Blisko 12 milionów złotych z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) zasili pięć gmin – Kleszczele, Czyże, Lipsk, Narew i Wysokie Mazowieckie – zmieniając życie mieszkańców i krajobraz ekologiczny regionu.
Gdy media skupiają się na globalnych kryzysach, takich jak zmiany klimatyczne czy konflikty międzynarodowe, w małych podlaskich gminach trwa cicha, ale znacząca transformacja. W lipcu 2025 roku pięć gmin – Kleszczele, Czyże, Lipsk, Narew i Wysokie Mazowieckie – otrzymało blisko 12 milionów złotych z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na inwestycje wodno-ściekowe.
Inwestycje te, finansowane w ramach KPO oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, są odpowiedzią na wieloletnie zaniedbania w infrastrukturze wiejskiej. Nowe wodociągi, kanalizacja, przydomowe oczyszczalnie ścieków i retencja wody to nie tylko techniczne ulepszenia, ale także szansa na rozwój gospodarczy i poprawę jakości życia.
Skąd pieniądze i dla kogo?
Środki na inwestycje wodno-ściekowe w podlaskich gminach pochodzą z Krajowego Planu Odbudowy, unijnego instrumentu wspierającego odbudowę gospodarek po pandemii, oraz oszczędności z poprzednich przetargów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jak podaje portal Podlaskie24, w lipcu 2025 roku podpisano umowy na łączną kwotę blisko 12 milionów złotych, które trafią do pięciu gmin na realizację projektów poprawiających gospodarkę wodno-ściekową. Finansowanie obejmuje do 100% kosztów kwalifikowalnych, co jest kluczowe dla mniejszych, mniej zamożnych samorządów, które nie muszą wnosić wkładu własnego.
Beneficjentami są:
- Kleszczele: ponad 4 miliony złotych na 87 przydomowych oczyszczalni ścieków i rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wokół zalewu Repczyce.
- Czyże: ponad 3,5 miliona złotych na inwestycje w kanalizację i oczyszczalnie.
- Lipsk: ponad 2,4 miliona złotych na przebudowę wodociągów i instalację elektronicznych wodomierzy.
- Narew: ponad 1,2 miliona złotych na budowę kanalizacji w centrum miejscowości.
- Wysokie Mazowieckie: blisko 700 tysięcy złotych na modernizację stawu w Wólce Dużej z myślą o retencji wody.
Inwestycje obejmują cztery główne obszary: budowę i modernizację systemów kanalizacyjnych, instalację przydomowych oczyszczalni ścieków, przebudowę wodociągów oraz działania na rzecz retencji wody, takie jak odmulanie i pogłębianie zbiorników wodnych.
Oczyszczalnie przydomowe i zalew, który przyciąga ludzi
Gmina Kleszczele, z dotacją przekraczającą 4 miliony złotych, realizuje jeden z najbardziej ambitnych projektów w regionie. Kluczowym elementem jest budowa 87 przydomowych oczyszczalni ścieków, które zastąpią przestarzałe szamba w gospodarstwach domowych. To skok cywilizacyjny dla mieszkańców terenów wiejskich, gdzie brak kanalizacji zbiorczej od lat powodował problemy sanitarne i ekologiczne. Przydomowe oczyszczalnie, o wydajności do 5 m³/dobę, pozwolą na oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych na miejscu, zmniejszając zanieczyszczenie wód gruntowych i rzek.
Drugim filarem inwestycji jest rozbudowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wokół zalewu Repczyce, który staje się lokalnym centrum rekreacji i osadnictwa. Inwestycje te wspierają rozwój turystyki i lokalnej gospodarki, a jednocześnie chronią środowisko poprzez lepsze zarządzanie ściekami i wodą. Ekologiczny wymiar projektu to redukcja wycieków z szamb, które zanieczyszczały glebę i wody gruntowe, oraz poprawa jakości wody w zalewie, co sprzyja lokalnej faunie i florze.
Naprawa wodociągu i cyfrowa rewolucja z wodomierzami
Gmina Lipsk, z dotacją ponad 2,4 miliona złotych, koncentruje się na modernizacji wodociągów, które od lat borykają się z awariami. Burmistrz Konrad Skokowski zapowiada przebudowę najbardziej problematycznego, trzykilometrowego odcinka sieci wodociągowej oraz wymianę wodomierzy na elektroniczne. Te nowoczesne urządzenia umożliwią zdalny odczyt zużycia wody, co pozwoli na szybkie wykrywanie wycieków i optymalizację zarządzania zasobami wodnymi.
Modernizacja wodociągów to odpowiedź na codzienne problemy, takie jak przerwy w dostawach wody czy wysokie koszty napraw. Elektroniczne wodomierze, zgodne z trendami smart city, pozwolą gminie lepiej monitorować sieć i planować kolejne inwestycje. Dla mieszkańców oznacza to nie tylko większy komfort, ale i oszczędności w budżetach domowych dzięki zmniejszeniu strat wody, które w Polsce sięgają średnio 20% w sieciach wodociągowych. Projekt wpisuje się w cele KPO, które promują zrównoważoną gospodarkę wodną i ochronę zasobów naturalnych, jednocześnie poprawiając jakość życia w małych miejscowościach.
Czekali latami. Teraz w końcu ruszają prace
Gmina Narew, z dotacją ponad 1,2 miliona złotych, realizuje wyczekiwaną od lat budowę kanalizacji na jednej z głównych ulic w centrum miejscowości. Nowa kanalizacja poprawi jakość życia, ułatwiając codzienne funkcjonowanie i umożliwiając lepsze planowanie przestrzenne. Brak kanalizacji ograniczał rozwój Narwi, zniechęcając inwestorów i komplikując życie mieszkańców. Teraz, dzięki KPO, gmina zyska nowoczesną infrastrukturę, która zmniejszy zanieczyszczenie środowiska i poprawi warunki sanitarne.
Z kolei gmina Wysokie Mazowieckie, z budżetem blisko 700 tysięcy złotych, inwestuje w modernizację stawu w miejscowości Wólka Duża. Projekt obejmuje odmulanie i pogłębienie zbiornika, co zwiększy jego zdolności retencyjne. To kluczowe dla ochrony przeciwpowodziowej, szczególnie w regionie narażonym na ekstremalne zjawiska pogodowe. Staw będzie także wspierać lokalne rolnictwo, zapewniając wodę w okresach suszy, oraz chronić bioróżnorodność, tworząc lepsze warunki dla fauny i flory.
Źródło: PAP
