystemowi i chronionym gatunkom.

• Protest został zorganizowany przez Stowarzyszenie Ochrony Bagien Bojańskich przed Urzędem Miasta Sofia.
• Bagna Bojańskie mają powierzchnię 1 ha i do 2023 r. w planie zagospodarowania były traktowane jako teren pod zabudowę.
• Bagna stanowią ekosystem dla ponad 100 gatunków ptaków, z których 17 jest zagrożonych, oraz pełnią funkcję retencyjną, chroniąc północne nieruchomości przed powodziami.
• W poniedziałek protestujący weszli do Hali nr 1 budynku Urzędu Miasta podczas spotkania Komisji Planowania Przestrzennego i architektów dzielnicy Witosza.
• Rzecznik Praw Obywatelskich wezwała w piątek władze Sofii do podjęcia działań zapobiegających budowie.

Mieszkańcy Sofii zorganizowali w poniedziałek protest przed budynkiem Urzędu Miasta, sprzeciwiając się planom zabudowy Bagien Bojańskich na przedmieściach Bojany. Demonstrację zainicjowało Stowarzyszenie Ochrony Bagien Bojańskich. Protestujący nieśli transparenty z hasłami: „Chcę mieszkać w zielonym kraju, a nie w przebudowanym! Nie niszczcie kraju!” oraz „Życie, nie beton!”.

Bagna Bojańskie są jedynym zachowanym obszarem podmokłym w Sofii. Do 2023 roku w miejskim planie zagospodarowania przestrzennego teren ten był przewidziany pod zabudowę, mimo że ma powierzchnię 1 ha i należy do prywatnych właścicieli. Ci planują realizację inwestycji, przeciw której od lat protestują mieszkańcy i ekolodzy.

Weselin Tonczew, współzałożyciel stowarzyszenia, przypomniał, że ich postulaty pozostają niezmienne od 2021 roku: zmiana planu zagospodarowania przestrzennego i wprowadzenie zakazu budowy. Obecnie procedura zmiany planu jest w toku, ale budowa teoretycznie może być kontynuowana bez formalnego zakazu.

Tonczew podkreślił znaczenie bagien jako ekosystemu chroniącego m.in. gatunki roślin i ptaków oraz pełniącego funkcję zbiornika retencyjnego dla spływu górskiego, co zabezpiecza północne nieruchomości przed powodziami.

Liczne protesty

W poniedziałek protestujący przed budynkiem Urzędu Miasta Sofia weszli do Hali nr 1, gdzie odbywało się doraźne spotkanie Komisji Planowania Przestrzennego, Architektury i Polityki Mieszkaniowej wraz z głównym architektem miasta, architektem dzielnicy Witosza oraz burmistrzem dzielnicy.

18 października Rzecznik Praw Obywatelskich Welisława Dełczewa skierowała oficjalne pismo do burmistrza Sofii, naczelnej architektki miasta Bogdany Panajotowej oraz przewodniczącej Komisji Planowania Przestrzennego Sewdeliny Pietrowej, wzywając do natychmiastowych działań mających na celu ochronę Bagien Bojańskich i ich ekosystemu.

Bagna Bojańskie były przedmiotem badań naukowych przez ostatnie 30 lat; raport Bułgarskiej Akademii Nauk wykazał obecność ponad 100 gatunków ptaków, w tym 17 zagrożonych. Konflikt rozpoczął się w kwietniu 2022 r., gdy prywatni właściciele gruntów i firma GP Group JSC wysłali koparki, aby zasypać około 30% powierzchni bagien. 9 maja Stowarzyszenie Ochrony Bagien Bojańskich zorganizowało pierwszy protest, a setki mieszkańców podpisały apel o wstrzymanie prac do czasu wyjaśnienia, w jaki sposób teren trafił w prywatne ręce.

Prace wznowiono w czerwcu 2023 r., kiedy buldożery rozpoczęły odprowadzanie wody z bagna do kanalizacji. W sierpniu 2023 r. Dyrekcja Regionu Dorzecza Dunaju uznała bagno za zbiornik wodny, jednak właściciele nieruchomości odwołali się do sądu. W czerwcu 2024 r. Bagna Bojańskie zostały włączone do programu zarządzania przyrodniczego miasta Sofia na lata 2023–2027 i uznane za obszar o wysokiej wartości przyrodniczej.

Według opracowania Sofiaplan, trwała ochrona bagna wymaga nadania mu statusu obszaru chronionego, obejmującego zarówno samą powierzchnię bagna, jak i niezabudowany brzeg w strefie buforowej o szerokości co najmniej 100 metrów. Alternatywne działania, takie jak przekształcenie w park miejski czy częściowa zabudowa, mogą jedynie spowolnić degradację ekosystemu, ale nie zapewnią jego długoterminowego przetrwania.

Źródło: BTA